دوره 29، شماره 1 - ( 1-1400 )
جلد 29 شماره 1 صفحات 34-19 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- گروه پژوهشی اکتشاف دخایر معدنی شرق ایران، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- گروه پژوهشی اکتشاف دخایر معدنی شرق ایران، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (1235 مشاهده)
گستره اکتشافی سنگان واقع در جنوب شرق تربتحیدریه در استان خراسان رضوی، از نظر زمینشناسی ناحیهای در نیمه شرقی کمربند ماگمایی خواف-کاشمر-بردسکن قرار دارد. قدیمیترین واحد منطقه رسوبهای دگرگونی سازند شمشک (اسلیت، شیست، کوارتزیت) هستند که مورد نفوذ توده گرانیتی کافردوغ قرار گرفتهاند. دایکهایی با ترکیب کوارتز مونزوسینیت و دیوریت در آخرین مرحله فعالیت ماگمایی در این واحدها نفوذ کردهاند. کانهزایی با کنترل ساختاری در راستای گسلهای فرعی منشعب شده از گسل بزرگ درونه با روندهای کلی شمال شمالی غربی-جنوب جنوب شرقی تا غرب شمال غربی-شرق جنوب شرقی (شیب 60 تا 90 درجه به سمت جنوب و غرب) و شمال شرقی-جنوب غربی (شیب 50 تا 70 درجه به سمت شرق) شکل گرفته است. بیشتر ذخیره معدنی در پهنههای گسلی واحد دگرگونی شمشک در نتیجه تهنشست از سیال گرمابی کانهدار در فضای خالی گسلها به عنوان سیمان قطعات برش گسلی تشکیل شده است. کانهزایی درونزاد در قالب کالکوپیریت به عنوان کانه اصلی و به مقدار کمتر پیریت همراه با کانیهای باطله کوارتز و باریت دیده میشود. کانیهای ثانویه مالاکیت، کریزوکلا، کالکوسیت، نئوتوسیت و اکسیدهای ثانویه آهن کانیسازی پهنه اکسیدی و برونزاد رگهها را تشکیل میدهند. ساخت و بافتهای رگهای-برشی، پرکننده فضای خالی، رگچهای و جانشینی ثانویه از ویژگیهای رگههای کانیسازی این منطقه هستند. سیلیسی شدن دگرسانی اصلی در ارتباط با کانهزایی است. نتایج زمین شیمی رگهها، افزون بر مقدار بالای عنصر مس (تا بیش از 5 درصد)، ناهنجاری قابل توجه طلا تا 4/0 گرم در تن را نشان میدهد، در حالیکه سایر عناصر فلزی مهم ناهنجاری ندارند. با این وجود، عناصر مس، سرب، روی، نقره و مولیبدن همبستگی زمین شیمیایی مثبت خوبی دارند، اما طلا با بیشتر عناصر (به جز نقره) همبستگی نشان نمیدهد. بررسی سیالهای درگیر اولیه دوفازی غنی از مایع کانی کوارتز و باریت به همراه نتایج کانهنگاری دو فاز کانهزایی درونزاد را نشان میدهد. بر این اساس، کانیسازی اولیه در فاز اصلی از سیال گرمابی درونزاد با دمای 274 تا 318 درجه سانتیگراد و شوری 3/7 تا 12 درصد وزنی معادل نمک طعام شکل گرفته است. فاز تاخیری مربوط به کانهزایی باریت از سیالی با دمای 200 تا 259 درجه سانتیگراد و شوری 2/10 تا 4/11 درصد وزنی معادل نمک طعام تشکیل شده است. دادههای دما و شوری نقش فرایندهای آمیختگی سیالها و رقیقشدگی توسط سیالهای جوی سرد و رقیق را در تشکیل ذخیره معدنی نشان میدهد. براساس ویژگیهای کانیشناسی، ساخت، بافت، دگرسانی، زمین شیمی رگهها و نتایج بررسی سیالهای درگیر، رخداد معدنی سنگان بیشترین شباهت را با کانسارهای رگهای-گرمابی نوع مس±طلا فراگرمایی نشان میدهد.
واژه‌های کلیدی: کانیشناسی، زمینشیمی، سیالهای درگیر، رخداد معدنی سنگان، مس±طلا فراگرمایی، کمربند خواف-کاشمر-بردسکن
فهرست منابع
1. [1] Karimpour M. H., Malekzadeh Shafaroudi A., Mazloumi Bajestani A., Keith Schader R., Stern Ch. R., Farmer L., Sadeghi M., "Geochemistry, geochronology, isotope and fluid inclusion studies of the Kuh-e-Zar deposit, Khaf-Kashmar-Bardaskan magmatic belt, NE Iran: Evidence of gold-rich iron oxide-copper-gold deposit", Journal of Geochemical Exploration 183 (2017) 58-78. [DOI:10.1016/j.gexplo.2017.10.001]
2. [2] Karimpour M.H., Saadat S., Malekzadeh Shafaroudi A., "Exploration of Cu-Au Iron Oxide and Magnetite Ore Deposits in the VolcanicPlutonic Khaf-Kashmar-Bardsank Belt", 21th National Geosciences conference, Tehran (2003) (In Persian).
3. [3] Mazloumi A.R., Karimpour M.H., Rassa I., Rahimi B., Vosoughi Abedini M., "Kuh-E-Zar Gold Deposit in Torbat-e-Heydaryeh «New Model of Gold Mineralization»", Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy 16 (2008) 363- 376 (In Persian).
4. [4] Karimpour M.H., Malekzadeh Shafaroudi A., "Skarn geochemistry - mineralogy and petrology of source rock Sangan Iron mine, Khorasan Razavi, Iran", Scientific Quarterly Journal Geosciences 65 (2008) 108-125 (In Persian).
5. [5] Golmohammadi A., Karimpour M.H., Malekzadeh Shafaroudi A., Mazaheri S.A., " Alteration-mineralization, and radiometric ages of the source pluton at the Sangan iron skarn deposit, northeastern Iran", Ore Geology Reviews 65 (2015) 545-563. [DOI:10.1016/j.oregeorev.2014.07.005]
6. [6] Boomeri M., "Petrography and geochemistry of Sangan Fe-Skarn deposit and its igneous rocks, NE Iran", Ph.D. Thesis, University of Akita, Akita, Japan (1998) 226 pp.
7. [7] Karimpour M.H., Malekzadeh Shafaroudi A., "Comparison of the geochemistry of source rocks at Tannurjeh Au-bearing magnetite and Sangan Au-free magnetite deposits, Khorasan Razavi,Iran", Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy 14 (2006) 3-26 (In Persian).
8. [8] Hosseini R., Karimpour M.H., Malekzadeh Shafaroudi A., "Petrography, geochemistry, U-Pb dating and Sr-Nd isotopes of igneous rocks in Tannurjeh porphyry Au-Cu prospect area (NE Kashmar)", Petrology 33 (2018) 45-70 (In Persian).
9. [9] Karimpour M.H., Saadat S., Malekzadeh Shafaroudi A., "Geochemistry, petrology and mineralization of Tanurjeh Au-Cu porphyry", Journal of Science (University of Tehran) 33 (2005) 173-185(In Persian).
10. [10] Yousefi L., Karimpour M.H., Haidarian Shahri M.R., "Geology, mineralogy, fluid inclusion thermometry and ground magnetic of Shahrak Magnetite-Specularite Cu-Au prospecting area, Torbat-e-Heydariyeh, Iran", Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy 16 (2008) 505-516 (In Persian).
11. [11] Alaminia Z., Karimpour M.H., Heydariyan Shahri., M.R; "Geology, alteration, mineralization and geochemical studies in Kalate teymur area, northeastern Iran", Journal of Economic Geology 2 (2010-2011) 215-234 (In Persian).
12. [12] Almasi A., Karimpour M.H., Ebrahimi Nasrabadi Kh., Rahimi B., KlÖtzli U., Francisco Santos J.,"Geology, mineralization, U-Pb dating and Sr-Nd isotope geochemistry of intrusive bodies in northeast of Kashmar", Journal of Economic Geology 7 (2015) 69-90 (In Persian).
13. [13] Almasi A., Karimpour M.H., Hattori K., Santos J.F., Ebrahimi Nasrabadi Kh., Rahimi B., " Au bearing magnetite mineralizaion in Kashmar (alteration, mineralization geochemistry, geochemistry and fluid inclusions); and Tectono-magmatism of northeast of Iran", Journal of Economic Geology 8 (2016-2017) 569-592 (In Persian).
14. [14] Taghadosi H., Malekzade Shafaroudi A., "Mineralogy, alteration, geochemistry and fluid inclusion study of iron oxide-copper mineralization in Namagh area, northeast of Kashmar", Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy 26 (2018) 541-554 (In Persian). [DOI:10.29252/ijcm.26.3.541]
15. [15] Taghadosi H., Malekzade Shafaroudi A., "Evidence of probable Cu-Au mineralization in Namagh area, Northeast of Kashamr: Alteration, mineralization, geochemistry and fluid inclusion studies", Scientific Quarterly Journal Geosciences 108 (2018) 105-114 (In Persian).
16. [16] Boroozi niyat B., Malekzade Shafaroudi A., Heydariyan Shahri., M.R., "Mineralogy, geochemistry and fluid inclusion study in Zaveh copper occurrence, southeast of Torbat-e-Heydarieh", Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy 27 (2019) 3-18 (In Persian). [DOI:10.29252/ijcm.27.1.3]
17. [17] Sahandi M.R., Soheily M., Sadeghi M., Delavar S.T., Jafari Rad A., "Geological Map of Iran", Scale 1:1,000,000, Geological Survey of Iran, Tehran, Iran. (2002).
18. [18] Lecumberri-Sanchez P., Steel-MacInnis M., Bodnar R.J., "A numerical model to estimate trapping conditions of fluid inclusions that homogenize by halite disappearance", Geochim Cosmochim Acta 92 (2012) 14-22. [DOI:10.1016/j.gca.2012.05.044]
19. [19] Steele-MacInnis M., Lecumberri-Sanchez P., Bodnar R.J., "HOKIEFLINCS-H2O-NACL: A Microsoft Excel spreadsheet for interpreting microthermometric data from fluid inclusions based on the PVTX properties of H2O-NaCl", Computer in Geosciences 49 (2012) 334-337. [DOI:10.1016/j.cageo.2012.01.022]
20. [20] Shafaii Moghadam H., Li X. H., Ling X. X., Santos J. F., Stern R. J., Li Q. L., Ghorbani G., "Eocene Kashmar granitoids (NE Iran): Petrogenetic constraints from U-Pb zircon geochronology and isotope geochemistry", Lithos 216-217 (2015) 118-135. [DOI:10.1016/j.lithos.2014.12.012]
21. [21] Ramezani J., Tucker R.D., "The Saghand region, central iran: U-Pb geochronology,petrogenesis and implications for Gondwana tectonics", American Journal of Science 303 (2003) 622-625. [DOI:10.2475/ajs.303.7.622]
22. [22] Javadi H. R., Ghassemi M. R., Shahpasandzadeh M., Guest B., Ashtiani M. E., Yassaghi A., Kouhpeyma, M., "History of faulting on the Doruneh Fault System: Implications for the kinematic changes of the Central Iranian Microplate", Geological Magazine 150 (2013) 651-672. [DOI:10.1017/S0016756812000751]
23. [23] Kholghi Khasraghi M.H., "Geological Map of the Torbat-e-Heydarieh", Scale 1:100000, Geological Survrey of Iran (1996).
24. [24] Woodcock N.H., Omma J.E., Dickson J.A.D., "Chaotic breccia along the Dent Fault, NW England: implosion or collapse of a fault void?", Journal of the Geological Society 163 (2006) 431-446. [DOI:10.1144/0016-764905-067]
25. [25] Whitney D.L., Evans B.W., "Abbreviations for names of rock-forming minerals", American Mineralogist 95 (2010) 185-187. [DOI:10.2138/am.2010.3371]
26. [26] Chavez W.X., "Supergene Oxidation of Copper Deposits: Zoning and Distribution of Copper Oxide Minerals", Society of Economic Geology Newsletter 41 (2000).
27. [27] Roedder. E., "Fluid inclusions", Reviews in Mineralogy 12 (1984) 644. [DOI:10.1515/9781501508271]
28. [28] Sheppherd T.J., Rankin A.H., Alderton D.H.M., "A Practical Guide to Fluid Inclusion Studies", Blackie and Son (1985) 239.
29. [29] Hedenquist J.W., Henley R.W., "The importance of CO2 on freezing point measurements of fluid inclusions: Evidence from active geothermal systems and implications for epithermal ore deposition", Economic Geology 80 (1985) 1379-1406. [DOI:10.2113/gsecongeo.80.5.1379]
30. [30] Beane R.E., "The Magmatic-Meteoric Transition. Geothermal Resources Council", Special Report 13 (1983) 245-253.
31. [31] Sverjensky D.A., "The origin of a Mississippi Valley-type deposit in the Viburnum Trend, Southeast Missouri", Economic Geology 76 (1981) 1848-1872. [DOI:10.2113/gsecongeo.76.7.1848]
32. [32] Wilkinson J.J., "Fluid inclusions in hydrothermal ore deposits", Lithos 55(2001) 229-272. [DOI:10.1016/S0024-4937(00)00047-5]
33. [33] Rossetti P., Colombo F., "Adularia-sericite gold deposits of Marmato Caldas, Colombia : field and petrographic data", Geological Society of London, Special Publications 155 (1999) 167-182. [DOI:10.1144/GSL.SP.1999.155.01.13]
34. [34] Seward T.M., Barnes H.L., "Metal transport by hydrothermal ore fluids", in Barnes H.L., "Geochemistry of hydrothermal ore deposits", New York, John Wiley and Sons (1997) 435-486.
35. [35] Pirajno F., "Hydrothermal processes and mineral system", New York, Springer Science (2009) 1273 pp. [DOI:10.1007/978-1-4020-8613-7]
36. [36] So C.S., Zhang D.Q., Yun S.T., Li D.X., "Alteration-mineralization zoning and fluid inclusions of the high sulfidation Eepithermal Cu-Au mineralization at Zijinshan, Fujian province, China", Economic Geology 93 (1998) 961-980. [DOI:10.2113/gsecongeo.93.7.961]
37. [37] Murales Ruano S., Carrillo Rosua F., Hach Ali P.F., De La Fuente Chacon., F., Contreras Lopez E., "Epithermal Cu-Au mineralization in the Palai Islica deposit, Almeria, southeastern Spain: fluid-inclusion evidence for mixing of fluids as a guide to gold mineralization", The Canadian Mineralogist 38 (2000) 553-565. [DOI:10.2113/gscanmin.38.3.553]
38. [38] Javidi Moghaddam, M., Karimpour, M.H., Ebrahimi Nasrabadi, K., Malekzadeh Shafaroudi, A., Haidarian Shahri, M.R., "Mineralogy, geochemistry, fluid inclusion and oxygen isotope investigations of epithermal Cu ± Ag veins of the Khur area, Lut block, eastern Iran", Acta Geologica Sinica (English Edition), 92 (2018) 1-1. [DOI:10.1111/1755-6724.13596]
39. [39] Mehrabi B., Tale Fazel E., Ghasemi Siani M., Eghbali M.A., "The study on genesis of Glojeh Cu-Au vein deposit (north of Zanjan) based on evidence from mineralogy, geochemistry and fluid inclusion", Journal of Science. University of Tehran 35 (2007) 185-199.
40. [40] Fernandez H.E., Damasco F.V., "Gold deposition in the Baguio Gold District and its relationship to regional geology", Economic Geology 73 (1979) 1852-1868. [DOI:10.2113/gsecongeo.74.8.1852]
41. [41] White N.C., Hedenquist J.W., "Epithermal environments and styles of mineralization: variations and their causes, and guidelines for exploration", Journal of Geochemical Exploration 36 (1990) 445-474. [DOI:10.1016/0375-6742(90)90063-G]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |