کائولینیت، به عنوان خاک با حساسیت و قابلیت تورم‌پذیری بسیار کم و مقاومت شیمیایی و کارایی بالا، همراه با دیگر عناصر خاک در بستر مراکز دفن زباله‌های شهری و صنعتی، کاربرد دارد. اینگونه مراکز در معرض آلایندههای گوناگون هستند. از این‌رو، بررسی چگونگی و تاثیر برهمکنش کائولینیت و آلودگی ضروری به نظر می‌رسد. در بررسیهای گذشته، ارزیابی تاثیر تغییر ویژگیهای شارههای نفوذی بر سرشتیهای فیزیکی از دیدگاه ریزساختاری، کمتر بررسی شدهاست. بر این اساس در این مقاله، فرایند برهمکنش کائولینیت و آلایندههای فلزات سنگین بر ریزساختار کانی کائولینیت مورد بررسی قرار گرفتهاند. همچنین تلاش شده است تا ارتباط کیفی موثری بین میزان تغییر سرشتیهای فیزیکی- شیمیایی شاره روزنهای و تاثیر آن بر ویژگیهای فیزیکی ریزساختار خاک کائولینیت ارائه شود. بدین منظور، خاک رسی کائولینیت به طور مصنوعی و در شرایط آزمایشگاهی با دو آلاینده فلزی سرب و روی و نیز کاتیون تک ظرفیتی سدیم، آلوده شده است. سپس با آزمایشهای فیزیکی و بررسیهای ریزساختاری، تغییر رفتار خاک مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حدود آتربرگ به عنوان شاخص فیزیکی خاکها نشان می‌دهد که با افزایش تراکمهای آلاینده، حد روانی کاهش می‌یابد. در حضور تراکمهای بالای کاتیونهای دو ظرفیتی روی و سرب، به ترتیب، به دلیل شکل‌گیری ساختار لختهای و انباشت آب در روزنههای ایجاد شده، نرخ کاهش حد روانی کمتر است. نتایج تصاویر SEM و میزان تغییرات شدت قله پراش پرتو X نیز تغییر ساختار در ریزبافت خاک و تشکیل ساختار لختهای را تایید می‌کنند
