کانسار بوکسیت جاجرم که در 175 کیلومتری جنوب غربی بجنورد قرار دارد، بخشی از کمربند بوکسیت کارستی ایران-هیمالیا محسوب میشود. این کانسار به شکل یک افق چینهسان بین دولومیتهای تریاس و شیل و ماسه سنگهای ژوراسیک تشکیل شده است. مرز زیرین این افق بیشتر موجسان بوده و بوکسیت حفرههای دولومیتهای فرودیواره را پر کرده است، در حالیکه مرز بالایی آن با شیل و ماسه سنگهای فرادیواره همساز است. بررسیهای بافتی، هر دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را برای بوکسیتها نشان میدهد. دیاسپور، بوهمیت، گیبسیت، شاموزیت، هماتیت، گوتیت، کانیهای رسی، آناتاز، کانکرینیت، کراندالیت، پیریت و کوارتز در پاراژنز کانسنگ شناسایی شدند. این کانیها طی سه مرحله هوازدگی، دیاژنتیک و اپیژنتیک تشکیل شده است. تلفیق دادههای کانیشناسی و زمینشیمیایی نشان میدهد که این کانسار طی دو مرحلهی اصلی تشکیل شده است. در مرحلهی اول، مواد بوکسیتی، اکسیدهای Fe و Ti، و کانیهای رسی بر اثر فرایندهای بوکسیتیشدن درجازا از بازالتهای قلیایی تشکیل شدهاند. در مرحلهی دوم، این مواد به حفرههای کارستی انتقال یافته و با نهشت خود یک افق بوکسیتی نسبتاً ضخیم را ایجاد کرده است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |