مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

سنگ­های مافیک واقع در پهنه­ی گسلی نصرت آباد- کهورک، در یکصد کیلومتری غرب زاهدان، شرق ایران، به ردیفی از سنگ­های پریدوتیت، گابرو، دیاباز، بازالت بالشی و رادیولاریت وابسته­اند که نشان دهنده­ی ماهیت افیولیتی آن­هاست. بنابراین، سنگ­های مافیک یاد شده نشان دهنده­ی بخشی از پوسته­ی اقیانوسی فسیل شده بوده و از نظر ترکیب شیمیایی قابل مقایسه با بازالت­های رشته­های میان اقیانوسی (MORB) هستند. این سنگ­ها از پلاژیوکلاز، پیروکسن، کلریت، کلسیت و مگنتیت تشکیل شده و فاقد الیوین هستند. میانگین عدد منیزیمی برابرست با 52 با مقادیر متوسط 6.24wt% MgO =، Ni = 109ppm و Cr = 371ppm که نشان ­دهنده این است که ماگمای تشکیل دهنده این سنگ­ها اولیه نبوده و جدایش بلورین را از سر گذرانده است. مقادیر نسبتاً بالای Na₂O این سنگ­ها نشان­دهنده­ی واکنش ماگمای سازنده­ی آن­ها با آب دریا و اسپلیتی شدن خفیف سنگ­­هاست. نسبت­های پایین LILE/HFSE نشان دهنده شباهت ژئوشیمیایی ماگماهای سازنده این سنگ­ها به بازالت­های رشته­های میان اقیانوسی (MORB) و شیب ملایم در نمودارهای عنکبوتی و عناصر نادر خاکی و نیز پایین بودن نسبت­های LREE/HREE حاکی از نزدیکی آن­ها به ماگماهای مورب عادی (N-MORB) است. بنابراین، چنین انگاشته می­شود که پهنه­ی گسلی نصرت آباد- کهورک در آغاز پیدایش به صورت یک شکافت میان اقیانوسی عمل کرده است.