مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

ذخیره­ی کائولن هیزه­جان (شمال باختری ورزقان، استان آذربایجان­شرقی) یک نهشته­ی رسی شاخص با سنگ میزبان آندزیتی به سن ائوسن در شمال­ باختری ایران است. بر اساس بررسی­های پراش پرتو X (XRD)، کانی­های این ذخیره عبارتند از کائولینیت، پیروفیلیت، کوارتز، اسمکتیت، موسکویت- ایلیت، هماتیت، گوتیت، آناتاز، آلونیت، دیاسپور، فلدسپار، هورنبلاند، و کلسیت. افزایش نسبت SiO₂/Al₂O₃ از مرکز به حواشی در نیمرخ مورد بررسی، دلالت بر وجود منطقه­بندی گرمابی در ذخیره دارد. شواهدی نظیر حضور پوش سنگ­های سیلیسی روی ذخیره، برشی­شدن محلی، کانی­سازی پیروفیلیت، دیاسپور، و آلونیت، غنی­شدگی LREEs نسبت به HREEs، الگوی تغییرات جرم عناصر Al، Fe، Ti، Sr، و Nb، و همبستگی­های مثبت در روند تغییرات بین (La/Lu)_N، P، Sr، و S با LOI پیشنهاد می­کنند که گسترش ذخیره کائولن هیزه­جان در ارتباط با عملکرد فرایندهای درونزاد روی سنگ­های آندزیتی است. بررسی­های زمین­شیمیایی نشان می­دهند که رخداد بی­هنجاری­ منفی Eu (39_/0- 78_/0) در نمونه­های کائولینیزه در ارتباط با تخریب کانی­های فلدسپار و هورنبلاند سنگ­های آندزیتی به وسیله گرماب­ها و بی­هنجاری منفی Ce (62_/0-81_/0) در نتیجه تخریب زیرکن به­وسیله­ی شاره­های اسیدی- اکسیدان است.