معدن مس قلعه زری بزرگترین معدن می رگه ای ایران، در ۱۸۲ کیلومتری جنوب بیرجند واقع شده است. عیار مس بین ۵/۰ تا ۸ درصد، نقره ۲۰ تا ۱۵۰ گرم در تن و طلا ۵/۰ تا ۱۵ گرم در تن است.

توده­های گرانیتوئیدی جنوب دامغان، با روند شمال­شرقی- جنوب­غربی در نهشته­های آتشفشانی و آتشفشان­آواری ائوسن و نهشته­های کربناتی کرتاسه جایگیری کرده­اند. مطالعات اخیر معلوم کرده است که میزان Al هورنبلند در گرانیتوئید­های کالکوآلکالن به­طور خطی با فشار تبلور تغییر می­کند، لذا وسیله­ای را برای تعیین عمق جایگیری پلوتون فراهم می­نماید.  بر اساس نتایج حاصل از تجزیه ریزگمانه الکترونی، کانی­های آمفیبول موجود در این توده­ها بر اساس تقسیم­بندی لیک در قلمرو کلسیک واقع شده و از نوع اکتینولیت، اکتینولیت - هورنبلند و مگنزیوهورنبلند هستند. فشارِ جایگیری این توده­ها با استفاده از میزان Al هورنبلند در حدود ۵۱_/۰ تا  ۹۸_/۰ کیلوبار ( در عمق تقریبی ۸_/۱ تا ۵_/۳ کیلومتری ) تغییر می­کند. دمای تعادل کانی­ها، با دماسنج­های مختلف محاسبه شد و از ۶۱۳ تا ۷۷۲ درجه سانتی­گراد تغییر می­کند. 

 رگه‌های کوارتز - آلومینوسیلیکات منطقه همدان از کوارتز همراه با یک، دو، و یا سه  سیلیکات آلومینیم (_۵SiO_۲Al) چندریخت شامل آندالوزیت، کیانیت و سیلیمانیت تشکیل یافته­اند. در برخی از این رگه‌ها، کانی­های فرعی دیگری مانند پلاژیوکلاز، گارنت، کلریت، بیوتیت، استارولیت و مسکویت دیده می‌شوند. سنگ­زایی این رگه‌ها و سنگ­های در برگیرنده آنها قبلاً مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین در این مطالعه نسبت­های ایزوتوپی اکسیژن در کوارتز و آلومینوسیلیکات هم­زیست را برای برآورد شرایط تشکیل و خاستگاه این رگه‌ها اندازه­گرفتیم. مقدار O^۱۶/O^۱۸δ در کوارتز حدود ۸_/۱۶+ تا ۱_/۱۷+‰، در آندالوزیت ۲_/۱۴+ تا ۵_/۱۴+‰ ، در کیانیت ۱_/۱۴+‰ و در سیلیمانیت ۶_/۱۴+‰ است. این داده‌ها نشان می‌دهند که آبگون­های مسئول ایجاد رگه‌ها دارای خاستگاه دگرگونی هستند و خاستگاه ماگمایی در مورد آنها بعید به نظر می­رسد. دمای تشکیل رگه‌ها بین ۴۸۰ تا ^oC ۵۵۰ تخمین زده شده است، که این گستره دمایی با مطالعات سنگ­شناسی رگه­ها، و نتایج دماسنجی پیشین روی سنگ­های میزبان رگه­ها هماهنگی دارد.

ز سنگ های دگرگون موجود در افیولیت ملانژ نایین می توان به اسکارن ها اشاره کرد. اسکارن ها حاصل دگرگونی مجاورتی توده های نفوذی تونالیتی با سنگ های آهکی مجاور و بخش های کربناته چرت های نواری هستند. به این ترتیب بخش های آهکی به اسکارن و بخش های نواری که شامل لایه های آهک و لایه های چرت است، به متاچرت های نواری تبدیل شده اند. اسکارن ها حاوی کانی های کربنات )کلسیت(، کلینوپیروکسن )دیوپسید(، گارنت )گروسولار - آندرادیت(، ولاستونیت، اسفن و اپیدوت اند. کانی های موجود در تونالیت ها نیز شامل کوارتز، پلاژیوکلاز )آلبیت - الیگوکلاز(، فلدسپات پتاسیک )ارتوکلاز(، گارنت )آلماندین - اسپسارتین(، پرهنیت است. با توجه به مجموعه کانی های موجود در اسکارن ها و با استفاده از زمین دماسنج گارنت - کلینوپیروکسن، با سنجه بندی های مختلف، دمای تشکیل این اسکارن ها در حدود ۴۴۰^oC تا ۶۵۰^oC رخداد این دگرگونی در حد رخساره هورنبلند هورنفلس تا بخش هایی از رخساره پیروکسن هورنفلس بوده است.

توده گرانیتوئیدی کوه دم، واقع در شمال شرق اردستان، بیشتر از گرانودیوریت و کمی دیوریت تشکیل شده است. بخش‌های گرانودیوریتی این مجموعه به وسیله دایک‌هایی بازی متعدد قطع شده‌اند. کانی‌های اصلی تشکیل دهنده سنگ‌های منطقه شامل پلاژیوکلاز، آلکالی‌فلدسپار، کوارتز، بیوتیت، آمفیبول، و پیروکسن­اند. نتایج ریز پردازش آنها نشان می‌دهد که بیوتیت‌های گرانودیوریت‌ و دیوریت از نوع منیزیم‌دار و متعلق به سری کالک‌آلکالن کوهزایی هستند. آمفیبول‌های این مجموعه، کلسیک و ترکیب آن‌ها از منیزیوهورنبلند تا اکتینولیت در گرانودیوریت‌ها و از اکتینولیت‌هورنبلند تا اکتینولیت در دیوریت‌ها و دایک‌های بازیک تغییر می‌کند. ترکیب پلاژیوکلازها در گرانودیوریت‌ها از الیگوکلاز تا آندزین و در دیوریت‌ها و دایک‌های بازیک از آندزین تا لابرادوریت متغیر است. مطالعات زمین دما-فشارسنجی گرانودیوریت‌ها حاکی از آن است که میانگین فشار و دمای حاکم بر توده هنگام جایگزینی به ترتیب در حدود ۵_/۱ کیلوبار و ۷۰۰ درجه سانتیگراد بوده است. این فشار با توجه به میانگین چگالی سنگهای پوسته‌، با عمق در حدود ۵_/۵ کیلومتری همخوانی دارد.

سنگ­های آتشفشانی به سن ائوسن در شمال منطقه انارک به صورت پراکنده دیده می­شوند. این سنگ­ها شیست­ها و افیولیت­های عشین - زوار را قطع کرده­اند ولی آنها را دگرگون نساخته­اند. رخنمون این سنگ­ها بیشتر از روند گسل­های منطقه پیروی می­کند.

از نظر ترکیب کانی­شناسی، سنگ­های مورد مطالعه در گستره آندزی بازالت و آندزیت، تا داسیت قرار می­گیرند. این سنگ­ها بیشتر حاوی فنوکریست­های آمفیبول، و پلاژیوکلاز هستند که در زمینه ریزبلورین و میکرولیتی قرار دارند. سنگ­های آندزیتی و آندزی بازالتی منطقه مورد مطالعه به فراوانی حاوی برونبوم آذرین بازیکی هستند که غنی از آمفیبول­اند. آمفیبول­ها از نوع منیزیوهاستینگسیت هستند. شباهت ترکیب آمفیبول­ها و بیوتیت­های موجود در این سنگ­های آتشفشانی با آمفیبول­ها و بیوتیت­های موجود در برونبوم­­های آنها نشان می­دهد که احتمالا سنگ­های آتشفشانی مورد مطالعه با برونبوم­هایشان هم خاستگاهند. فلدسپاتهای موجود در این سنگ­ها عبارتند از فلدسپات­های قلیایی، پلاژیوکلاز با ترکیب آندزین - الیگوکلاز و نیز بیتونیت که تنها در برخی برونبوم­ها دیده می­شوند. بررسی­های زمین دماسنجی زوج درشت بلور در تعادل با آمفیبول و پلاژیوکلاز نشان می­دهد که دمای تبلور این درشت بلورها در حدود ۸۳۵ تا ۹۲۵ درجه سانتیگراد است.

سنگهای آتشفشانی زیردریایی موجود در مجموعه آتشفشانی-ته نشستی تتماج، در ۲۵ کیلومتری جنوب خاوری شهرستان کاشان، دستخوش دگرسانی پروپلیتی نا یکنواخت و گسترده شده‌اند. بر پایه بررسیهای صحرائی, سنگ شناختی و نتایج آنالیزهای XRD، سه زون دگرسان کلریتی-اپیدوتی، اپیدوتی، و هماتیتی در منطقه قابل تشخیص­اند. کانیهای ثانویه گرمابی در سنگهای آتشفشانی شامل آلبیت, اپیدوت، هماتیت, کلریت، کلسیت و کوارتز است. این کانیها یا به صورت سودومورف جایگزین فنوکریستهای اولیه پلاژیوکلاز، آمفیبول، و پیروکسن شده‌اند و یا شکستگیها و حفره­های گدازه‌ها را پر کرده‌اند. ترکیب ایزوتوپهای پایدار کلسیت‌های گرمابی زون دگرسانی کلریتی-اپیدوتی نشان می‌دهد که دامنه تغییرات O^١٨δ شاره سازنده آن‌ها بین ‰٢_/٩- تا ‰٣_/١١- و C^١٣δ آن‌ها از ٠٢_/٢- تا ٠٢_/٦ تغییر می­کند. بنابراین شاره عامل دگرسانی به استثنای زون هماتیتی آب دریا است که با نفوذ به درون گدازه‌های داغ و چرخش شاره­ها در آن‌ها باعث شستشوی عناصری مانند آهن و منیزیم از گدازه‌ها و اضافه شدن عناصری مانند سدیم به آن‌ها شده است. بررسیهای زمین- دماسنجی بر روی کلریت‌های دگرسان نشان می‌دهد که این کانیها در دمای بین C˚٢٤٠ تا C˚٣٠٠ تشکیل شده‌اند. بر پایه این نتایج و با توجه به گستره دمای پایداری مجموعه کانیهای همزیست با کلریت (از قبیل اپیدوت, اکتینولیت, کلسیت و کوارتز)، به نظر می‌رسد که سنگهای آتشفشانی منطقه تتماج در حد رخساره شیست سبز دگرسان شده‌اند.

نتایج تجزیه ریزگمانه الکترونی (EPMA) انواع آمفیبول­ها در توده گرانیتوئیدی آستانه و سنگ­های نیمه آتشفشانی آن واقع در زون سنندج – سیرجان وجود چهار نوع آمفیبول را در این سنگ­ها نشان می­دهد. ترکیب آمفیبول­ها از منیزیوهورنبلند در تونالیت و برونبوم­های کوارتزدیوریتی، اکتینولیت در گرانودیوریت و مونزوگرانیت، پارگازیت در برونبوم­های داسیتی و آنتوفیلیت حاصل از تجزیه اورتوپیروکسن در یک نمونه تونالیتی متغیر است. همه این آمفیبول­ها در فوگاسیته بالای اکسیژن تشکیل می­شوند که نشانه سری مگنتیتی ایشیهارا و I بودن نوع این گرانیت­هاست. روش­های متفاوت محاسبه فشار و دمای تشکیل آمفیبول­ها نشان
می­دهد که پارگازیت برونبوم­های داسیتی در گستره فشار و دمای­های بالاتر (C° ۷۶۷ و Kbar ۶_/۶) نسبت به منیزیوهورنبلند در برونبوم کوارتزدیوریتی (C° ۷۳۴ و Kbar ۸_/۲) و منیزیوهورنبلند در تونالیت­های منطقه (C° ۷۰۸ و Kbar ۴_/۱) تشکیل شده است.

گنبدهای نمکی کاج-رستم آباد، دشتک و دو آب در نزدیکی روستای اردل و دهکده فارسون قرار دارد. این منطقه در تقسیم­بندی زمین­شناسی ایران در بلندی­های زاگرس بلند (استان چهار محال و بختیاری) قرار دارد. منطقه مورد بررسی از مجموعه­های آذرین- تبخیری با ترکیب بازالت، آندزیت بازالتی، تراکیت، قطعات پیروکلاستیک، سنگ­های تبخیری و واحدهای ته­نشستی به سن کامبرین زیرین تشکیل شده است. سنگ­های آذرین به­صورت آتشفشانی و نیمه عمیق با ترکیب کانی­شناسی پیچیده رخنمون دارند. بر پایه بررسی­های کانی­شناسی و سنگ­شناختی سنگ­های آذرین گنبدهای نمکی زاگرس بلند ترکیب کانی­شناسی پیچیده­ای دارند. کانی­های تشکیل دهنده این سنگ­ها به ترتیب در سه مرحله زیر تشکیل شده­اند: ۱- مرحله ماگمایی (پلاژیوکلاز، کلینوپیرکسن، آپاتیت و کرسوتیت)، ۲- مرحله تاخیری (اکتینولیت، بیوتیت، کوارتز، آلبیت، کلسیت و اسفن) و ۳- مرحله کانی­زایی رگچه­ای (اکتینولیت، کوارتز، آلبیت، کلسیت و گارنت). آمفیبول در سنگ­های یادشده با ویژگی­های CaA<۰,۵, (Na + K)A<۰,۵, CaB>۱.۵, Si = ۷.۸۷-۷.۹۳، از نوع اکتینولیت است. کانی یادشده در گستره دمائی (C˚۳۲۰-C˚۵۲۰) و در فشار کل ۲ کیلو بار پایدار است. بررسی­های شاره­های درگیر بر روی رگچه­های کوارتز گرمابی گنبدهای نمکی حاکی از شوری بالای شاره­هاست. بلورهای کوارتز دارای نفوذی­های از سوزنی­های اکتینولیت است، و نفوذی­های شاره آن دارای سه فاز جامد (هالیت)، آبگون و گازند. بر پایه بررسی­های ریز دماسنجی انجام شده، این کانی در گستره دمایی Cº ۳۳۰-º۳۱۰ و در شوری ۹۳_/۴۲% تشکیل شده است. کلریت­های مورد بررسی از نوع پیکنوکلریت، اپیدوت­ها از نوع پیستازیت، گارنت­ها دارای ترکیب گروسولار-آندرادیت و ترکیب غالب پلاژیوکلازها از نوع آلبیت است. بر پایه دماسنجی­های انجام شده بر روی کانی­های دگرنهاد، این کانی­ها در گستره دمایی C°۳۰۰ - C°۵۰۰ پایدارند.

کانی­های گروه کلریت دارای دامنه­ی گسترده­ای از ترکیب شیمیایی هستند که بازتابی از شرایط فیزیکوشیمیایی تبلور آن­ها است. مدل محلول جامد (جانشینی کاتیونی) در شبکه بلوری کلریت به­صورت موفقیت آمیزی در تعیین دمای تبلور این کانی در محیط­های گوناگون زمین­شناسی همچون نهشته­های معدنی، دگرسانی­های گرمابی، دگرگونی درجه ی پایین و دیاژنز توسط برخی از پژوهشگران به­کار رفته است. در این پژوهش، از روش زمین دماسنجی کانی کلریت در تعیین دمای دگرسانی گرمابی و کانه­زایی نهشته ی سولفید توده­ای ناحیه قزل داش شمال باختر شهرستان خوی استفاده شده است. برای این کار، نمونه برداری سطحی و عمقی (از مغزه­های حفاری) انجام گرفت و پس از بررسی­های سنگ­نگاری (میکروسکوپی) و کانی­شناسی به روش پرتو ایکس (XRD)، تعداد ۱۱ بلور کلریت که به بخش­های مختلف سیستم دگرسانی وابسته­اند، انتخاب و تجزیه شیمیایی نقطه­ای با دستگاه ریزکاوالکترونی روی آن­ها انجام گرفت. فرمول ساختاری کلریت­های انتخابی بر مبنای تعداد ۱۴ اکسیژن محاسبه شد. کلریت­ها دارای تغییرات ترکیبی و جانشینی­های اتمی مشخصی هستند که بازتابی از دمای تبلور آن­هاست. تشکیل کلریت­های موجود در بخش­های گوناگون سنگ­های کانه­دار در گستره­ی دمایی ۳۱۸-۳۶۸ درجه سانتی­گراد، و برای کلریت­های موجود در سنگ­های دگرسان بی­کانه ۲۰۲-۲۱۰ درجه سانتی­گراد روی داده است. کلریت­های با دمای بالا محتوی Si کمتری نسبت به کلریت­های متبلور شده در دماهای پایین دارند.

ناحیه مورد بررسی در پهنه­ی برشی شمال شهرکرد قرار دارد. در این منطقه تعداد زیادی پلوتون گرانیتوئیدی کوچک و متوسط به سن ژوراسیک میانی حضور دارند که در سنگ‌های دگرگون منطقه نفوذ کرده‌اند. این سنگ‌ها برگواره و خطواره میلونیتی بارزی را در نتیجه­ی دگرشکلی شدید نشان می‌دهند. اغلب این پلوتون‌های گرانیتوئیدی دارای مجموعه­ی کوارتز + فلدسپات پتاسیم + پلاژیوکلاز + بیوتیت + هورنبلند + آلانیت + تیتانیت + مگنیت + اپیدوت ماگمایی + آپاتیت + زیرکن ± گارنت در شرایط تعادل بافتی ظاهری قرار گرفته­اند. ویژگی‌های بافتی و ترکیبی اپیدوت‌ها دلالت بر خاستگاه ماگمایی آن­ها دارد. این پلوتون‌های گرانیتوئیدی حاوی اپیدوت ماگمایی، بایستی در فشارهای نسبتاً بالا تشکیل شده باشند. زمین فشارسنجی محتوای Al در هورنبلند مقادیر فشار ۳_/۷ تا ۱_/۸ کیلو بار (متوسط ۷_/۷ کیلو بار) را ارایه می‌دهد که با عمق حدود ۲۸ کیلومتری پوسته همخوانی دارد. همچنین، زمین فشارسنجی آمفیبول – پلاژیوکلاز دماهایی از ۶۶۳ تا ۷۱۱ درجه­ی سانتیگراد را به دست می‌دهد. این نتایج زمین دما - فشارسنجی با حضور اپیدوت ماگمایی در این سنگ‌های گرانیتوئیدی سازگار است.

تزریق توده­های گرانودیوریتی به درون آهک­های کلسیتی منطقه­ی قروه منجر به تشکیل مرمرهای سیلیکات قلیایی­دار و انواع اسکارن شده است. اسکارن­ها حاوی کانی­های کلسیت، کلینوپیروکسن، گارنت، ولاستونیت، ایدوکراز و اپیدوت است. بر پایه­ی بررسیهای ژئوشیمیایی، دو نوع گارنت گراسولار و آندرادیت قابل تشخیص­اند. کلینوپیروکسن­های موجود در این اسکارن­ها از نوع دیوپسیدند. با توجه به مجموعه­ی کانی­شناسی موجود در اسکارن­ها و با استفاده از مدرج کردن­های گوناگون در زمین- ­دماسنجی گارنت ـ کلینوپیروکسن، دمای تشکیل این اسکارن­ها در حدود ۴۵۰ تا ۵۷۸ درجه­ی سانتیگراد و رخداد دگرگونی در حد رخساره­ی هورنبلند هورنفلس تا بخشی از رخساره­ی پیروکسن هورنفلس تعیین شده است.

منطقه­ی پی­جویی آنتیموان سیرزار در شمال غرب تربت جام در استان خراسان رضوی واقع شده است. کانی­سازی به صورت رگه­ای و جانشینی در سنگ میزبان کربناتی (پرمین) تشکیل شده است. کانی­سازی اولیه در دو مرحله رخ داده است: ۱) گالن ± پیریت ± کالکوپیریت ± اسفالریت ± سولفوسالت± سولفید مس-آنتیموان همراه با باطله­ی کوارتز و باریت و ۲) استیبنیت ± پیریت ± اسفالریت ± فولوپیت همراه با باطله­های کوارتز، باریت، دولومیت و کلسیت. کانی­های ثانویه منطقه­ی اکسنده نیز شامل والنتینیت، بیندهمیت، مالاکیت، آزوریت، کوولیت، آنگلزیت، سروزیت، گوتیت، هماتیت و اکسیدهای آنتیموان است. مهمترین دگرسانی­های سنگ میزبان شامل سیلیسی­شدن، باریتی­شدن و دولومیتی­شدن است. تجزیه گالن با استفاده از SEM نشان داد که در ساختار گالن مقدار بالایی از نقره، آرسنیک و آنتیموان حضور داشته و فقیر از بیسموت است. این نشاندهنده­ی تشکیل این کانی در دمای پایین است. سولفوسالت­های به صورت ادخال در گالن نیز دارای آنتیموان بیشتر نسبت به بیسموت هستند که این موضوع را تایید می­کند. استیبنیت نیز دارای مقادیر فرعی نقره است. بررسی­های دماسنجی روی کانی­های کوارتز، باریت و کلسیت نشان می­دهد که کانی­سازی مرحله­ی اول در دمایی بین ۳۱۸ تا ۳۷۱ درجه­ی سانتیگراد به وجود آمده است، در حالیکه کانی­سازی مرحله­ی دوم  همراه با کوارتز، باریت و دولومیت در دمایی بین ۱۸۸ تا ۲۷۵ درجه سانتیگراد و همراه با کلسیت در دمایی بین ۱۳۲ تا ۱۹۷ درجه­ی سانتیگراد تشکیل شده است. منطقه­ی کانی­سازی سیرزار از نظر سنگ میزبان، چگونگی تشکیل و پاراژنز کانیایی شبیه به معدن Xikuangshan چین است. منطقه­ی پی­جویی سیرزار به خاطر ترکیب کانی­شناسی و بررسی­های دماسنجی، یک کانسار اپی­ترمال با دما پایین است.

توده­ی نفوذی گرانیت قلیایی علم­کوه با سن وابسته به پلیوسن در کلاردشت چالوس (شمال ایران) دنباله­ی چینه­ای گسترده­ای از پرکامبرین تا سنوزوئیک را تحت تأثیر دگرگونی گرمایی و دگرنهادی خویش قرار داده است. دگرنهادی اسکارنی مهم­ترین نوع دگرنهادی در منطقه­ی مورد بررسی است که گسترش هاله­های دگرگونی آن به پهنای یک تا دو کیلومتر است. این گرانیت قلیایی به احتمال در شرایط زمین­ساختی همزمان و پس از کوهزایی تشکیل شده و در گروه گرانیت­های نوع A قرار می­گیرد. نفوذ توده­ی گرانیتی علم­کوه در سنگ­های درونگیر منطقه ضمن گسترش زون­های اسکارنی باعث کانی­سازی اکسیدی و سولفیدی در منطقه شد که بیشتر از مگنتیت، کالکوپیریت و پیریت تشکیل شده است. بررسی میانبارهای شاری نشانگر وجود پنج نوع میانبار V + L + S، V + L، L + V، L و V در کوارتزهای همزمان با کانی­سازی است. شواهد زمین­-دما سنجی بیانگر تشکیل فاز اکسیدی در گستره­ی دمایی C° ۴۷۸ تا C° ۴۸۸ و فاز سولفیدی در گستره­ی دمایی C° ۳۶۸ تا C° ۳۷۸ است. اختلاط شاره­های ماگمایی و آب­های جوی در تولید شاره­های کانه­ساز فرآیند مهمی بوده است. مشاهدات صحرایی، میکروسکوپی و دماسنجی مؤید زایش اسکارنی کانی­سازی­های فلزی موجود در حاشیه­ی توده نفوذی علم­کوه است.

 توده­ی گرانیتوئیدی چشمه بید در جنوب شرق زاهدان و در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این توده­ی گرانیتوئیدی از نظر ساختاری در مجموعه­ی فلیشی دگرگون شده­ی نه، به سن ائوسن میانی دیده می­شود از نظر کانیایی این گرانیت­ها اغلب دارای کوارتز، پلاژیوکلاز، بیوتیت و هورنبلند هستند. براساس داده­های حاصل از آنالیز ریزپردازشی، ترکیب آمفیبول­ها از نوع کلسیک بوده و در رده­ی اکتینولیت هورنبلند و مگنزیو هورنبلند قرار می­گیرند. بر اساس رده­بندی شیمیایی میکاها، این کانی­ها در حد فاصل بین دو قطب سیدروفیلیت و بیوتیت قرار دارند و با توجه به مقدار ۳۳_/۰ < Fe/(Fe + Mg)، جزء بیوتیت­ها محسوب شده و از فلوگوپیت­ها جدا می­شوند. ترکیب پلاژیوکلازها در گستره­ای از آنورتیت بین ۵۶_/۱۹ تا ۵۱_/۳۲ است، میانگین آنورتیت ۷۸_/۲۳ درصد است. با استفاده از روش فشارسنجی Al در هورنبلند، فشاری که برای تشکیل توده گرانیتوئیدی چشمه بید برآورد می­شود در حدود ۸_/۳ کیلوبار است. در ضمن دمای به­دست آمده برای تشکیل کانی آمفیبول نسبتاً پایین و در حدود ۷۵۱ درجه­ی سانتی­گراد در گرانودیوریت­هاست.

توده‌ی گرانیتوئیدی سفیدکوه در باختر شهرستان نهبندان، استان خراسان جنوبی واقع‌شده و از دیدگاه زمین‌شناسی ایران در بخش خاوری پهنه­ی لوت قرار دارد. این توده دارای طیف ترکیبی گرانیت (مونزو- سینوگرانیت)، گرانودیوریت و تونالیت بوده و دارای برونبوم‌های ریزدانه­ی فلسیک با کانی‌شناسی مشابه توده اصلی است که ترکیب کانی‌های اصلی آن کوارتز، پلاژیوکلاز، میکروکلین، ارتوز و بیوتیت است که به منظور تعیین شیمی کانی ها و دماسنجی با ریزپردازش الکترونی (EPMA) آنالیز شدند. پلاژیوکلازها در توده_­ی گرانیتوئیدی اغلب دارای ترکیب آندزینی و گاهی آلبیتی و در برونبوم‌ها بیشتر آندزینی هستند، مقدارآنورتیت پلاژیوکلازها از بخش‌های مرکزی به حاشیه کاهش نشان می‌دهد که بیانگر منطقه‌بندی عادی در آن‌هاست. فلدسپات‌های قلیایی برونبوم‌ها در گستره­ی سانیدین و در توده­ی گرانیتی در گستره­ی ارتوز قرار می‌گیرند. بیوتیت‌های گرانیت‌ها از نوع اولیه ماگمایی، آهن دار و در گریزندگی پایین اکسیژن و شرایط احیایی تشکیل ‌شده‌اند در حالی که بیوتیت‌های برونبوم‌ها در گریزندگی بالای اکسیژن، شرایط اکسایش تشکیل و از نوع منیزیم‌دار و اولیه ماگمایی می‌باشند. زمین‌دماسنجی فلدسپات‌ها و بیوتیت‌ها در دمای بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ درجه‌ی سانتیگراد برای واحد گرانیتی و دمای ۶۵۰ تا ۹۵۰ درجه‌ی سانتیگراد را برای برونبوم‌ها نشان می‌دهند. بررسی‌های شیمی کانی‌ها نشان می‌دهد که گرانیت‌ها (ماگمای پرآلومین) و برونبوم‌ها از یک ماگمای آهکی – قلیایی وابسته به حواشی فعال قاره‌ای تشکیل ‌شده‌اند.

آتشفشان­های پلیو-کواترنر در شمال­شرق قروه (کردستان) در کمربند آتشفشانی قروه- تکاب، در پهنه­ی همدان- تبریز جایگزین شده­اند. ترکیب این سنگ­های آتشفشانی بازالت تا اولیوین بازالت است. تجزیه ریز پردازش الکترونی پیروکسن­ها حضور یک نوع پیروکسن یعنی دیوپسید با ترکیب [_{۱۴/۵۳-۹۷/۴۵} Wo _{۴۷/۵۰-۴۴/۴۰}En  _{۴۲/۶-۶۵/۲}Fs  [ و با عدد منیزیمی ۹۸- ۸۴ را نشان می­دهد. زمین دماسنجی بلورهای پیروکسن دمای ۸۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتی­گراد را معلوم می­دارد. توزیع Al در موقعیت چاروجهی و هشت وجهی کلینوپیروکسن­ها حاکی از تبلور این کانی از یک ماگمای آبدار با فشار بخارآبی کمتر از ۱۰ درصد، در فشاری متوسط تا کم و عمقی برابر ۳۰-۱۸ کیلومتری است. محتوای Fe^۳+ کلینوپیروکسن­ها معرف بالا بودن فشار بخشی (گریزندگی) اکسیژن در محیط تبلورشان است.

مجموعه­ی گرانیتوئیدی نیاسر با سن میوسن میانی، در غرب کاشان و در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر بیرون زدگی دارد. بر اساس بررسی­های سنگ­شناسی، مجموعه­ی نیاسر شامل توده­های با ترکیب تونالیت، کوارتزدیوریت و دیوریت است. کانی­های اصلی تشکیل دهنده­ی سنگ­های منطقه شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، آمفیبول، بیوتیت و فلدسپار است. آمفیبول­ها از نوع کلسیک بوده و ترکیب آن­ها از مگنزیوهورنبلند تا اکتینولیت تغییر می­کند و نشان دهنده­ی نوع I بودن توده­های مورد بررسی است. ترکیب پلاژیوکلازها در توده­های تونالیتی الیگوکلاز تا بیتونیت، در توده­ی کوارتزدیوریتی آلبیت تا آندزین و در توده­ی دیوریتی الیگوکلاز تا بیتونیت است. بررسی­های زمین فشارسنجی حاکی از آن است که فشار در زمان تبلور هورنبلند، در توده­های مورد بررسی، در حدود ۱ تا ۲ کیلوبار بوده که معادل با اعماق ۸_/۳ تا ۵_/۷ کیلومتری است. بر اساس دماسنجی زوج کانی هورنبلند – پلاژیوکلاز و فلدسپارها، دماهای ۷۰۶ تا ۷۵۶ درجه­ی سانتیگراد، برای توده­های نفوذی نیاسر، ارزیابی شد. ارزیابی گریزندگی اکسیژن این توده­ها نشان دهنده اکسنده بودن ماگماهای مولد توده­های نیاسر است و شاهدی برای تشکیل آن­ها در مرز ورقه­های همگراست.

 منطقه­ی مورد بررسی به عنوان بخشی از ساختار سنندج – سیرجان در شمال‌شرق معدن سنگ تزئینی ژان در شمال درود و در استان لرستان واقع شده است و بیشتر از سنگ‌های دگرگون دگرشکل شده تشکیل شده است. این سنگ­های دگرگون شامل سنگ‌های مرمر دگرشکل شده به همراه گرانیت گنایس میلونیتی و آمفیبولیت است و بافت اصلی این مرمرها، لیپیدوگرانوبلاستیک است، کانی‌شناسی مرمرها به ترتیب فراوانی کانی‌ها از کلسیت و میزان اندکی کوارتز، موسکویت فنژیتی، اپیدوت، اسفن، کانی‌های کدر، پلاژیوکلاز (به مقدار خیلی کم) تشکیل شده است. دانه‌های کلسیت دارای جهت یافتگی ترجیحی هستند که علتی بر وجود تنش و تغییرشکل پلاستیک است. بافت فلیزر در عدسی­های کوارتزی، وجود خاموشی موجی در کوارتز، ریز ساختار pining بین دانه‌های کلسیت و کوارتز، تبلور مجدد دینامیکی به صورت انتقال مرز دانه‌ای بین دانه‌های کانیایی کلسیت و کوارتز و تجدید تبلور دینامیکی برآمده (BLG) در حاشیه‌ی دانه‌های کوارتز و در راستای سطوح شکستگی، چرخش ریز دانه (SGR) و نیز ماکل‌های دگرشکلی کانی‌های کلسیت نوع  Iو  II دمای دگرشکلی این سنگ‌های مرمر را از ۱۵۰-۳۰۰ درجه­ی سانتی‌گراد نشان می‌دهند.

منطقه­ی سرکوبه در شهرستان خمین و در بی­ثبات­ترین منطقه­ی زمین­ساختی (سنندج - سیرجان) قرار گرفته است. این منطقه­ی شامل انواع مختلفی از سنگ­های رسوبی و آذرین از جمله سنگ­های آهکی تجدید تبلور یافته، سنگ­های سیلیسی و گابروها (گابرو قلیایی) هستند. کانی­های اصلی گابروها پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و کدر بوده، و کانی­های بیوتیت، آمفیبول، کوارتز، آپاتیت و زیرکن به عنوان کانی فرعی، به علاوه کلریت، پرهنیت و آمفیبول نماینده­ای از کانی­های حاصل از تجزیه هستند. با توجه به بافت کانی­های تشکیل­دهنده سنگ، این سنگ­ها دگرگون در زیر رخساره­ی شیست سبز تا رخساره­ی شیست سبز بوده­اند. بنابر بررسی­های سنگ نگاری انجام شده، بر روی کانی کلسیت از سنگ‌های آهکی تجدید تبلور یافته، ماکل دگرشکلی از نوع III و IV است. ماکل­های دگرشکل دینامیکی تبلور دوباره­ی­ کلسیت را که در دمای بالاتر از C°۲۰۰ و حتی بیشتر از C°۲۵۰ رخ داده است را نشان می­دهند. همچنین براساس دماسنجی صورت گرفته روی کانی کلریت، دمای تبلور این کانی­ از C°۲۹۷ تا C°۳۰۹ (C° ۷_/۱±۱_/۳۰۱) تشخیص داده شده است، که با نتایج به­دست آمده، با دمای دگرشکلی در ماکل­های کلسیت همخوانی دارد.