مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

کانسار چندفلزی ماهور در 145 کیلومتری غرب شهرستان نهبندان و در سنگ­های اسیدی نیمه­عمیق تشکیل شده است. کانه­سازی در منطقه در راستای یک رگه به طول سه کیلومتر رخ داده است. از سطح به عمق مناطق فروشست (تشکیل مالاکیت، آزوریت، هماتیت، گوتیت و لیمونیت)،  برون­زاد یا سوپرژن (تشکیل بورنیت، کوولیت و کالکوسیت) و درون­زاد یا هیپوژن (تشکیل مگنتیت، کالکوپیریت، پیریت، گالن و اسفالریت) قابل مشاهده­اند. غالب­ترین دگرسانی­ها شامل دگرسانی سیلیسی، سریسیتی و پروپیلیتی هستند. کانی­های باطله بیشتر ازکوارتز وکلسیت تشکیل یافته­اند. بافت جانشینی، شکافه پرکن و برشی از مهم­ترین بافت­های کانی­سازی هستند. بررسی­های شاره­های درگیر روی سه نمونه از کانی اسفالریت، حاکی از تغییرات دمایی شاره­ی کانه­ساز بین 194 تا 292 درجه­ی سانتی­گراد است. با توجه به دمای ذوب آخرین بلور یخ شاره­ی کانه­ساز، شوری شاره­ی درگیر 7_/11 تا 23 درصد وزنی معادل نمک طعام (NaCl) براورد می­شود. شواهد موجود مانند بافت و ساخت کانسار، شکل رگه­ای کانسار، نوع همراهی کانه­ها، کانی­های باطله، دگرسانی سنگ­های دیواره­، عمق کانه­سازی، دمای همگن­شدن و شوری، کانسار ماهور را در رده­ی کانسارهای اپی ترمال نوع رگه­ای تا مزوترمال قرار می­دهد.