مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

توالی کرتاسه کوه بشم در جنوب البرز مرکزی، بخشی از کمربند کوهزایی آلپ- هیمالیاست. در این کار پژوهشی توالی کرتاسه با سن آلبین-تورونین، شامل دولومیت و آهک با لایه­بندی خوب، آهک­های چرتی و آهک­های توده­ای مورد مطالعه قرار گرفته­اند که سنگ میزبان کانسارهای سرب و روی هستند. ضخامت بیرونزدگی­های کرتاسه در شش برش اندازه­گیری شده در معادن متروکه سرب و روی رضاآباد، حیدرآباد، و رضابرک از 290 تا540 متر در تغییر بوده­اند. بر اساس مطالعات سنگ­شناختی، ته­نشستهای منطقه مورد مطالعه شامل 15 رخساره کربناته است. به احتمال زیاد این رخساره­ها در یک رمپ با سه زیرمحیط رمپ داخلی، میانی، و خارجی برجا گذاشته شده­اند. همچنین ویژگی­های زمین­ساختی حوضه­های فورلند که در کرتاسه این منطقه حاکم بوده­اند، حضور یک رمپ کربناته را تأئید می­کنند. مهمترین فرایندهای درون­زادی در رخساره­های مطالعه شده عبارتند از؛ فرایندهای زیستی، فشردگی، انحلال، سیمانی­شدن، نوشکلی، دولومیتی­شدن، وادولومیتی و سیلیسی­شدن. از مهمترین تخلخل­های مرتبط با کانی­زایی می­توان از تخلخل­های بین دانه­ای، بین بلوری (در دولومیت­ها)، درزه­ها، شکستگی­ها (گسل) و کارست­ها نام برد. تجزیه شیمیایی ICP  TD-عناصرCa, Mg, Sr, Mn, Zn, Pb  و INAA عناصر Fe, Na، 6 نمونه کاهش Sr و Na و افزایش Fe و Mn را با مقایسه کربنات­های کرتاسه با آراگونیت­های نواحی گرمسیری و کلسیت­های نواحی معتدل عهد حاضر در طول درون­زادی پیشنهاد می­کند. با مقایسه مقادیر این عناصر با آهکهای بیشتر آراگونیتی آبهای گرم اردویسین تاسمانیا و ژوراسیک فوقانی مزدوران تشابه کانی­شناسی کربنات­های کم عمق گستره مورد مطالعه با این آهک­ها دیده می­شود که بیشتر بر کانی­شناسی اولیه آراگونیتی دلالت دارد.