۱ نتیجه برای سنگهای قلیایی بازیک؛ سازند شمشک؛ شیمی کانی کلینوپیروکسن و آمفیبول؛ آزادشهر؛ البرز شرقی.
خانم شیرین شهابی، آقای حبیب ا... قاسمی، آقای مهدی رضائی کهخائی، آقای ژای مینگو،
دوره ۲۹، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده
در منطقه جنوب آزادشهر، در قاعده توالیهای سازند شمشک، وجود دو رخنمون متفاوت از سنگهای آذرین بازیک به صورت تودههای الیوینگابرویی و دایکهای دیوریتی قلیایی پگماتوئیدی نمایان است. کانیهای سازنده الیوینگابروها شامل الیوین، کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز هستند و دیوریتهای قلیایی نیز از آمفیبولهای درشت بلور و پلاژیوکلاز تشکیل شدهاند. زمین شیمی عناصر اصلی، کمیاب و خاکی نادر این نمونهها نشان دهنده ماهیت قلیایی ماگمای سازنده و برخاستن این ماگما از یک خاستگاه گوشتهای مشابه با خاستگاه نوع بازالت جزایر اقیانوسی (OIB) است. ترکیب شیمیایی کانیهای الیوین و پلاژیوکلاز در الیوینگابروها به ترتیب کریزولیت و لابرادوریت است. کلینوپیروکسنهای الیوین گابروها از نوع دیوپسید-اوژیت با ماهیت قلیایی و غیرکوهزایی هستند و در فشار حدود ۲ تا ۱۱ کیلوبار، دمای ۱۲۰۰ تا ۱۲۵۰ درجه سانتیگراد و گریزندگی اکسیژن بالا تشکیل شدهاند. آمفیبولهای دیوریتهای قلیایی نیز با ترکیب کرسوتیت-مگنزیوهاستینگزیت (کلسیمی) از نوع آذرین مشخص شدهاند و دارای خاستگاه گوشتهای هستند. دما و فشار تبلور آمفیبولها، ۹۵۰ درجه سانتیگراد و در گستره ۶۰۰ تا ۷۵۰ مگاپاسکال (معادل ۶ تا ۵/ ۷ کیلوبار) تعیین شدهاست. پلاژیوکلازهای دیوریتهای قلیایی دارای ترکیب آلبیتی دارند.
