مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

مناطق مورد بررسی در جنوب و جنوب غربی شهرستان اراک واقع شده و بخشی از زون ساختاری سنندج – سیرجان محسوب می­شوند. سنگ­های نفوذی موجود در مناطق آستانه و بروجرد شامل کوارتزدیوریت، گرانودیوریت و مونزوگرانیت­اند. در منطقه­ی آستانه علاوه بر سنگ­های نفوذی نامبرده، سنگ­های شبه آتشفشانی با ترکیب ریوداسیتی وجود دارند. مجموعه کانی­های این واحدهای سنگ­شناسی در این مناطق به­طور کلی مشابه­اند. کانی­های آمفیبول، بیوتیت، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز و کوارتز کانی­های معمول در دو منطقه­اند که تفاوت هر مجموعه در میزان کانی­هاست. بررسی­های صحرایی، سنگ­نگاری و ویژگی­های ژئوشیمیایی مناطق مورد بررسی نشان می­دهد که ماگمای مادر هر دو دارای ترکیب کلسیمی - قلیایی با پتاسیم متوسط تا بالا و حاصل تغییر است. نزدیکی مکانی، زمانی و مشابه بودن ویژگی­های ژئوشیمیایی و ایزوتوپی سنگ­های هر دو منطقه­ی مورد بررسی حاکی از رابطه­ی ژنتیکی و خویشاوندی سنگ­های آن­ها و در نهایت خاستگاه یکسان آن­هاست. محتمل­ترین خاستگاه ماگمای مادر سنگ­های گرانیتوئیدی هر دو منطقه، ذوب پوسته­ی تحتانی با ترکیب آمفیبولیت همراه با متاپلیت­های منطقه­ی خاستگاه است که باعث تشکیل این توده­ها در بروجرد با مقیاس گسترده­تر و با حجم کم­تر از منطقه­ی آستانه شده است.