دوره 32، شماره 1 - ( 1-1403 )
جلد 32 شماره 1 صفحات 112-99 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghorbani G, Mardani F, Shafaii Moghadam H. Geothermobarometry of Late Neoproterozoic gabbroic bodies from Shotor-Kuh area, N Torud (SE Shahrood) based on pyroxene and amphibole chemistry. www.ijcm.ir 2024; 32 (1) :99-112
URL: http://ijcm.ir/article-1-1830-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1830-fa.html
قربانی قاسم، مردانی فاطمه، شفایی مقدم هادی. دما-فشارسنجی تودههای گابرویی اواخر نئوپروتروزوئیک منطقه شترکوه، شمال طرود
(جنوب شرق شاهرود) بر اساس شیمی پیروکسن و آمفیبول. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1403; 32 (1) :99-112
قاسم قربانی* 
1، فاطمه مردانی1 ، هادی شفایی مقدم1
1، فاطمه مردانی1 ، هادی شفایی مقدم1
1- دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
چکیده: (1203 مشاهده)
منطقه مورد بررسی از سرزمینهای پیسنگی ایران در جنوب شرق شاهرود، شمال طرود و در شمال پهنه ساختاری ایران مرکزی است. مجموعه سنگشناسی این منطقه طیف گستردهای از سنگهای آذرین و دگرگونی با ترکیبهای سنگی متنوع را شامل میشود. تودههای گابرویی مورد بررسی بخش کوچکی از این مجموعه را تشکیل میدهند و کانیهای شاخص تشکیل دهندهی آنها شامل پلاژیوکلاز (لابرادوریت و بایتونیت)، پیروکسن (در گروه کلسیمی و از نوع اوژیت و کلینوانستاتیت)، اولیوین (کریزولیت)، بیوتیت و آمفیبول (در گروه کلسیمی و از نوع پارگازیت و پارگازیتهورنبلند) هستند. با توجه به شیمی کانیها، ماهیت ماگمای سازنده این سنگها آهکی قلیایی بوده و گریزندگی اکسیژن طی تشکیل و تبلور آنها بالا بوده است. دماسنجیهای انجام شده برای این سنگها بیانگر توقف تبادل و تعادل نهایی کانیها در دماهای 900 تا 1200 درجه سانتیگراد برای پیروکسن و دماهای 820 تا 990 درجه سانتیگراد برای آمفیبول است. فشارسنجی این سنگها بر پایه مقدار آلومینیم کل آمفیبول (مقدار Altotal بین 2 تا 5/2) مقادیر 52/6 تا 9/8 کیلوبار را برای کانیهای پیروکسن، و 5 تا 7 کیلوبار را برای آمفیبول برآورد مینماید و این شرایط معادل با تشکیل و تعادل نهایی آنها در اعماق حدود 23 تا 32 کیلومتری پوسته پایینی هستند.
فهرست منابع
1. [1] Hassanzadeh J., Stockli D., Horton B., Axen G., Stockli L., Grove, M., Shmitt A., Walker D., "U-Pb zircon geochronology of late Neoprotrozoic -Early Cambrian granitoids in Iran: Implications for paleogeographym magmatism, and exhumation history of Iranian basement"و Tectonophysics, (2008) 451: 71- 96. [DOI:10.1016/j.tecto.2007.11.062]
2. [2] Hosseini S. H., Sadeghian M., Zhai M., Ghasemi H., "Petrology, geochemistry and zircon U-Pb dating of Band-e-Hezarchah metabasites (NE Iran): An evidence for back-arc magmatism along the northern active margin of Gondwana", Chemie der Erde 75, (2015) 207-218. [DOI:10.1016/j.chemer.2015.02.002]
3. [3] Balaghi Z., Sadeghian M., Ghasemi H., Zhai M.G., Mohajjel M., "Zircon U-Pbages, Hf isotopes and geochemistry of the schists, gneisses and granites inDelbar Metamorphic-Igneous Complex, SE of Shahrood (Iran): implicationsfor Neoproterozoic geodynamic evolutions of central Iran", J. Asian Earth Sci., (2014).06.011. 10.1016/j.jseaes.
4. [4] Aghanabati S.A., "Geology of Iran", Geological Survey of Iran Press, p 586.
5. [5] Shekari S., Sadeghian M., Ghasemi H., Zaki M.G., "Mineral chemistry, Petrogenesis of metapelitic rocks of metamorphic-hgneous Shotor-Kuh complex (SE Shahrood)", Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 26 (1), (2018), 179-194. doi: 1029252/ijcm.26.1179. [DOI:10.29252/ijcm.26.1.179]
6. [6] Shekari S., Sadeghian M., Zhai M., Ghasemi H., Zou Y., " Mineral chemistry and petrogenesis of metabasites of Shotor-Kuh metamorphic -igneous complex (SE Shahrood) as an indicator for evolution of intracontinental extensional basins of late Neoproterozoic", Scientific Quarterly Journal,
7. GEOSCIENCES, Vol. 27, No.105, (2017), 167- 182. [DOI:10.1177/0959354317690455]
8. [7] Shekari S., "Petrology and geochemistry of Shotor-Kuh metamorphic complex (SE Shahrood)", Ph.D. thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran (2018), (in Persian).
9. [8] ShafaiiMoghadam H., Li Q.L., Griffin W.L., Stern R.J., Ishizuka O., Henry H., Lucci F., O'Reilly S.Y., Ghorbani G., 2020, "Repeated magmatic buildup and deep "hot zones" in continental evolution: The Cadomian crust of Iran", Earth and Planetary Science Letters Volume 531, 1 February 2020, 115989 [DOI:10.1016/j.epsl.2019.115989]
10. [9] Shafaii Moghadam H., Li H. X., Stern R. J., Ghorbani G., Bakhshizad F., "Zircon U-Pb ages and Hf-O isotopic composition of migmatites from the Zanjan - Takab complex, NW Iran: Constraints on partial melting of metasediments", Lithos (240 -243) (2016), 34-48. [DOI:10.1016/j.lithos.2015.11.004]
11. [10] Sadeghian M., Hosseini S. H., Hemmati A., Shekari S., "Petrology, geochemistry and geochronology of SW Mayamey granitoids", Scientific Quarterly journal, Geosciences, 26, 103, (2017) 61-72.
12. [11] Sadeghian M., "Typical geological characteristics of Late Neoprterozoic- early Cambrian Iranian Gondwanan terranes as indicators for better and faster their uderstanding", 24th Symposium of Crystallography and Mineralogy of Iran (2016).
13. [13] ShafaiiMoghadam H., Li X.H., Santos J.F,, Stern R.J., Griffin W.L., Ghorbani Gh, Sarebani N., "Neoproterozoic magmatic flare-up along the N. margin of Gondwana: The Taknar complex, NE Iran", Earth and Planetary Science letters, 474, 2017, 83-96. [DOI:10.1016/j.epsl.2017.06.028]
14. [14] Bakhshizad F., Ghorbani Gh., "Geochemistry, Geochronology and tectonic setting of metamorphic rocks from Zanjan-Takab region", Scientific Quarterly Journal, Geosiences, vol 25, N 97, 2015, p361-374.
15. [15] Mardani F., "Geothermobarometry and petrology of gabbroic bodies from Shotor-Kuh (SE Shahrood)", N Iran. M.Sc. Thesis In Geology (Petrology), 2021, Damghan University, Damghan, Iran. In Persian.
16. [16] Hawthorne F.C., Oberti R., Harlow G., Maresch W.V., Martin R.F., Schumacher J.C., Welch M.D., "Nomenclature of amphibole supergroup", American Mineralogist v.97, 2012, 2031-2048. doi.org/ 10.2138/am.2012.4276 [DOI:10.2138/am.2012.4276]
17. [17] Leake B., et al., "Nomenclature of amphiboles: Additions and revisions to the International Mineralogical Association,s amphibole nomenclature", American Mineralogist v.89, 2004, 883-887. doi.org/10.1127/0935-1221/2004/0016-0191
18. [18] Leake B.E., et al., "Nomenclature of amphiboles: report of the subcommittee on amphiboles of the international mineralogical association", American Mineralogist 83, 1997. 1019-1037. doi.org/10.1016/j.cageo.2004.05.007
19. [19] Leake B.E., et al., "On aluminous and edenitic hornblendes", Mineralogical magazine, v. 38, N. 296, 1971, p.389-407. [DOI:10.1180/minmag.1971.038.296.01]
20. [20] Ernst W. G., "Paragenesis and thermobarometry of Ca-amphiboles in the Barcroft granodioritic pluton, central White Mountains", eastern California. Am.Mineral. 87, 2002, 478-490. doi: 10.2138/am-2002-0411 [DOI:10.2138/am-2002-0411]
21. [21] Anderson J. L., Smith D. R., ʻThe effect of temperature and fo2 on the Al-in-hornblende barometerʼ, American Mineralogist. 80, (1995) 549-559. [DOI:10.2138/am-1995-5-614]
22. [22] Morimoto N., "Nomenclature of pyroxenes", Bull. Mineral., 111, 1988, 535-550. [DOI:10.3406/bulmi.1988.8099]
23. [23] Berger J., Femenlas O., J . C. C. Mercier J.C.C., Demaiffe D., "Ocean-floor hydrothermal metamorphism in the Limousin ophiolites (western French Massif Central): evidence of a rare preserved Variscan oceanic marker", J. metamorphic Geol., 23, 2005, 795-812. doi:10.1111/j.1525-1314.2005.00610.x. [DOI:10.1111/j.1525-1314.2005.00610.x]
24. [24] Le Bas N.J., "The role of aluminous in igneous clinopyroxenes with relation to their parentage", Am.J.Sci. 260, 1962, 267-288. [DOI:10.2475/ajs.260.4.267]
25. [25] Schweitzer E. L., Papike, J. J., Bence A. E., "Clinopyroxenes from deep sea basalts: A statistical analysis", Geophysical Research Letters, 5(7), 1978, 573-576. doi.org/10.1029/ GL005i007p00573 [DOI:10.1029/GL005i007p00573]
26. [26] Aydin F., Karsli O., Sadiklar M.B., "Compositional Variations, Zoning Types and Petrogenetic Implications of Low-pressure Clinopyroxenes in the Neogene Alkaline Volcanic Rocks of Northeastern Turkey", Turkish Journal of Earth Sciences (Turkish J. Earth Sci.), Vol. 18, 2009, pp. 163-186. doi:10.3906/yer-0802-2 [DOI:10.3906/yer-0802-2]
27. [27] Deer W.A., Howie R.A., Sussman J., "An introduction to the rock forming minerals", Longman Ltd (1992) 528p.
28. [28] Johannes W., "Melting of plagioclase in the system Ab-An-H2O at P H2O = 5Kbar an equilibrium problem", Contrib. Mineral. Petrol. 66, 1978, 295-303. [DOI:10.1007/BF00373413]
29. [29] Soesoo A., "A multivariate statistical analysis of clinopyroxene composition: empirical coordinates for the crystallisation PT-estimations", GFF, Vol. 119 1997, (Pt. 1, March), pp. 55-60. Stockholm. ISSN 1103-5897 [DOI:10.1080/11035899709546454]
30. [30] Leterrier J., Maury R.C., Thonon P., Girard D., Marchal M., "Clinopyroxene composition as a method of identification of the magmatic affinities of paleo-volcanic series", Earth and Planetary Science Letters 59, 1982, 139-154. [DOI:10.1016/0012-821X(82)90122-4]
31. [31] Nisbet F.G., Pearce J.A., "Clinopyroxene composition in mafic lavas from different tectonic settings", Contributions to Mineralogy and Petrology 63, 1977, 149-160. [DOI:10.1007/BF00398776]
32. [32] Coltori M., Bonadiman C., Faccini B., Gregoire M., O, Reilly S.Y., Powell W., "Amphiboles from suprasubduction and intraplate lithospheric mantle", Lithos, 99, 2007, 68-84. [DOI:10.1016/j.lithos.2007.05.009]
33. [33] Aoki K., Shiba, I., "Pyroxenes from lherzolite inclusions of Itinomegata", Japan. Lithos 6, 1973, 41-51. [DOI:10.1016/0024-4937(73)90078-9]
34. [34] Dawson J.B., "Metasomatized harzburgites in kimberlite and alkaline magmas: enriched restites and 'flushed' lherzolites. In: MENZIES, M.A. & HAWKESWORTH, C.J. (eds), Mantle Metasomatism. Academic Press, London, 1987, 125-144.
35. [35] Simonetti A., Shore M., Bell K., "Diopside phenocrysts from nephelinite lavas, Napak Volcano", Eastern Uganda: Evidence for magma mixing. Canadian Mineralogist 34, 1996, 411-421.
36. [36] Stein E., Dietl C., "Hornblende thermobarometry of granitoids from the Central Odenwald (Germany) and their implications for the geotectonic development of Odenwald", Mineralogy and Petrology, 72, 1-3, 2001, pp 185-207. doi: 10.1007/s007100170033 [DOI:10.1007/s007100170033]
37. [37] Schmidt M .W., "Amphibole composition in tonalite as a function of pressure: an experimental calibration of the Al - in hornblende barometer". Contrib. Mineral. Petrol. 110, 1992, 304 - 310. doi.org/10.1007/BF00310745. [DOI:10.1007/BF00310745]
38. [38] Vyhnal C.R., MCSween H.Y., Jr., "Hornblende chemistry in southern Appalachian granitoids Implications for aluminum hornblende thermobarometry and magmatic epidote stability", Am.Mineral. 1991, 76, 176.
39. [39] Putirka K., "Amphibole thermometers and barometers for igneous systems and some implications for eruption mechanisms of felsic magmas at arc volcanoes", American Mineralogist, Volume 101, 2016, pages 841-858. [DOI:10.2138/am-2016-5506]
40. [40] Ernst W. G., Liu J., "Experimental phase-equilibrium study of Al- and Ti-contents of calcic amphibole in MORB- A semiquantitative thermobarometer", Am. Mineral. 83, 1998, 952-969. [DOI:10.2138/am-1998-9-1004]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
