Abedini A. Mineralogy and geochemistry of the Tatros kaolin deposit, southwest of Danesfahan, Gazvin Province, Iran. www.ijcm.ir 2024; 32 (1) :45-60
URL:
http://ijcm.ir/article-1-1841-fa.html
عابدینی علی. کانیشناسی و زمینشیمی کانسار کائولن تاتروس، جنوب غرب دانسفهان، استان قزوین، ایران. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1403; 32 (1) :45-60
URL: http://ijcm.ir/article-1-1841-fa.html
گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده: (504 مشاهده)
کانسار کائولن تاتروس (جنوبغرب دانسفهان، استان قزوین) برآمده از دگرسانی سنگهای آتشفشانی ریوداسیتی ائوسن میانی است. بررسیهای کانیشناسی نشان میدهند که کائولینیت و کوارتز فازهای کانیایی اصلی و ایلیت، روتیل، پیروفیلیت، دیکیت، آلونیت، دیاسپور و کلریت فازهای کانیایی فرعی این کانسار هستند. کاهش مقادیر شاخص دگرسانی شیمیایی (CIA) و افزایش نسبت (SiO2+Fe2O3+MgO+CaO+Na2O+K2O)/(Al2O3+TiO2) از مرکز به سمت بیرون نیمرخ مورد بررسی گویای وجود منطقهبندی دگرسانی و گرمابی در این کانسار هستند. الگوی توزیع عناصر خاکی نادر (REE) بهنجار شده به کندریت، جدایش و غنیشدگی قوی عناصر خاکی نادر سبک (LREE: La-Eu) نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین (HREE: Gd-Lu) و رخداد بیهنجاری منفی شدید Eu و Ce در نمونههای کائولن بررسی شده را نشان میدهد. محاسبه تغییرات جرم با فرض Ti به عنوان عنصر شاخص کمتحرک آشکار میکند که کائولینیتی شدن سنگهای ریوداسیتی با غنیشدگی عناصر Al، Sr، Zr، Hf، Ta، Nb، U، Th، Y، La و Pr، شستشو- تثبیت Sm، Nd و HREEها و تهیشدگی Si، Fe، Mg، Mn، Ca، Na، K،P، Rb، Cs، Ba، Pb، V، Cr، Zn، Eu و Ce همراه شده است. نتایج بدست آمده مشخص نمود که رفتار عناصر طی گسترش فرآیندهای کائولینیتیشدن با عواملی چون تغییر pH و دمای محلولهای مسؤول دگرسانی، تمرکزهای بازماندی، جذب سطحی، روبش توسط اکسیدهای فلزی و حضور در فازهای کانیایی مقاوم در برابر دگرسانی کنترل شده است. رخداد بیهنجاری منفی Eu در طی کائولینیتیشدن نشانگر تخریب پلاژیوکلاز توسط سیالهای گرمابی دما بالاست. حضور دیاسپور، دیکیت و پیروفیلیت، غنیشدگی LREEها نسبت به HREEها، جدایش HREEها از هم و رخداد بیهنجاری منفی شدید Ce در نمونههای مورد بررسی آشکارا نقش فرآیندهای درونزاد در گسترش و تکامل کانسار کائولن تاتروس را پیشنهاد میکنند. شواهد دیگری چون همبستگیهای مثبت شدید مواد فرار (LOI) با (La/Yb)N- و با P2O5 به همراه مقادیر برخی از پارامترهای زمینشیمیایی چون Ce+La+Y، Nb+Cr، Rb+Sr و Y/Ho این نظر را تائید میکنند.
نوع مقاله:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي