معادن کارمزد در استان مازندران (ایران) به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمیترین مناطق تولیدکننده زغال سنگ در حوزه زغالی البرز مرکزی مطرح است. در تابستان ۸۴ به منظور بررسی ویژگیهای ژئوشیمیایی و کانیشناسی زغالسنگهای حوزه زغالی کارمزد، از زغال سنگ، سنگ میزبان و باطلههای زغالی، نمونه بردارهایی انجام گرفت. از نظر زمینشناسی تمام لایههای قابل کار زغالسنگ در سری میانی کارمزد با سن لیاس قرار دارند که شامل تناوبی از ماسه سنگهای درشت دانه، کنگلومرای ریز دانه، ماسه سنگهای ریز دانه خاکستری، همراه با لایههای شیل و آرژیلیت است. این زغالسنگها در گروه کم گوگرد و کم خاکستر ردهبندی میشوند. بر اساس نتایج کانیشناسی و ژئوشیمی جز اکسید فسفر P۲O۵ اکسیدهای دیگر به کانیهای موجود در زغالسنگ وابستهاند. نتایج ماتریس همبستگی، آنالیز خوشهای و آنالیز مولفه اصلی نشان میدهد، بین درصد اکسیدهای Fe۲O۳-SO۳ و CaO-MgO-MnO رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد و در دو گروه مجزا قرار میگیرند. این اکسیدها به ترتیب با کانیهای پیریت با خاستگاه سین ژنتیک و کانیهای کلسیت و دولومیت با خاستگاه اپی ژنتیک است. ارتباط مثبت بین درصد اکسیدهای SiO۲, Al۲O۳,
Na۲O + K۲O و TiO۲ به مراتب ضعیفتر از گروههای دیگر است میباشد؛ که بهدلیل حضور کانیهای رسی، کوارتز و آناتاز با خاستگاه آواری است. براساس نتایج بهدست آمده مقدار عناصرجزئی و نادر جز Cl به اجزای معدنی در زغالسنگ وابستگی دارند؛ بهطوری که خاستگاه فلزات سنگین، عناصر Rb-V و عناصرSr, Ba, Nb, Ce, Zr, Mo, W, Th, U, Y به ترتیب به کانیهای سولفیدی، کانیهای رسی و سنگمادر وابستهاند. در زغالسنگهای کارمزد تمرکز TiO۲ و اغلب عناصر جزئی و نادر بیشتر از زغالسنگهای جهان است.