توالیهای کربناتی ژوراسیک فوقانی در کوههای بینالود، غرب بجنورد و شمالشرقی و جنوبغربی جاجرم رخنمون کامل داشته و ضخامت آنها به 500 متر میرسد. گرهکهای سیلیسی به اشکال مختلف کروی، بیضوی، کشیده، دیسکی و بیشکل در این توالیها وجود دارند. سیلیسیشدن در این نهشتهها بیشتر به صورت جانشینی بوده که حضور باقیماندههای کربناتی در درون گرهکها و قسمتهای سیلیسیشده مؤید این جانشینی است. سیلیس بیشتر به اشکال دانهای، دروزی و شعاعی و بیشتر به صورت ریزبلور است. این نوع سیلیس بیشتر در رخسارههای عمیق دارای رادیولر و سوزن اسفنج تشکیل شده است که نشان دهنده خاستگاه آلی سیلیس است. دولومیت در این کربناتها بصورت اولیه و ثانویه و به اشکال مختلف قابل مشاهده است. این دولومیتها شامل چهار نوع اولیه ریز بلور (D1) فاقد هرگونه دانه، دولومیتهای ثانویه جانشینی ریز تا میانگین بلور (RD1 و RD2)، و سیمان دولومیتی (CD) است. با توجه به شواهد موجود دولومیتهای مورد بررسی به صورت همزمان با رسوبگذاری و کمی پس از آن تا مراحل تدفین کم عمق تشکیل شده اند. مقادیر پایین استرانسیم و سدیم در دولومیتها و گرهکهای چرتی نسبت به گل آهکی میزبان نشانهی تأثیر فرایندهای دیاژنتیکی تدفینی بر این نهشتههاست. همچنین مقادیر پایینتر منگنز و آهن گرهکهای چرتی و دولومیتها نسبت به سنگ آهکهای مورد بررسی تشکیل شده در محیطهای کم اکسیژن میتواند حاصل تمرکز پایین آن در محلولهای دولومیتی و سیلیسیکننده و نیز شرایط نیمه اکسیدی هنگام تشکیل آنها باشد. مقادیر ایزوتوپ اکسیژن سنگ آهکها (با میانگین 1/3- ‰ VPDB)، دولومیتها (با میانگین 91/3- ‰ VPDB) و گرهکهای سیلیسی (با میانگین 82/14- ‰ VPDB) نیز تأثیر فرایندهای دیاژنتیکی تدفینی بر این نهشتهها را نشان می-دهد. دمای تشکیل دولومیتهای مورد بررسی با توجه به مقادیر ایزوتوپ اکسیژن با دمای 54 تا 68 درجه سانتگراد محاسبه شده است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |