مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

زون اسکارنی مس دار شرق رودخانه سونگون – چای، در 111 کیلومتری شمال شرق
تبریز قرار دارد و در امتداد همبری استوک پورفیری و کانیساز خارانما )الیگومیوسن( با
سنگ های کربناته ناخالص )کرتاسه بالایی( گسترش یافته است. در این زون هم اندواسکارن و
1تا 2 متر(، در صورتیکه اگزواسکارن / هم اگزواسکارن رخ داده است. اندواسکارن باریک ) 4
نسبتاً عریض ) 24 تا 44 متر( است و از کانیهای کالک سیلیکاته )گرندایت، دیوپسید-
هدنبرژیت، ترمولیت- اکتینولیت، دیوپسید، اپیدوت(، سیلیکاته )کوارتز، کلریت و رسها(،
سولفیدها )پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، گالن، بورنیت(، اکسیدها )مگنتیت، هماتیت( و
کربناتها )کلسیت، انکریت( تشکیل شده است. فرایندهای اسکارنیفیکاسیون در دو مرحله
(CIA) پیشرونده و پسرونده و جدا از هم رخ دادهاند. محاسبات شاخص شیمیایی دگرسانی
%45/ 8% الی 22 / نشان میدهد که زون اگزواسکارن دستخوش دگرسانی دگرنهادی در حدود 51
به عنوان عنصر ناظر بیتحرک( ( Nb شده است. بررسی های تغییرات جرم عناصر بر اساس
به وسیله Zn و Pb, Cu, S, Mg, Si, Fe نشان می دهد که مقادیر قابل ملاحظه ای از عناصر
شارههای گرمابی از پلوتون به سیستم اسکارنی اضافه شده، و در مقابل مقادیر قابل توجهی از
شسته و از سیستم اسکارنی درز کرده است. نتایج به دست آمده نشان میدهند که Ca عنصر
در هر دو مرحله پیشرونده و پسرونده به وسیله فلوئیدهای دگرنهاد کننده Mg, Si, Fe عناصر
در مرحله S و Cu, Pb, Zn وارد سیستم اسکارنی شده در صورتیکه عناصر کانیساز مثل
به واسطه Si و بخشی از تغییرات Al پسرونده به سیستم اضافه شده اند. افزایش جرم ناموزون
تغییرات محلی ناخالصیهای رسی در سنگ های کربناته )به عنوان پروتولیت( بوده است.