Ahmadnejad, Rafat. Geochemistry and genesis of rare earth minerals in the Tange Pirzal karstic bauxite deposit, Zagros Folded Belt, SW (Iran). www.ijcm.ir 2022; 30 (3) :397-414
URL:
http://ijcm.ir/article-1-1781-fa.html
احمدنژاد فرهاد، رافت غزل. زمینشیمی و خاستگاه کانیهای عناصر خاکی نادر در کانسار بوکسیت کارستی تنگپیرزال، کمربند چین خورده زاگرس، جنوبغرب ایران. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1401; 30 (3) :397-414
URL: http://ijcm.ir/article-1-1781-fa.html
1- دانشگاه کردستان
چکیده: (1406 مشاهده)
در این پژوهش، زمینشیمی و خاستگاه کانیهای عناصر خاکی نادر (REE) در کانسار بوکسیت کارستی تنگپیرزال بررسی میشود. این کانسار در 45 کیلومتریشرق شهرستان دهدشت در بخش مرکزی کمربند چینخورده زاگرس واقع است. توده معدنی شامل مجموعهای از عدسیهای بهم پیوسته است که به شکل پرکننده حفرههای عمیق کارستی، فرورفتگیها و شکستگیها در کربناتهای بخش بالایی سازند سروک با سن سنومانین-تورونین میزبان هستند و از نظر ساختاری با گسلهای راستا لغز کنترل میشوند. در بوکسیت تنگپیرزال، رایجترین کانیهای REE فلوئوروکربناتهای گروه باستنازایت هستند که مجموعهای از محلولهای جامد را بین پاریزایت (CaCe2(CO3)3F2) و باستنازایت (CeCO3F) تشکیل میدهند. چگونگی تشکیل باستنازایت-Ce و پاریزایت-Ce نشان میدهد که Ce به صورت کمپلکسهای فلوراید و/یا کربنات-فلوراید به آسانی با محلولهای اسیدی فرورو شسته شده و سرانجام در شرایط قلیایی و کاهشی در نزدیکی سنگ بستر کربناتی تهنشین میشوند. سریانیت (CeO2) بیشتر به صورت دانههای بسیار ریز بلور و گاهی پراکنده در حفرههای زمینه مخفی بلور دیده میشوند. تهنشست سریانیت ممکن است به دلیل غلبه شرایط اسیدی/اکسیدی در بخشهای بالایی افق بوکسیتی باشد. بررسی توزیع عمودی شاخص های Ce/Ce*، Eu/Eu*، (La/Yb)N، و مجموع REEها نشاندهنده غنیشدگی پیشرونده REE و تفکیک کم عناصر خاکی نادر سبک به سنگین (LREE/HREE) به سمت بخشهای پایینی افق بوکسیتی تنگپیرزال است. در این کانسار، رفتار Ce متفاوت از سایر REEهاست و نوسانهایی در بیهنجاری سریم (Ce/Ce*) در طول افق بوکسیتی به چشم میخورد که میتواند در ارتباط با نوسانهای دورهای سطح آب زیرزمینی در پاسخ به تغییرات محیطی باشد.
نوع مقاله:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي