جستجو در مقالات منتشر شده


۳ نتیجه برای عناصر کمیاب خاکی

خانم پروین نجف‌زاده طهرانی، آقای علی اصغر کلاگری، آقای علی عابدینی، آقای علیرضا مظلومی،
دوره ۲۱، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۲ )
چکیده

کانسار آهن نیزار در فاصله­ی ۵۰ کیلومتری جنوب باختری مشهد، شمال خاوری ایران واقع شده است. این کانسار  به صورت لایه­ها و عدسی­های جدا از هم در یک زون گسله در ماسه­سنگ­های کوارتز آرنایتی و ساب­لیتارنایتی سازند لالون (کامبرین زیرین) گسترش یافته است. بررسی­های کانی­نگاری نشان می­دهند که هماتیت کانه­ی اصلی کانسنگ­های آهن است که با گوتیت و پیریت در مقادیر کمتر همراهی می­شود. بررسی­های میکروسکوپی، حضور بافت­های اسکلتال، جانشینی برجای­مانده، جانشینی حاشیه­ای و شبه ریخت را در کانسنگ­ها مسجل می­سازند. بر اساس یافته­های سنگ­نگاری دو دسته از کانی­های دگرسان، درون­زاد (سریسیت، پیریت، پیروفیلیت، باریت، کلسدونی، و کلسیت) و برون­زاد (گوتیت، جاروسیت، ژیپس، لیمونیت، و هماتیت) در این کانسار تشکیل شده اند. با توجه به نتایج حاصل از کارهای صحرایی و بررسی­های کانی­نگاری و زمین­شیمیایی، به نظر می­رسد که شکل­گیری کانسنگ­های مورد بررسی از نظر ژنتیکی به سنگ­های درونگیر وابسته­اند.  فرایندهای گرمابی و سیستم­های گسلی (موجود در سنگ­های میزبان) تواماً نقش ارزنده­ای در شستشوی فلزات و نهشت کانسنگهای آهن داشته­اند. نتایج آنالیزهای شیمیایی نشان می­دهند که مقادیر REE ها در کانسنگهای آهن از ۹۷/۶ تا ۲۶/۱۸ ppm تغییر می­کنند. بازه­ی بی­هنجاری­های  Euو Ce در کانسنگ­ها به ترتیب برابرند با ۳۶/۱ – ۰۱/۰ و ۸۹/۱-۲۸/۰ ملاحظات زمین­شیمیایی نشان می­دهند که توزیع عناصر نادر خاکی در کانسنگ­های آهن نیزار با pH، فراوانی یون­های همبافت ساز ( CO۳۲-، Fˉ، Clˉ، PO۳۴- و SO۴۲-)،  فرایندهای روبش و تثبیت در فازهای کانیایی نئومورف کنترل شد.


سهیلا حسن زاده محله، علی عابدینی، قهرمان سهرابی، مریم خسروی،
دوره ۳۱۰۰، شماره ۱۰۰۰ - ( ۱۱-۱۴۰۱ )
چکیده

ذخیره روی - سرب شهرستانک، به عنوان بخشی از کمان ماگمایی ارومیه - دختر، در فاصله ۵۰ کیلومتری جنوب‌شرق شهرستان قم واقع می­باشد. نفوذ توده­های آذرین مونزودیوریتی تا کوارتزدیوریتی به سن میوسن به درون توالی‌های آتشفشانی- رسوبی ائوسن (به طور عمده بازالت آندزیتی)، عامل اصلی توسعه دگرسانی­های کربناتی، سیلیسی و کلریتی به همراه رخداد کانه‌زایی روی - سرب به شکل رگه­ای و برشی در منطقه شهرستانک بوده است. مشاهدات سنگ‌نگاری و کانه‌نگاری نشان می‌دهند که اسفالریت، گالن، پیریت، تنانتیت، سروزیت، پلانتریت، هیدروزینکیت، هماتیت و لیمونیت در این ذخیره توسط کانی­های باطله نظیر کلسیت، باریت و کوارتز همراهی می­شوند. بافت‌های غالب در کانسنگ‌ها شامل دانه پراکنده، رگه‌ای، برشی، جانشینی و بازماندی می‌باشند. اگرچه الگوی توزیع عناصر کمیاب خاکی (REE) به هنجار شده به کندریت در بازالت‌های آندزیتی با تک‌کانی‌هایی نظیر گالن، اسفالریت و کلسیت کانسنگ‌ها تا حدی متفاوت می­باشند، با این حال نسبت نزدیک مقادیر Y/Ho بین آنها حکایت از این نکته دارد که شستشوی فلزات از سنگ‌های میزبان بازالت آندزیتی نقش مهمی در تشکیل و توسعه این ذخیره داشته است. رخداد بی­هنجاری مثبت Eu و Ce در گالن (۸۳/۲- ۱۸/۲ = Eu/Eu* و ۵۴/۱- ۳۵/۱ Ce/Ce* =) و اسفالریت (۲۸/۲-۹۲/۱ = Eu/Eu* و ۶۳/۱- ۳۶/۱ Ce/Ce* =) دلالت بر طبیعت احیایی سیالات کانسنگ­ساز دارد. مقادیر ایزوتوپ δ۳۴S در نمونه­های گالن و اسفالریت به ترتیب بازه تغییراتی از ۳- تا ۱+ و ۲- تا ۹/۰+ را نشان می­دهد، جاییکه بر منشاء ماگمایی این دو کانی سولفیدی دلالت دارد. ترسیم مقادیر ۱۸Oδ در برابر ۱۳Cδ در نمونه­های کلسیت نشان از اختلاط سیالات ماگمایی با سیالات جوی در طی تکامل و توسعه این ذخیره دارد. تلفیق نتایج به دست آمده از مشاهدات صحرایی، کانی­‌شناسی، ساخت و بافت، تیپ دگرسانی‌های گرمابی، زمین­شیمی REE و بررسی­های ایزوتوپ­های پایدار نشان می­دهد که کانه­زایی رخ داده در منطقه شهرستانک شباهت زیادی به کانسارهای اپی‌ترمال سولفیداسیون حدواسط دارد.
 


علی عابدینی،
دوره ۳۱۰۰، شماره ۱۰۰۰ - ( ۱۱-۱۴۰۱ )
چکیده

پهنه دگرسانی آرژیلیک منطقه شنین (غرب تاکستان، استان قزوین، ایالت فلززایی طارم- هشتجین)  محصول نفوذ توده­های آذرین گرانیتی به سن الیگوسن به درون سنگ­های داسیتی- ریوداسیتی ائوسن میانی می‌باشد. آنالیزهای پراش پرتو X (XRD) نشان می‌دهند که کوارتز و کائولینیت دو فاز کانیایی اصلی این پهنه دگرسانی هستند که توسط فازهای کانیایی فرعی نظیر هالویزیت، اسمکتیت، آلونیت، پیریت، روتیل، گوتیت، ایلیت، پلاژیوکلاز و سوانبرژیت همراهی می­شوند. محاسبات تغییرات تعادل جرم عناصر نشان می‌دهند عناصر کم‌تحرکی نظیر Zr، Nb، Th، Ta و Y در طی فرآیندهای دگرسانی آرژیلیک متحمل تهی‌شدگی شده‌اند. این رفتار غیر عادی دلیلی بر pH پایین سیالات مسئول دگرسانی، نسبت بالای آب به سنگ و فراوانی یون‌های کمپلکس کننده در محلول می‌باشد. کاهش جرم U بر طبیعت اکسیدان سیالات مسئول دگرسانی دلالت دارد. تلفیق نتایج بدست آمده از زمین‌شیمی تعادل جرم و ضرایب همبستگی بین عناصر آشکار می‌کنند که جذب سطحی توسط کانی‌های رسی و جانشینی ایزوموفی توسط روتیل نقش مهمی در توزیع و تثبت Ga، Hf و V در پهنه دگرسانی مورد مطالعه ایفا نموده است. غنی‌شدگی قابل توجه Mo، Sb و As، نسبت Rb/Sr بسیار پایین، ترکیب کانی‌شناسی پهنه دگرسانی و رخداد کانه‌زایی تیپ رگه - رگچه‌ای (پیریت، کالکوپیریت، گالن و گوتیت) نشان می‌دهند که منطقه شنین شرایط بسیار مناسبی برای کانی‌سازی اپی‌ترمال سولفیداسیون بالا دارد. بررسی‌های بیشتر آشکار
می‌کنند که توزیع و تفریق عناصر کمیاب خاکی
(REE) در طی تشکیل و تکامل پهنه دگرسانی آرژیلیک منطقه شنین توسط کانی‌های فیلوسیلیکاتی، آلونیت و سوانبرژیت کنترل شده است. 


 



صفحه ۱ از ۱     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy

Designed & Developed by : Yektaweb