مجموعهی دگرگون دلبر در جنوب شرقی شاهرود متشکل از انواع شیستها، آمفیبولیتها و گنایسهای با مناظر میگماتیتی به سن اواخر نئوپروتروزوئیک (پرکامبرین) با استفاده از حداقل سه نسل دایک مافیک با سنهای مختلف (پرکامبرین، ژوراسیک، ترشیری) قطع شده است. دایکهای وابسته به ژوراسیک، مجموعه دگرگون پرکامبرین و سنگهای رسوبی تخریبی دگرگون شده تریاس بالایی- ژوراسیک زیرین (معادل با سازند شمشک) را قطع کردهاند ولی در آهکهای ماسهای ژوراسیک میانی و آهکهای کرتاسه زیرین (نئوکومین) ادامه ندارند. آمفیبولهای موجود در این دایکها در گروه کلسیمی قرار داشته و از نوع ادنیت هستند. فشارسنجی براساس میزان آلومینیم موجود در آمفیبول، بیانگر فشارهای 4 تا 5 کیلوبار برای تعادل نهایی این کانی است که با اعماق 14 تا 15 کیلومتری جایگزینی این دایکها در پوسته همخوانی دارد. سالسنجی به روش U-Pb روی آپاتیتهای موجود در این دایکها، بازهی زمانی 152±35Ma را نشان میدهد که با روابط صحرایی و چینهشناختی کاملاً سازگار است. بر اساس ویژگیهای زمینشیمیایی، این دایکها دارای ماهیت قلیایی آهکی - قلیایی بوده، ماگمای سازنده آنها از ذوب بخشی حدود 15 درصدی یک خاستگاه گوشتهای اسپینل لرزولیتی ریشه گرفته است. این سنگها در یک محیط زمینساختی کششی پشت کمان و در ارتباط با کششهای پوستهی قارهای ایران مرکزی در اثر فرورانش ورقهی اقیانوسی نئوتتیس به زیر آن تشکیل شدهاند. این رویداد از پیامدهای ماگمایی فاز کوهزایی سیمیرین پسین است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |