آقا فهیمه رحمانی، دکتر آزاده ملکزاده شفارودی، دکتر مریم جاویدی مقدم،
دوره ۳۱، شماره ۲ - ( ۳-۱۴۰۲ )
چکیده
منطقه اکتشافی امیرآباد در شمالغرب شهرستان نیشابور، در استان خراسانرضوی واقع است. زمینشناسی منطقه شامل واحدهای آذرین نیمهعمیق (دیوریتپورفیری) با سن ائوسن پسین، آتشفشانی (آندزیت) و رسوبی (ماسهسنگ و کنگلومرا) با سن پالئوژن است. واحدهای رسوبی منطقه شامل تناوبی از ماسهسنگ سرخ اکسایشی، ماسهسنگ خاکستری و کنگلومراست. از نظر موقعیت زمین ساختی، ماسهسنگها در شرایط قوس قارهای تا اقیانوسی در حوضه رسوبی نهشته شدهاند. کانیسازی مس بصورت عدسی و لایهای (هم درونزادی) در بخشهایی با ترکیب بیشتر لیت آرنایتی (درشت دانه) و دارای سنگوارههای گیاهی فراوان رخ داده است. کانیسازی اولیه (با بافتهای پراکنده، رگچهای و جانشینی) شامل پیریت و کالکوسیت بوده است که طی مراحل برونزاد کانیهای ثانویه کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت، هماتیت و گوتیت ایجاد شدهاند. بیشترین بیهنجاریهای زمین شیمیایی در افقهای کانیسازی برای مس ۶ درصد، نقره ۱۴ گرم در تن و روی ۹۹ گرم در تن است. بر پایه نوع سنگ میزبان، نوع کانیهای سولفیدی، بافت و عوامل کنترل کننده کانهزایی (وجود آثار گیاهی به عنوان عامل احیا کننده و نفوذپذیری سنگ میزبان) این منطقه شبیه کانسارهای مس رسوبی نوع سرخ لایه است.