Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy
مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران
www.ijcm.ir
Basic Sciences
http://ijcm.ir
1
admin
1726-3689
2588-4719
10.61186/ijcm
fa
jalali
1392
1
1
gregorian
2013
4
1
21
1
online
1
fulltext
fa
زمینشیمی و خاستگاه کانسار رسی ندوشن (جنوبغربی صدوق، استان یزد)
Geochemical and genesis of Nodoushan clay deposit
(Southwest of Sadough, Yazd Province)
تخصصي
Special
پژوهشي
Research
<p><span dir="RTL" style="letter-spacing:-.1pt;"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">کانسار رسی ندوشن در زون</span></span></span> <span dir="RTL" style="letter-spacing:-.1pt;"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> آتشفشانی ـ نفوذی </span></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">ارومیه<span style="letter-spacing:1.5pt;">ـ</span>دختر در130 کیلومتری جنوبغربی شهرستان یزد، قرار دارد. <span style="letter-spacing:-.1pt;">بر اساس بررسی­های صحرایی، کانیشناختی و زمینشیمیایی، سنگهای موجود در منطقه از سنگهای آتشفشانی با ترکیب داسیت، آندزیت، الیوینبازالت و سنگهای آذرآواری (توف بلورین) و سنگهای نفوذی میکروگرانودیوریتی تشکیل شده­اند. بر اساس</span> نمودارهای </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Zr/TiO<sub>2</sub></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> نسبت به </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">SiO<sub>2</sub></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Nb/Y</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> نسبت به </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Zr/TiO<sub>2</sub></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و با توجه به شواهد صحرایی، سنگ خاستگاه این کانسار ترکیب داسیتی دارد. </span>نمونههای رسی به روشنی در </span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">CaO</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">، </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">MgO</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">، </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">MnO</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Na<sub>2</sub>O</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> نسبت به سنگ خاستگاه تهیشدگی نشان میدهند. نبود کانیهای با دمای بالا از جمله پیروفیلیت، دیکیت و حضور کانیهای کوارتز، فلدسپار پتاسیم، کائولینیت، هالویزیت و ایلیت در کانسار ندوشن نشاندهنده­ی زون دگرسان آرژیلیک نوع حدواسط است. در این کانسار میانگین عناصر </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Cr</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Nb</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> برابر </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">ppm</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> 26<sub>/</sub>11 است که کمتر از مقدار آن برای ذخایر برون زا است. غلظت بالای </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Sr + Ba</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> (</span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">ppm</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> 33<sub>/</sub>1341) به­علت تاثیر فرآیندهای گرمابی است. با توجه به ترکیب کانیشناسی و زمینشیمی و نیز الگوی ارائه شده توسط پژوهشگران، کانسار یاد شده خاستگاه گرمابی دارد که تا حدودی متاثر از فرآیند هوازدگی بوده است.</span></span></span></p>
<p>Nodoushan clay deposit is located about 130km southwest of Yazd city in the Uromieh-Dokhtar volcano-plutonic belt. Based on the field, mineralogical and geochemical studies, the rocks of Nodoushan area are of volcanic type and are composed of dacite, andesite and olivine-basalt, the pyroclastic type (crystalline tuff), and the microgranodioritic intrusive rocks. According to Zr/TiO<sub>2</sub> versus SiO<sub>2 </sub>and Nb/Y versus Zr/TiO<sub>2 </sub>diagrams and field evidences, the mother rock of the deposit has dacite origin. The clay samples clearly indicate depletion of CaO, MgO, MnO and Na<sub>2</sub>O with respect to the original rock. The lack of high-temperature minerals such as pyrophyllite, dickite and, the presence of quartz, K-feldspar, kaolinite, halloysite and illite minerals in Nodoushan deposit indicate the alteration zone to be of intermediate argillic type. In this deposit, the average of Cr and Nb is 11.26ppm, which is less than the amount given for supergene deposits. High concentration of Sr + Ba (1341.33ppm) is due to the effect of hydrothermally processes. By referring to mineralogy, geochemistry as well as a model given by researchers, hydrothermal origin can be confirmed for Nodoushan clay deposit with some extent of weathering effect.</p>
ندوشن؛ یزد؛ ارومیهـدختر؛ داسیت؛ آرژیلیک حدواسط؛ گرمابی.
Nodoushan, Yazd, Uromieh-Dokhtar, dacite, middle argillic, hydrothermal
43
56
http://ijcm.ir/browse.php?a_code=A-10-134-21&slc_lang=fa&sid=1
بیژن
اعتمادی
10031947532846001110
10031947532846001110
No
دانشگاه شیراز
عبدالهادی
قبادی
10031947532846001111
10031947532846001111
Yes
دانشگاه شیراز
بتول
تقیپور
10031947532846001112
10031947532846001112
No
دانشگاه شیراز