سنگهای الترامافیک در مجموعهی دگرگونی پرکامبرین تخت سلیمان بر اساس درجهی سرپانتینی شدن در دو دسته متاپریدوتیتهای سرپانتینی شده و سرپانتینیتها ردهدستهبندی شدهاند. سرپانتین با بیش از 90% حجمی، تشکیل دهندهی اصلی سرپانتینیتهاست. انواع سرپانتینیتها بر اساس نوع پلیمورفهای سرپانتین، ویژگیهای ریزساختاری و بافتی شامل سرپانتینیتهای تودهای، سرپانتینیتهای شیستی و سرپانتینیتهای کریزوتیلدار شناسایی شدند. کریزوتیل در سرپانتینیتها طی شرایط ایستایی و برشی شکننده تشکیل شده است. در شرایط ایستایی کریزوتیل به همراه لیزاردیت حاصل از تجزیهی الیوین و پیروکسن در بافتهای سودومورفی غربالی و بستایت در سرپانتینیتهای تودهای تشکیل شده است. با تشکیل و گسترش یک سری درز و شکاف در شرایط برشی شکننده در راستای منطقههای برشی محلی، پدیدهی سرپانتینی شدن دوباره فعال شده و الیاف کریزوتیل با گستردگی بالا در زمینهی ریز دانهی سنگ و نیز بهصورت پر کنندهی رگچههایی به ضخامت میلیمتری در شکستگیهای داخل سرپانتینیت تبلور یافته است. ضخامت نازک رگچههای آزبست در سرپانتینیتهای کریزوتیل دار تخت سلیمان احتمالاً در ارتباط با مقادیر بالای الیوین در ترکیب پروتولیت سرپانتینیتهاست. مقادیر کم Cr2O3 در ترکیب شیمی کریزوتیلهای آنالیز شده، مقادیر کم کلینوپیروکسن و فراوانی الیوین در پروتولیت، سرپانتینیتها را تایید میکند. سرپانتینیت شیستها در شرایط برشی شکلپذیر در منطقههای برشی ناحیهای تشکیل شدهاند. رگههای آزبست آمفیبولی به ضخامت چندین متر بهصورت پر کنندهی درزها و شکستگیها در منطقههای برشی ناحیهای تشکیل شدهاند. طول الیاف ظریف و بلند آزبست آمفیبول تا چند سانتیمتر نیز میرسد. بر اساس ویژگیهای ریختشناسی، سنگ نگاری، دادههای بیناب سنجی رامان، کانیشناسی XRD و بررسی ریزپردازشی، آزبست در سرپانتینیتهای تخت سلیمان از نوع آزبست کریزوتیل و آزبست ترمولیت تشخیص داده شد.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |