مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

اسیدهای آلی مانند سیتریک، مالیک و اگزالیک با تغییر در خصوصیات فیزیکوشیمیایی ریزوسفر، غلظت کاتیون­ها و آنیون­ها در محلول خاک و قابلیت جذب عناصر را برای گیاهان افزایش می­دهند. این فرآیند بستگی به نوع اسیدآلی، غلظت اسیدهای آلی در محلول خاک، فرم یونی، طول زمان واکنش و نوع خاک دارد. این بررسی با هدف آگاهی از تأثیر نوع اسید آلی، غلظت اسید آلی، pH و اندازه­ی ذرات کانی بر میزان آزادسازی منیزیم از کانی سپیولیت انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل شامل دو نوع اسید آلی اگزالیک و سیتریک، دو سطح غلظت (1 و 10 میلی­مولار)،  دو سطح pH  (4 و 6)، دو اندازه­ی کانی (5 و 50 میکرون) و در زمان­های تماس (2 ،6، 12 ،24 ،48 ،72 و 168 ساعت) در سه نوبت و با در نظر گرفتن تیمار شاهد در هر مرحله­ی آزمایشی انجام شد. نتایج نشان داد که میزان منیزیم آزاد شده از کانی سپیولیت در نمونه­های تیمار شده با اسید سیتریک بیش از تیمار با اسید اگزالیک است. نتایج حاکی از آن است که با افزایش غلظت اسیدهای آلی و زمان تماس بین اسیدهای آلی و کانی سپیولیت، میزان رهاسازی منیزیم افزایش می­یابد. همچنین نتایج نشان داد که با کاهش pH محیط و کوچک­تر شدن اندازه­ی ذرات کانی سپیولیت، میزان رهاسازی منیزیم افزایش می­یابد. ولی به نظر می­رسد که بین کلیه عوامل مورد بررسی، اندازه­ی ذرات کانی تأثیر کمتری بر میزان رهاسازی منیزیم از کانی سپیولیت دارد.