۱۰ نتیجه برای زمانی
آقای حسن زمانیان، آقای کیخسرو رادمرد،
دوره ۲۳، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
کانسار باباعلی در فاصلهی ۳۹ کیلومتری شمال غرب همدان قرار دارد. نفوذ تودهی سینیتی آلموقلاق به داخل سنگ میزبان دیوریتی باعث تشکیل اسکارن آهن شده است. بررسیهای ژئوشیمی نشان دهندهی مجموع عناصر خاکی نادر بین ۴/۳۵ تا ۵۶۰ ppm در سنگهای سینیتی و دیوریتی بوده و تغییرات آنها در بخش اسکارنی و تودهی سینیتی نشاندهندهی خاستگاه مشترک آنهاست. مقادیر محاسبه شده Eu/Eu* بین ۲۹/۰ تا ۲۴/۱ و درCe/Ce* بین ۸/۰ تا ۰۹/۱برای سنگهای سینیتی، دیوریتی و اگزواسکارن در تغییر است. رخداد بیهنجاری مثبت و منفی Ce به ترتیب با مقادیر پایین و بالای REE در ترکیب کانیها متناسب است. همبستگی بین Euو CaOبستگی به مقدار دگرسانی پلاژیوکلازها بوده است. بیهنجاری Euبا کاهش شدت دگرسانی کاهش یافته است. مقدار La/Y در نمونهها بین ۳۷/۰ تا ۸۹/۲ است که این نسبت پارامتر مهمی برای تعیین pH محیط تشکیل است. تحرک عناصر خاکی نادر به تغییر pHبستگی دارد، به طور کلی اپیدوت بیشترین و اکتینولیت و مگنتیت کمترین غنی شدگی از عناصر خاکی نادر را نشان میدهند. گرمابها برای تشکیل اپیدوت، ریشهی ماگمایی و برای اکتینولیت و فلوگوپیت ریشهی ماگمایی با مقدار عناصر خاکی نادر کمتر یا دخالت آبهای جوی در تشکیل آنها دارد.
آقای سیدابراهیم موسوی قهفرخی، خانم سعیده زمانی، آقای مرتضی زرگرشوشتری،
دوره ۲۴، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۵ )
چکیده
در این مقاله، تأثیر جانشانی Ba و زمان پخت بر سیستم ابررسانای (BPSCCO)Bi-Pb-Sr-Ca-Cu-O بررسی شده است. ابررسانای Bi۱,۶Pb۰,۴Sr۲-xBaxCa۲Cu۳Oy با مقادیر ۳/۰ و ۲۵/۰ ، ۲/۰ ،۱۵/۰ ،۱/۰ ،۰۵/۰ ،۰/۰ x = در زمانهای پخت ۱۶، ۳۲، ۴۸ و ۶۴ ساعت بهروش سل- ژل ساخته شد. از نمونههای تهیه شده تصاویر SEMو الگوی پراش پرتو ایکس (XRD) تهیه شدند. با استفاده از زوایای پراش و شناسههای میلر، پارامترهای شبکهی بلوری این ترکیب اندازهگیری شدند. چگالی جریان بحرانی، دمای بحرانی و مقاومت در دمای اتاق نمونهها به روش چهارمیلهای اندازهگیری شدند. نتایج حاصل از اندازهگیریها نشان داد، که آلایش Ba موجب بهبود خواص ابررسانایی میشود، بهطوریکه بیشترین درصد فاز ۲۲۲۳-Bi، چگالی جریان بحرانی، دمای بحرانی و کمترین مقاومت در دمای اتاق به نمونهی با مقدار باریم ۲/۰ = x و زمان پخت ۳۲ ساعت وابسته است. همچنین بررسیها نشان دادند که با افزایش زمان پخت، درصد فاز ۲۲۲۳-Bi، چگالی جریان، دمای بحرانی نمونهها کاهش و مقاومت در دمای اتاق افزایش مییابد. در بررسی الگوی پراش مشاهده شد که حجم سلول واحد با افزایش مقدار باریم افزایش یافت که بیانگر جانشینی Ba در جایگاه Srاست، زیرا شعاع یونی Ba بزرگتر از Sr است.
آقای رضا زارعی سهامیه، آقای حسن زمانیان، آقای امیر پازوکی، خانم نرگس بارانی، اقای فرهاد زال،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
اسکارن مغناطیسی شدهی سرویان در نتیجهی نفوذ تودهی گرانودیوریتی به درون سنگ آهکهای الیگومیوسن تشکیل شده است. این کانسار یک اسکارن کلسیک بوده و بخش برون اسکارن آن گسترش بیشتری یافته است. کانیهای گارنت و پیروکسن دو کانی شاخص کانسار اسکارن مگنتیتی سرویان بوده و بهوسیلهی شارههای حاوی Mg، Si و Fe باقیمانده از تبلور ماگما تشکیل شده اند. از این کانیها که بهطور گستردهای در هالهی دگرنهادی ایجاد شده در سنگ میزبان مشاهده میشوند، میتوان در تعیین شرایط دما و فشار حاکم بر فرآیند اسکارنی شدن استفاده کرد. گارنتهای موجود در اسکارن سرویان از نوع ناویژه - آندرادیت بوده و از Feو Ca غنی شده و از Mg و Mn تهیتر هستند. بررسیهای ریزپردازشی و بررسی چگونگی تغییرات مقادیر MnO CaO, Al۲O۳, MgO, و FeO در گارنتهای منطقهبندی شده از هسته به حاشیه، نشاندهندهی غنیشدگی هسته گارنتها از گروسولار و قسمتهای حاشیهای از آندرادیت است. ترکیب شیمیایی کانیهای گارنت و پیروکسن این کانسار با اسکارنهای آهندار سازگاری دارد. پیروکسنهای منطقه از نوع دیوپسید – هدنبرژیت غنی از Ca هستند. دما در مرحلهی پیشرونده تشکیل اسکارن سرویان که طی آن کانیهای بیآب مانند پیروکسن و گارنت تشکیل شدهاند، در گسترهی رخساره گرمابی آلبیت - اپیدوت هورنفلس و هورنبلند هورنفلس بوده و بر اساس دماسنجی زوج کانی گارنت – کلینوپیروکسن با دمای بین ۳۷۰ تا ۵۰۰ درجه سانتیگراد برای آن تعیین شده است. بررسیهای شارههای درگیر نشان میدهد که کانهزایی آهن در مرحلهی پسرونده اسکارنی شدن و در دماهای بین ۳۸۰ تا ۴۰۰ درجهی سانتیگراد انجام شده است.
آقای حسن زمانیان، آقای فرهاد احمدنژاد، آقای علیرضا زراسوندی، خانم پریسا شاهکرمی، خانم منا صامتی،
دوره ۲۵، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۶ )
چکیده
کانسار بوکسیت مومبی در ۱۶۰ کیلومتری شمالغرب دهدشت و در منطقهی ساختاری زاگرس چینخوردهی ساده قرار گرفته است. این ذخیره بوکسیتی از نوع کارستی بوده و دارای بافت اووئیدی و پیزولیتی است. توده معدنی از نظر کانیشناسی حاوی فراوانی بالاتری از بوهمیت نسبت به دیاسپور، هماتیت، کائولینیت و آناتاز است. در این پژوهش ژئوشیمیایی عناصر نامتحرک بهمنظور محاسبهی مبادلههای جرمی طی فرآیندهای هوازدگی و بوکسیتی شدن استفاده شده است. نتایج نشان داد که طی این فرایندها عناصری مانند Si، Fe، Mg، P، K، Ba، Sr و Zn دارای تبادلات جرم منفی بوده درحالیکه عناصر Al، Zr، V، Cr، Ni، Ga، Y و LREE تبادلات جرمی مثبتی را نشان میدهند. علاوه بر این عناصر Nb، Hf، Ta، Rb، Cs، U و HREE نسبتا نامتحرک بوده و تبادلات جرم بسیار اندکی را از خود به نمایش میگذارند. تحلیل روابط بین عنصری کانهها با استفاده از روش تحلیل عاملی نوع R (R-mode factor analysis) چند یافتهی مهم را آشکار میکند: (۱) برخی عناصر کم محلول در زیرکنهای آواری (Zr)، آناتاز (Ti) و احتمالا در بوهمیت، هماتیت و کانیهای آواری (Ga) طی مرحله نهایی بوکسیتی شدن تمرکز یافتهاند؛ (۲) تمرکز Fe طی شرایط آب و هوایی مرطوب رخ داده است در حالیکه انباشت Al طی دورههای خشکتر آب و هوایی صورت گرفته است؛ (۳) وزنهای مشابه و معنیدار U و Th نشان میدهند که فراوانی کانیهای سنگین عناصر (HFSE) ممکن است به صورت محلی در کنترل رفتار اورانیوم مهم باشند؛ (۴) توزیع عناصر خاکی نادر سبک و سنگین در اثر میزان پایداری همبافتهای حملکننده REE و حضور فازهای کانیایی REEدار کنترل میشود؛ و (۵) نسبت n(La/Yb) نشاندهندهی تفکیک جزئی LREE/HREE طی بوکسیتزایی بوده و نوسانهای موجود در این نسبت ممکن است نشاندهندهی نوسانهای pH در خاک باشد.
آقای منوچهر امیری، آقای احمد احمدی خلجی، خانم زهرا طهماسبی، آقای رضا زارعی سهامیه، آقای حسن زمانیان،
دوره ۲۵، شماره ۳ - ( ۶-۱۳۹۶ )
چکیده
با توجه به مقاومت زیاد کوارتز در برابر تنش و دگرسانی، این کانی جهت دما- فشارسنجی در تودههای نفوذی آلموقلاغ انتخاب شد و برای تعیین دما و فشار تبلور، مقدار Ti موجود در کوارتز توسط ریزپردازشگرالکترونی اندازهگیری و میزان فشار و دمای تبلور نقاط بررسی شده، محاسبه گردید. برای تعیین گسترهی دمایی رشد و تبلور کوارتز، نمودارهای دما- فشار ترسیم و کنتوربندی گردید. نتایج نشان داد که با کنتوربندی میتوان اثرات سوء سیالات فعال و تنش بر دمای تبلور محاسبه شده را کاهش داد. همچنین نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که کانی کوارتز در سنگهای متوسط تا قلیایی در یک گستره ۶۸۳oC تا ۷۵۷ و در سنگ های اسیدی در گستره ۶۶۷ تا ۷۵۷oC متبلور شده است. بررسی سیالات درگیر موجود در رگههای سیلیسی توسط میکروسکوپ پلاتین گرمایی نشان داد که رگههای سیلیسی موجود در سنگهای نفوذیآلموقلاغ و سنگهای مجاوربلافصل در دمای بین °C ۱۳۴ تا °C ۲۵۵ تشکیل شدهاند.
آقای کیخسرو رادمرد، آقای حسن زمانیان، آقای محمدرضا حسین زاده، آقای احمد احمدی خلجی،
دوره ۲۵، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
چکیده
منطقه مزرعه شادی در ۱۳۰ کیلومتری شمال شرق تبریز و در پهنه فلززایی ارسباران قرار دارد. این ذخیره به صورت رگهای در آندزیتهای ائوسن قرار گرفته است و سیمای کانیسازی در منطقه شامل رگهها و رگچههای سیلیسی است که توسط گسلها کنترل شده است. بافتهای فراگرمایی در رگهها شامل بافتهای شانهای، کوارتز حفرهای، کوکاد، جعبهای و کلسیت تیغهای و برشی است. پیریت مهمترین کانی فلزی بوده و با کالکوپیریت، کالکوسیت، کوولیت، اسفالریت، گالن و طلا همراه است. نتایج نمونهبرداری زمینشیمیایی در رگههای سیلیسی نشاندهنده بیشینه مقادیر طلا، سرب، نقره، مس و روی به ترتیب برابر با ۱۷۱۰۰ میلیگرم در تن، ۲۱۱۰۰، ۴۳/۹، ۶۱۱ و ۳۳۳ گرم در تن هستند. بررسیهای ریزدماسنجی بر نمونههای کوارتز پهنه سیلیسی و کانهدار صورت گرفته است و اطلاعات ریزدماسنجی لازم برای تفسیرهای جدید را بهدست میدهد. اندازه میانبارها در نمونهها از کمتر از ۵ تا ۹۰ میکرومتر بوده و سه نوع سیال درگیر دو فازی غنی از مایع، دو فازی غنی از بخار و تک فازی غنی از بخار شناسایی شده است. دماهای همگنشدگی ۱۶۰ تا ۳۲۴ با میانگین ۲۲۸ درجه سانتیگراد و شوری ۱۷/۰ تا ۱/۵ درصد وزنی معادل NaCl است و دمای ذوب یخ بین
۲/۲ تا ۲/۳- تغییر میکند. میانبارهای سیال در محدوده فراگرمایی و بین سیالات ماگمایی و جوی قرار میگیرند. تهنشست طلا با عوامل رسوب پیریت، اکسایش، کاهش pH، جوشش و آمیختگی سیالها صورت گرفته و دو جمعیت متفاوت میانبارهای سیال در محدوده موجود است. مشخصههای سیالات درگیر نشاندهنده عمق کانیسازی بین ۲۳۰ تا ۳۸۰ متر زیرسطح ایستابی دیرینه است و روند نمودارهای سه بعدی شوری- دمای همگنشدگی و مقدار طلا و سرب- روی در میانبارها نشاندهنده نهشت سرب – روی از سیالات با شوری پایینتر و دمای بیشتر به سمت نهشت طلا از سیالات با شوری بیشتر و دمای کمتر است. پهنهبندی به دلیل جوشش در سیستم فراگرمایی باعث تشکیل فلزات پایه مانند مس، سرب، روی و مولیبدن در عمقهای پایینتر و فلزات گرانبها در عمقهای کمتر در مزرعهشادی شده است.
خانم سمیه دولتشاهی، آقای حسن زمانیان، آقای علیرضا کریم زاده ثمرین،
دوره ۲۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
منطقه رنگرز در ۲۰ کیلومتری شمال شهر ساوه در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه - دختر قرار دارد. سنگهای رخنمون یافته در منطقه مورد بررسی شامل سنگهای آتشفشانی، آذرآواری، دایکهای شبه آتشفشانی و نفوذیهای کوارتزمونزودیوریتی هستند. کانی سازی در این منطقه بیشتر مربوط به دگرسانیهای سیلیسی، آرژیلی و کلریتی است. در منطقه رنگرز شش بخشکانیسازی شناسایی شده است. سیمای کانی سازیها به صورت رگه – رگچهای و افشان است. اصلیترین کانیهای فلزی در منطقه رنگرز شامل کالکوپیریت، اسپیکولاریت، مگنتیت، پیریت، بورنیت، کالکوسیت، کوولیت و کانیهای باطله کوارتز، باریت و کلسیت هستند. فرایندهای روزادی در بخشهای سطحی پهنههای کانیسازی شده منجر به شکلگیری مالاکیت، آزوریت، اکسیدهای آهن – منگنز آبدار، فیروزه، کولیت، کالکوسیت و دیژنیت شده است. در بررسیهای میکروسکوپی، طلا به صورت آزاد دیده نشد، ولی براساس تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مشخص شد که کالکوپیریت و اسپیکولاریت دارای غلظت بالایی از طلا در شبکه خود هستند. بر اساس دادههای زمین شیمیایی، سنگهای آذرین منطقه ماهیت کلسیمی- قلیایی دارند و در محیط کمان آتشفشانی- ماگمایی شکل گرفتهاند. آنها در مقایسه با گوشته اولیه از عناصر سنگ دوست بزرگ یون (Ba-K; LILE) غنیشدگی و از عناصر با شدت میدان بالا (Nb-Ti; HFSE) تهیشدگی نشان میدهند چنین الگویی با محیطهای فرورانشی همخوانی دارد. افزون بر این، غنیشدگی عناصر خاکی نادر سبک (LREE) نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین (HREE) در نمودارهای بهنجار شده نسبت به کندریت نشان میدهد که سنگهای آذرین منطقه مورد بررسی در یک محیط فرورانشی تشکیل شدهاند.
خانم منا صامتی، آقای حسن زمانیان، آقای هوشنگ اسدی هارونی،
دوره ۲۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۹ )
چکیده
کانسار مس– طلای کالچویه در بخش مرکزی کمان ماگمایی ارومیه-دختر قرار دارد. میزبان این کانهزایی بیشتر سنگهای دیوریتی، کوارتز دیوریتی و آندزیتی هستند. کانهزایی در مرحله درونزادی با کالکوپیریت، پیریت، گالن و مگنتیت مشخص میشود که در مرحله برونزاد با ایجاد کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت، و گوئتیت ادامه مییابد. بر اساس بررسیهای زمین شیمیایی، مقدار Lan/Ybn بین ۲/۲ تا ۳/۶ و Eu/Eu* از ۷/۰ تا ۱/۱ متغیر است. تودههای درونی میزبان کانهزایی در منطقه کالچویه ویژگی ماگماهای پهنههای فرورانش، یعنی غنیشدگی از عناصر سنگ دوست بزرگ یون (LILE) و تهی شدگی از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) با بیهنجاری منفی در Ti را نشان میدهند. دادههای میانبارهای سیال، دمای˚C ۳۱۰-۱۵۰، شوری ۴-۱/۰ (درصد وزنی نمک طعام) و ژرفای حدود ۴۰۰ متر را برای کانهزایی در کانسار کالچویه نشان میدهند. روند تکاملی سیال در کانسار کالچویه سردشدگی، رقیقشدگی سطحی و جوشش را نشان میدهد. شواهدی از جمله بافتهای نواری و شانهای در کوارتز، کلسیت تیغهای، برش گرمابی، دگرسانی پروپلیتی و شواهد میانبارهای سیال چون دما و شوری ماهیت فراگرمایی سولفیدشدگی پایین برای کانسار کالچویه را تایید میکند.
خانم فاطمه زمانی، آقای سیدرضا موسوی حرمی، آقای حامد زندمقدم، آقای اسداله محبوبی،
دوره ۲۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۹ )
چکیده
سنگ میزبان کانسار سرب و روی در دو معدن کاروانگاه و دهنو (شمال کوهبنان) شامل سنگهای کربناتی مربوط به سازند شتری (تریاس میانی) است. رخساره های کربناتی شناسایی شده شامل دو مجموعه سنگ آهکی و دولومیتی بوده اما کانسارسازی بیشتر در رخسارههای دولومیتی رخ داده است. بر اساس نتایج سنگنگاری، دولومیتها از چهار نوع ریزبلور، متوسط بلور، درشت بلور و بی تناسب (زین اسبی) هستند. دولومیتهای شناسایی شده از نظر زمینشیمیایی (عناصر اصلی و فرعی) ویژگیهای تقریباً مشابهی دارند و از این میان، غنیشدگی محسوسی در عناصر سرب و روی نشان میدهند. همچنین غنیشدگی مشخصی در مجموعه عناصر خاکی نادر نمونههای سنگ میزبان دیده میشود و همه نمونهها دارای روندی تقریباً مشابه هستند. از این رو، با توجه به ویژگیهای زمینشیمیایی تقریباً یکسان سنگ میزبان، به نظر میرسد که خاستگاه منیزیم برای دولومیتیشدن بیشتر آب دریا بوده اما اثر سیالهای کانهساز در تشکیل دولومیتهای درشت بلور نیز قابل اهمیت است.
خانم فائزه مقضی، آقای فرنام زمانی فروشانی، خانم ژانت سلیمان نژاد،
دوره ۳۱، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۲ )
چکیده
ترکیب سوپرامولکولی از وانادیوم (V) با فرمول [حلال+] [(CH۳)۲NH۲]۴[V۱۶O۴۲](SO۴).۲(O) (ترکیب ۱) در سامانه بلوری چارگوشی، گروه فضایی P۴۲/nnm با دو مولکول در هر یاخته یکه (۲Z=) متبلور شد. مقدار R نهایی ترکیب ۱ برای ۲۲۱۴ بازتاب مستقل برابر با ۰۴۸/۰ است. واحد بیتقارنی این ترکیب شامل نیمی از کاتیون دیمتیلآمونیوم، یک چهارم آنیون سولفات، بخشی از خوشه وانادیوم و مولکولهای آب است. در ساختار سوپرامولکولی ترکیب ۱، هر کاتیون دیمتیلآمونیوم از طریق پیوندهای هیدروژنی بین دو خوشه پلیاکسووانادات پل شده است و آنیونهای سولفات نقشی کلیدی دارند، زیرا ساختار سوپرامولکولی چارگوشی در راستای این آنیونها گسترش مییابد.