مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

در مجموعه­ی مافیک - اولترامافیک تازه کند کلیبر در شمالغرب ایران به سن نسبی سنوزوئیک زیرین، هسته­ی پیروکسنیتی با گابرو و کل مجموعه با سنگ­های ولکانوکلاستیک سازند مجید آباد احاطه شده­اند. کانی­های اصلی موجود در گابروها شامل پلاژیوکلاز + کلینوپیروکسن + آمفیبول + فلوگوپیت و کانی­های اصلی پیروکسنیت­ها عبارتند از کلینوپیروکسن + الیوین + کانی­های کدر است. ترکیب پیروکسن در هر دو نوع سنگ از دیوپسید غنی بوده و دارای مقادیری هدنبرژیت و کلسیم چرماک است. پلاژیوکلاز، آنورتیتی و ترکیب کانی تیره­ی هماتیتی است. با بررسی ارتباط بین فعالیت کانی­های اصلی در این سنگ­ها با ترکیب شیمیائی کانی­ها مشخص شد که فعالیت کانی کلسیم چرماک در پیروکسن با مقدار Al با پیکره­ی هشت وجهی کنترل می­شود. در حالی­که فعالیت چرماکیت در آمفیبول رابطه­ی مستقیمی با Al موجود در پیکره­ی چهار وجهی داشته و با Si چهار وجهی، Al هشت وجهی و Na موجود در پیکره­ی A رابطه­ی عکس دارد. با استفاده از روش­های مختلف فشار kbar10-8 در دمای Cº900 برای تبلور پیروکسنیت­ها و فشار kbar 9-7 در همان دما برای گابروهای مجموعه براورد شده است. دمای جدایش تیغه­های ایلمنیتی مشاهده شده از متن هماتیت طی فرایندهای نیمه جامد Cº 470 (200 درجه کمتر از جامد شدن نهائی هماتیت) تعیین شده است. Log fO₂ برای ماگمای مولد این سنگ­ها 8- تا 14- و برای پیروکسنیت­ها این کمیت بالاتر از گابروها ارزیابی شده است.