Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy
مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران
www.ijcm.ir
Basic Sciences
http://ijcm.ir
1
admin
1726-3689
2588-4719
10.61186/ijcm
fa
jalali
1396
10
1
gregorian
2018
1
1
25
4
online
1
fulltext
fa
شیمی سنگ و ایزوتوپهای Sr-Nd تودههای نیمهعمیق مافیک- حدواسط کاشمر، شاهدی بر فرورانش حوضه پشت کمان سبزوار به زیر بلوک لوت
Whole rock geochemistry and Sr-Nd isotopes of mafic to intermediate subvolcanics bodies of Kashmar, evidence for subduction of Sabzevar back arc basin beneath Lut block
تخصصي
Special
پژوهشي
Research
<span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">براساس شواهد صحرایی، توده­های نیمه­عمیق مافیک-حدواسط کاشمر به دو مجموعه قدیمی (غالبا استوک­های گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت/مونزودیوریت) و مجموعه جدید (دسته آذرین تیغه­های موازی کوارتزمونزودیوریتی) تقسیم می­شوند. از لحاظ روابط قطع­شدگی، مجموعه قدیمی سنی بین قدیمی­ترین واحدهای آتشفشانی منطقه (57 میلیون سال) و گرانیتوئیدهای ائوسن (40 میلیون سال) دارد، اما دسته دایک­های موازی به پس از ائوسن (الیگوسن ؟) نسبت داده می­شوند. توده­های نیمه­عمیق مافیک-حدواسط با ویژگی آهکی-قلیایی پتاسیم بالا تا شوشونیتی، متاآلومین تا کمی پرآلومین، غنی­­شدگی </span></span><span dir="LTR">LILE/HFSE</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span><span dir="LTR">LREE</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> [8<sub>/</sub>6-3<sub>/</sub>5</span></span><span dir="LTR">La/Yb)<sub>N</sub> = </span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">)] و تخلیه از </span></span><span dir="LTR">HREE</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">، یادآور کمان­های منطقه فرورانش<sub>­</sub>اند. این ویژگی­ها به همراه بی­هنجاری منفی </span></span><span dir="LTR">Eu</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> نشان­دهنده تشکیل ماگما در عمق پایداری پلاژیوکلاز و آلودگی ماگما با پوسته قاره­ای است، که طی ذوب سنگ گارنت باقیمانده است. روند خطی اکسید عناصر اصلی و فرعی در نمودارهای هارکر دلالت بر اهمیت تبلور جدایشی در تکامل ماگمایی دارد. میانگین نسبت­های ایزوتوپ اولیه </span></span><sup><span dir="LTR">87</span></sup><span dir="LTR">Sr/<sup>86</sup>Sr</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span><sup><span dir="LTR">143</span></sup><span dir="LTR">Nd/<sup>144</sup>Nd</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> (در 50 میلیون سال) برای نمونه­های مجموعه قدیم به ترتیب </span></span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">دارای گستره</span></span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> 7062<sub>/</sub>0-7054<sub>/</sub>0</span></span> <span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">و 51264<sub>/</sub>0-51262<sub>/</sub>0 و میزان </span></span><span dir="LTR">εNdi</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> دارای گستره 08<sub>/</sub>1 تا 42<sub>/</sub>1 است. نسبت­های ایزوتوپ اولیه </span></span><sup><span dir="LTR">87</span></sup><span dir="LTR">Sr/<sup>86</sup>Sr</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span><sup><span dir="LTR">143</span></sup><span dir="LTR">Nd/<sup>144</sup>Nd</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> (در 30 میلیون سال) برای دسته دایک­های موازی به ترتیب 7056<sub>/</sub>0 و 51263<sub>/</sub>0 و مقدار </span></span><span dir="LTR">εNdi</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> آن 59<sub>/</sub>0 است. مقادیر </span></span><span dir="LTR">εNdi</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> مثبت و </span></span><span dir="LTR">ISr</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> کم در همه سنگ ها همراه با </span></span><span dir="LTR">T<sub>DM</sub></span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> اشان (8<sub>/</sub>0-6<sub>/</sub>0) ، دلالت بر این دارد که از ذوب بخشی منبع گوشته سنگ­کره­ای، که با گدازه­های حاصل از فرایندهای فرورانش قبل تر از آن تعدیل شده است، تشکیل شده اند. براساس نمودارهای </span></span><span dir="LTR">Th/Ta</span> <span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نسبت به</span></span> <span dir="LTR">Nb/Ta</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و نمودار </span></span><span dir="LTR">Nb/Y</span> <span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نسبت به</span></span> <span dir="LTR">Zr/Y</span><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">، هر دوی فرآیندهای فرورانش و کافت­زایی در تشکیل سنگ های کاشمر دخیل بوده­اند. این ویژگی با فرورانش پوسته اقیانوسی سبزوار به زیر قلعه لوت سازگار است.</span></span>
On the basis of field studies, mafic-intermediate bodies of Kashmar are subdivided into the old series (often stocks of gabbro, diorite, quartz diorite/monzodiorite) and the new series (quartz monzodiorite swarm dykes). In terms of crosscutting relationships, old series has the age between oldest volcanic units (57 Ma) and Eocene granitoids (40 Ma), but the swarm dykes are attributed to the post Eocene (Oligocene?) in age. Mafic-intermediate bodies with the high-K calc-alkaline to shoshonitic, metaluminous to low peraluminous, LILE/HFSE and LREE enrichment [(La/Yb)<sub>N</sub>=5.3-6.8] and depletion of HREE characteristics are reminiscent of the arcs in subduction zone. These features accompany with negative anomalies of Eu indicating magma generating at the depth of plagioclase stability and contaminiation of magma to continental crust, which remains during the melting of the garnet rock. Linear trend of the major oxides and trace elements in Harker diagrams indicate in importance of fractional crystallization of magma evolution. Average of initial isotope ratios of <sup>87</sup>Sr /<sup>86</sup>Sr and <sup>143</sup>Nd /<sup>144</sup>Nd (in age 50 Ma) for the old series samples are between 0.7054 /0.7062 and 51262-0.51264 respectively, and the εNdi has a range of 1.08 to 1.42. Average of initial isotope ratios of <sup>87</sup>Sr /<sup>86</sup>Sr and <sup>143</sup>Nd /<sup>144</sup>Nd (in age 30 Ma) for swarm dykes are 0.7056 and 512623 respectively, and the εNdi amount is .059. εNdi positive values and low ISr of all rocks with their T<sub>DM</sub> (0.6-0.8) implying that they form from partial melting of lithospheric mantle source, which modified to earlier subduction processes melts. Based on the Th/Ta versus Nb/Ta and Nb/Y versus Zr/Y charts, both subduction and rift forming processes were involved in the formation of Kashmar rocks. This feature is compatible with subduction of Sabzevar oceanic crust to the Lut block.
تودههای نیمه عمیق؛ زمینشیمی؛ ایزوتوپهای Sr-Nd؛ پشت کمان؛ کاشمر.
Subvolcanic bodies, geochemistry, Sr-Nd isotopes, back arc, Kashmar
711
726
http://ijcm.ir/browse.php?a_code=A-10-44-221&slc_lang=fa&sid=1
Alireza
Almasi
علیرضا
الماسی
10031947532846003813
10031947532846003813
Yes
Lorestan University
دانشگاه لرستان
Reza
Arjmandzadeh
رضا
ارجمندزاده
10031947532846003814
10031947532846003814
No
Payame Noor University
دانشگاه پیام نور
jozeh
fransisko santoz
ژوزه
فرانسیسکو سانتوز
10031947532846003815
10031947532846003815
No
University of Aveiro
دانشگاه آویرو
mohammad hasan
karimpour
محمدحسن
کریمپور
10031947532846003816
10031947532846003816
No
Ferdowsi University
دانشگاه فردوسی