دوره ۳۰، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۱ )
جلد ۳۰ شماره ۳ صفحات ۴۴۶-۴۲۹ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rostami, Alipour, Abedini. Investigation of distribution pattern of Rare Earth Elements (REEs) in Hormuz apatites as an exploratory approach using comparison of the distribution pattern of major REEs elements in rhyolites of Hormuz and Gachin salt domes. www.ijcm.ir 2022; 30 (3) :429-446
URL: http://ijcm.ir/article-1-1783-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1783-fa.html
رستمی علی، علیپور صمد، عابدینی علی. بررسی الگوی توزیع عناصر خاکی نادر(REEs) در آپاتیتهای هرمز به عنوان رهیافت اکتشافی با استفاده از مقایسه توزیع الگوی عناصر اصلی و خاکی نادر در ریولیت‌های گنبد نمکی هرمز و گچین. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. ۱۴۰۱; ۳۰ (۳) :۴۲۹-۴۴۶
علی رستمی*۱ 
، صمد علیپور۱ ، علی عابدینی۱
، صمد علیپور۱ ، علی عابدینی۱
۱- دانشگاه ارومیه
چکیده: (۱۳۲۵ مشاهده)
گنبدهای نمکی هرمز و گچین به ترتیب در 17 کیلومتری جنوب و 50 کیلومتری غرب بندرعباس، بر کمربند زاگرس واقع هستند. رخنمونهای گستردهای از سنگها و توف ریولیتی در این گنبدهای نمکی دیده میشود. کانیهای اصلی تشکیل‌دهنده ریولیتها شامل هماتیت، مگنتیت، پیریت، آهکیوپیریت و آپاتیت (گنبد نمکی هرمز) هستند. بر پایه شواهد زمینشیمیایی، سنگهای ریولیتی هرمز و گچین وابسته به سریهای ماگمایی آهکی قلیایی تا شوشونیتی هستند و طی یک نظام زمینساختی از نوع کمانهای آتشفشانی کرانه فعّال قارهای تشکیل شدهاند. نبود ناهنجاریهای منفی Nb و مثبت Pb در ریولیت‌های هرمز و گچین نشاندهنده ماگمای برآمده از خاستگاه گوشتهای با آلودگی کمی از سنگهای پوستهای و وابسته به فرورانش است. مقدار میانگین نسبتهای (La/Yb)N و (Ce/Yb)N به عنوان شاخص نسبت عناصر خاکی نادر سبک (LREE) به سنگین (HREE) نشاندهندهی غنیشدگی آشکار LREEها نسبت به HREEها برای سنگهای ریولیتی هرمز در برابر سنگهای ریولیتی گچین است. همبستگی قوی و مثبت بین مجموعه عناصر خاکی نادر با مجموعه اکسیدهای آهن، فسفات، کلسیم و همچنین ناهنجاریهای مثبت La و Ce و منفی P در نمونههای ریولیتی هرمز نسبت به نمونههای گنبد نمکی گچین، پیامد حضور کانی آپاتیت در این سنگهاست. الگوی پراکندگی عناصر خاکی نادر سبک در آپاتیتهای گنبد نمکی هرمز از روند منظمتر و یکنواختتری پیروی میکند، به طوری که LREEها سازگاری بیشتری برای تمرکز در کانی آپاتیت نشان میدهند. پایین بودن مقدار Eu/Eu* در آپاتیتهای هرمز (ppm 04/0-01/0) نسبت به ریولیت‌های هرمز (ppm 1/1-3/0) میتواند بیانگر تغییر ترکیب ماگمایی طی تشکیل آپاتیتها باشد. افزون بر این، افزایش ناهنجاری منفی Eu میتواند به دلیل تبلور فلدسپارها باشد که Euرا از مذاب جدا کرده و در خود متمرکز میسازند و در آپاتیتهای هرمز نشانگر درجه جدایش بالاست. آپاتیتهای گنبد نمکی هرمز، با غنیشدگی LREEها نسبت به HREEها، ناهنجاریهای منفی Eu و مثبت Ce و غلظتهای عناصر خاکی نادر قابل توجه تا ppm 8882 به عنوان کانی رهیافت نقش مهمی در ارزیابی توزیع عناصر خاکی نادر در ریولیت گنبد نمکی هرمز دارند.
واژه‌های کلیدی: عناصر خاکی نادر، ریولیت، آپاتیت، گنبد نمکی هرمز و گچین.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
