مجموعه پلوتونیک کوهمیش در30کیلومتری جنوب شهرستان سبزوار واقع شده و از نظر ردهبندی زمین ساختی، بخشی از منطقهی سبزوار است. واحدهای چینهای مناطق اطراف آن شامل کنگلومرا، توف، ماسهسنگ با سن پالئوژن و واحدهای توف و رادیولاریت و آندزیت با سن کرتاسه فوقانی هستند. این مجموعه از دو گونه سنگ پلوتونیک تشکیل شده که عبارتنداز: (1) مجموعه گرانیتوئیدهای واقع در شمال کوهمیش که بیشتر از مونزوگرانیت و پیروکسنگرانودیوریت با سن بعد از پالئوسن تشکیل شدهاند. این سنگها از نظر ژئوشیمی آهکی- قلیایی، پرآلومین و از نوع I هستند. (2) مجموعه گابرو ـ دیوریت در جنوب کوهمیش، که از سنگهای پلوتونیک مختلف مانند گابرو، دیوریت و گابرودیوریت با سن کرتاسه بالایی تشکیل شده است. این سنگها از نظر ژئوشیمی سری تولئیتی شبه رخشان، و از تیپ I هستند. این دو مجموعه در رژیم زمینساختی قوسهای آتشفشانی وابسته به حاشیهی فعال قارهای بهوجود آمده و با تکیه بر دادههای ژئوشیمیایی و روابط صحرایی خاستگاه ماگمایی مجموعه پلوتونیک بایستی ماگمایی مشتق از گوشته باشد. این ماگما از عناصرTi ، NbوBa بیهنجاری منفی را نشان میدهد که بیانگر تشکیل این سنگها در محیط فرورانش است و نیز بیهنجاری مثبت Rb و K نیز نشانگر محیطهای فرورانشاند. با توجه به پیشینهی زمینشناسی منطقه، احتمالاً با فرورانش پوستهی اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی در اثر کوهزایی لارامید (در اواخر کرتاسه) همراه بوده است. مرز بین این دو توده به صورت سینوسی و تدریجی است. این نوع شکل وهمجواری نشانگر دگرنهادی و واکنشهای شیمیایی بین ماگمای داغ گرانیتوئیدی با دیوریتهای منجمد شده قبلی است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |