مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

ترکیب کانی‌شناختی خاکهای تشکیل شده از فیلایت و مواد آبرفتی، و نیز بررسی ویژگیهای هوازدگی آنها کمک کرد تا اطلاعات مراحل مختلف هوازدگی آنها به‌دست آید. سه نیمرخ خاک از کوه، دشت و اراضی پست انتخاب شدند. نتایج پراش سنجی پرتو ایکس نشان دادند که کانیهای غالب از کلریت ـ ورمیکولیت، ورمیکولیت دارای هیدروکسید بین لایه‌ای، ایلیت و میکا- ورمیکولیت یا میکا- اسمکتیت تشکیل شده‌اند. پایداری قله Å 9_/13 در دمای °C 550 نشان دهنده کلریت بوده ولی حضور قله Å 2_/12 در این دما بر تخریب بعضی از ورقه‌های هیدروکسید بین لایه‌ای در کلریت دلالت دارد. در نتیجه کانی مختلط و نامنظم کلریت ـ ورمیکولیت تشکیل شده است، به طوری‌که کاهش کلریت و ایلیت در سطح با افزایش ورمیکولیت همراه بوده است. شدت زیاد قله حاصل از بازتاب از صفحات زوج (002 و 004) نسبت به صفحات فرد (001 و 003) در کلریت‌ها، نشان دهنده وجود یونهای آهن است که پذیرفتاری آنها به هوازدگی شیمیایی از طریق اکسایش را، زیاد کرده و منجر به تخریب ورقه بین لایه‌ای می‌شود. پیدایش یک شانه در سمت زاویه کمتر قله Å 10 تیمار شده در °C 550 یا در سمت شیب بیشتر قله Å 14 تیمارگلیکول و نیز کاهش تدریجی قله Å 14 همراه با افزایش تدریجی شدت قله Å 10 در دمای بالاتر ممکن است وجود پلیمرهای آلومینیوم در فضای بین لایه‌ای و تشکیلHIV را نشان دهد. در نتیجه، وجود کانیهای مختلط در نمونه‌ها مبین تأثیر فرایندهای هوازدگی در شرایط اسیدی ـ آبشویی روی تغییر شکل کانیهای رسی است.