در شمال منطقه انارک در درون سنگ‌های افیولیتی پروتروزوئیک بالایی، رودینگیت‌ها و سنگ‌های رودینگیتی به دو صورت توده‌ای و رگه‌ای وجود دارند. در این مجموعه افیولیتی، دو نسل از رودینگیت‌های رگه‌ای را می‌توان مشاهده کرد. رودینگیت‌های توده‌ای یا استاتیک مربوط به زمان گسترش پوسته اقیانوسی و تشکیل افیولیت، رودینگیت‌های رگه‌ای یا دینامیک مربوط به زمان جایگیری افیولیت شمال انارک، یا فعالیت‌های زمین‌ساختی می‌باشند. کانیهای موجود در رودینگیت‌های توده‌ای به ترتیب فراوانی عبارتند از: گارنت (آندرادیت کرم‌دار)، ایدوکراز، کلریت، دیوپسید، پرهنیت، و اپیدوت. در حالی که ترتیب فراوانی کانیهای موجود در رودینگیت‌های رگه‌ای نسل اول به صورت دیوپسید، کلریت، ایدوکراز، و گارنت (آندرادیت تیتان دار)، و در رودینگیت‌های رگه‌ای نسل دوم به ‌صورت دیوپسید، کلریت، و گارنت (آندرادیت) است. بررسی‌های سنگ‌شناسی، و ژئوشیمی کانی‌ها نشان می‌دهد که در زمان تشکیل رودینگیت‌های توده‌ای، فعالیت یون‌های کلسیم، آهن، و کرم، و در زمان تشکیل رودینگیت‌های رگه‌ای نسل اول فعالیت یون‌های کلسیم، سیلیسیم، منیزیم، آلومینیوم، تیتانیوم، و OH^- بالاتر بوده است. در مورد رودینگیت‌های رگه‌ای نسل دوم نیز می‌توان گفت که شبیه رودینگیت‌های رگه‌ای نسل اول بوده و تنها به دلیل عدم وجود ایدوکراز، و نبود Ti در ساختار آندرادیت، فعالیت یون‌های Ti ,Fe و Al نسبت به رودینگیت‌های رگه‌ای نسل اول کمتر است. به‌ طور کلی رودینگیت‌های توده‌ای نسبت به رودینگیت‌های رگه‌ای تنوع کانی‌شناسی بیشتری دارند.

بر اساس مشاهدات سنگ­شناختی و مجموعه­ای از داده­ها که حاصل تجزیه نقطه­ای کانی­های اصلی و فرعی در سنگ­های الترامافیک - مافیک خاور فریمان با گرایش کوماتی ایتی تا پیکریتی - توله­ایتی بوده به بررسی برخی از ویژگی­های ماگماهای میزبان و شرایط تبلور کانی­ها در این سنگ­ها پرداخته­ایم. بافت­های نامتعادل مشاهده شده در سنگ­های الترامافیک، شامل الیوین­های توخالی کشیده و نوک تیز، پیروکسن­های تار مانند، سوزنی، اسکلتی و توخالی، و در سنگ­های مافیک شامل اشکال شاخه­ای از هم رشدی کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز بوده و نمایانگر رشد سریع بلورها تحت تاثیر فروتافت یک مذاب است. محتوای بالای Fo در بلورهای الیوین مستلزم تعادل این بلورها با یک مذاب سرشار از MgO با دمای بالا بوده است. بر اساس بالاترین میزان Fo در بلور الیوین مشاهده شده در یک نمونه کوماتی­ایتی، مقدار MgO و دمای ماگمای والد را به ترتیب در حدود ۷۴_/۲۳% و۱۴۷۰ تا ۱۵۳۵ درجه سانتی­گراد برآورد کرده­ایم که همراه با شواهد دیگر، مانند محتوای بالای TiO_۲ در ترکیب پیروکسن­ها و اسپینل­ها، نشان از وجود مذاب ریشه گرفته از خاستگاه گوشته­ای زایا نظیر خاستگاه­های گوشته­ای OIB و / یاLIP  داشته و بر نقش احتمالی یک زبانه گوشته­ای در این سنگ­زایی­ها دلالت دارد. 

سنگ­های آتشفشانی ترشیری شمال و باختر بیرجند شامل داسیت، آندزیت، آندزیت بازالتی، تراکی آندزیتی و ریولیت بوده و به سری ماگمائی آهکی- قلیایی تعلق دارند. شواهد کانی شناسی، سنگ شناسی و ژئو شیمیائی نشان می دهد که محل تشکیل این سنگ­ها با حاشیه فعال قاره­ای مطابقت دارد. آندزیت­ها و داسیت­ها غالباً به صورت گنبدهای آتشفشانی و یا به صورت دایکی، سنگ­های قدیم تر منطقه، شامل افیولیت ملانژ اواخر کرتاسه و فلیش­های اواخر کرتاسه و پالئوسن را قطع می­کند. یکی از بارزترین ویژگی­های این سنگ­ها حضور برونبوم­های متفاوت در آن­هاست. این برونبوم­ها شامل انواع زینولیتی و اتولیتی می­شوند. زینولیت­ها شامل هورنفلس­های پلیتی، آمفیبولیتی و گنیس­های تونالیتی و اتولیت­ها از نوع آندزیتی (دیوریتی) و داسیتی (تونالیتی) می­شوند. زینولیت­ها قطعات کنده شده از واحدهای افیولیت ملانژ و فلیشی کرتاسه است که حین صعود ماگما به درون آن سقوط کرده و حداقل دستخوش دو نوع دگرگونی شده­اند. دگرگونی اول از نوع گرما جنبشی بوده که به جایگیری افیولیت­ها بر پوسته قاره­ای وابسته است. طی این دگرگونی، واحدهای فلیشی به اسلیت، فیلیت و میکاشیست ؛ واحدهای بازیک مجموعه افیولیتی به آمفیبولیت و واحدهای اسیدی آن به گنیس تونالیتی تبدیل شده است. دگرگونی دوم از نوع مجاورتی و ناشی از تاثیر گرمای ماگمای مادر گدازه­ها بر برونبوم­ها بوده، به طوری که آن­ها را تا درجات متوسط و شدید دگرگون کرده است

بر اساس نتایج حاصل از گرما- فشارسنجی آمفیبول­های موجود در سنگ­های آتشفشانی و نیمه عمیق حاصل از آتشفشانی ژوراسیک فوقانی در بخش مرکزی زون سنندج - سیرجان، واقع در شمال شهرکرد به روش­های هاماراستروم، اشمیت، جانسون - رادرفورد و هالیستر، این کانی­ها در دما­هایی بین ۶۳۵ تا ۷۱۵ درجه سانتیگراد و فشارهای ۵۲_/۳ تا ۵_/۷ کیلوبار و معادل ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر عمق تشکیل شده­اند. نتایج محاسبات به دست آمده در تعیین فشار حاکم بر تشکیل آمفیبول­ها از دقت متوسطی برخوردار بوده­اند. پائین بودن میزان Fe_t/(Fe_t + Mg) در آمفیبول­های یاد شده و به طور کلی پائین بودن نرخ افزایش پارامتر مورد نظر از ویژگی­های بارز مجموعه­های ماگمایی آهکی- قلیایی است. دما، فشار و عمق به دست آمده برای آمفیبول­های مورد بررسی که غالباً هستنگزیت تا منیزیو هستنگزیت­اند، با شرایط پایداری هورنبلند سبز سازگار بوده و موید شکل­گیری این گروه از آمفیبول­ها در یک زون فرورانش همراه با ماگماتیسم آهکی- قلیایی است، به طوری که عمق بیشینه­ی تشکیل آمفیبول­ها روی قطعه­ی فرورانده، ۲۵ کیلومتر و با توجه به فاصله­ی مجموعه سنگ­های آتشفشانی و نیمه عمیق در بردارنده این کانی­ها تا گسل زاگرس که حدود ۳۵ کیلومتر است، زاویه­ی فرورانش کمتر از ۴۵ درجه ارزیابی می­شود. با توجه به مقادیر ۵_/۱<Al^iv در آمفیبول­های مورد بررسی، سنگ­های حامل این کانی­ها در قلمرو جزائر قوسی قرار می­گیرند. این مجموعه سنگ­های آذرین یکی از جزایر قوسی ژوراسیک مورد انتظار و گمنامی است که  در کمربند کوهزاد زاگرس حضور آن پیش بینی شده است

سنگ­های نیمه عمیق شمال شهرکرد واقع در جنوب غربی ایران، در پهنه­ی زمین­ساختی سنندج- سیرجان به صورت دایک­های بازی رخنمون یافته­اند. ترکیب این سنگ­ها دولریتی بوده و دارای بافت­های ویژه­ای همچون اینترگرانولار، اینتر سرتال، افیتیک و پوئی کلیتیک هستند. کانی­های اصلی تشکیل دهنده­ی دولریت­ها عبارتند از پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن و دیگر کانی­های موجود در آن­ها از کانی­های ثانویه از جمله سریسیت، کلریت، کلسیت و به میزان کمتر اپیدوت، زوئیزیت، اسفن و کانی­های فرعی مثل آپاتیت، مگنتیت، تیتانومگنتیت و ایلمنیت تشکیل شده­اند. کلینوپیروکسن­های موجود در دولریت­ها، شامل اوژیت و دیوپسید به صورت فازهای کانیایی جداگانه و یا تنوع ترکیبی از اوژیت در مرکز تا دیوپسید در حاشیه­ی یک فاز دیده می­شوند. شواهد ژئوشیمیایی و کانی شناسی دلالت بر ماهیت تولئیتی دایک­های منطقه دارد. بر اساس نمودارهای جدایشی محیط­های ژئوتکتونیکی مبتنی بر شیمی کانی کلینو پیروکسن، سنگ­های نیمه عمیق مورد بررسی در یک محیط کشش متعاقب فرورانش تشکیل شده­اند. براین اساس، می­توان ماگماتیسم مورد بررسی در این منطقه را به فاز کوهزایی سیمرین میانی تا فوقانی به سن ژوراسیک فوقانی تا کرتاسه تحتانی نسبت داد که سنگ­های نیمه عمیق به مراحل انتهایی این رخداد وابسته­اند.

سنگ­های آذرین ترشیری در جنوب‌غربی بیرجند درون نهشته‌های فلیشی کرتاسه برونزد دارند. این توده‌ها بر اساس بررسی­های سنگ­نگاری و نتایج تجزیه­ی شیمیایی عبارتند از میکروکوارتزمونزودیوریت، تراکی‌آندزیت، آندزیت و داسیت. بافت غالب آن­ها پورفیری با زمینه ریزدانه است. فنوکریست­های آن از پلاژیوکلاز، هورنبلند و بیوتیت تشکیل شده­اند. پلاژیوکلازها دارای منطقه‌بندی­اند. پیروکسن، کوارتز و کانی‌های کدر نیز در زمینه مشاهده می­شود. در اغلب نمونه‌ها، هورنبلند دارای حاشیه سوخته است. سرشت ماگمایی این سنگ­ها از نوع آهکی-قلیایی به حاشیه فعال قاره‌ای وابسته­اند. این سنگ­ها از عناصر نادر خاکی سبک و عناصر لیتوفیل بزرگ یون غنی‌شدگی و از عناصر نادر خاکی سنگین تهی‌شدگی  نشان می‌دهند. بی‌‌هنجاری منفی نیوبیوم و غنی‌شدگی از عناصر لیتوفیل بزرگ یون دلیلی بر خاستگاه ماگمای به وجود آورنده‌ی این سنگ­ها از ذوب‌بخشی با درجه­ی پائین یک گوشته‌ی غنی شده در بالای یک زون فرورانش یا ورقه اقیانوسی فرورونده است که طی صعود دستخوش آلایش پوسته‌ای شده‌ است.

مجموعه­ی گرانیتوئیدی نیاسر با سن میوسن میانی، در غرب کاشان و در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر بیرون زدگی دارد. بر اساس بررسی­های سنگ­شناسی، مجموعه­ی نیاسر شامل توده­های با ترکیب تونالیت، کوارتزدیوریت و دیوریت است. کانی­های اصلی تشکیل دهنده­ی سنگ­های منطقه شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، آمفیبول، بیوتیت و فلدسپار است. آمفیبول­ها از نوع کلسیک بوده و ترکیب آن­ها از مگنزیوهورنبلند تا اکتینولیت تغییر می­کند و نشان دهنده­ی نوع I بودن توده­های مورد بررسی است. ترکیب پلاژیوکلازها در توده­های تونالیتی الیگوکلاز تا بیتونیت، در توده­ی کوارتزدیوریتی آلبیت تا آندزین و در توده­ی دیوریتی الیگوکلاز تا بیتونیت است. بررسی­های زمین فشارسنجی حاکی از آن است که فشار در زمان تبلور هورنبلند، در توده­های مورد بررسی، در حدود ۱ تا ۲ کیلوبار بوده که معادل با اعماق ۸_/۳ تا ۵_/۷ کیلومتری است. بر اساس دماسنجی زوج کانی هورنبلند – پلاژیوکلاز و فلدسپارها، دماهای ۷۰۶ تا ۷۵۶ درجه­ی سانتیگراد، برای توده­های نفوذی نیاسر، ارزیابی شد. ارزیابی گریزندگی اکسیژن این توده­ها نشان دهنده اکسنده بودن ماگماهای مولد توده­های نیاسر است و شاهدی برای تشکیل آن­ها در مرز ورقه­های همگراست.