مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

سنگ­های آتشفشانی مورد مطالعه به سن 6 7_/32 میلیون سال در جنوب شرقی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر واقع در استان کرمان رخنمون دارند. براساس تقسیم بندی TAS این سنگ­ها به تفری فنولیت و فنولیت تقسیم می­شوند و جزء رشته سنگ­های قلیایی غنی از پتاسیم هستند. کانی­های اصلی تشکیل دهنده سنگ­های منطقه مورد مطالعه عبارتند از: پیروکسن، پلاژیوکلاز، سانیدین، نفلین، آنالسیم، و تیتانومگنتیت. اوژیت تنها پیروکسن موجود در منطقه است; در اغلب فنوکریست­های این کانی،MgO  در مرکز بلور بیشتر از حاشیه آنهاست؛ در حالیکه مقدار FeO در حاشیه­ها بیشتر است. این روند نشانگر تفکیک معمولی ماگما در شکل­ گیری مغناطیس است. ترکیب فنوکریست­های پیروکسن از      WO_47.8 En_38.8 FS_13.4 تا WO_45.6 En_35.7 FS_18.7 است. سانیدین تنها فلدسپار پتاسیم موجود در سنگ­های مورد مطالعه است و دارای ترکیب Or_62.7 تا Or_93.8 است. بیشتر فنوکریست­های پلاژیوکلاژ در مرکز غنی از Ca و در حاشیه غنی از Na است که این به تفکیک معمولی ماگما مطابقت دارد و ترکیب آنها از An_50.83  تا An_59.2 متغیر است. ذوذنقه وجهیهای آنالسیم حدود 40 درصد سنگ­ها را تشکیل می­دهند و از نظر ترکیب شیمیایی تقریباً همگن هستند. در زمان سرد شدن ماگما یا پس از آن فنوکریست­های آنالسیم در اثر جابجایی یونی از لوسیت­های اوّلیه تشکیل شده­اند .تیتانومگنتیت­ها به صورت دانه­هائی گرد در زمینه پراکنده­اند و به خاطر بالا بودن مقدار TiO₂  وFeO  به آنها تیتانومگنتیت می‌گویند.