دوره 26، شماره 4 - ( 10-1397 )
جلد 26 شماره 4 صفحات 823-813 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Alaminia Z, Fattahi S, Askari A. Mineralogy and geochemistry of the Bozjani copper deposit, west of Fariman, NE Iran. www.ijcm.ir 2019; 26 (4) :813-823
URL: http://ijcm.ir/article-1-1190-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1190-fa.html
اعلمی نیا زهرا، فتاحی شیرین، عسکری علی. کانیشناسی و زمینشیمی کانسار مس بزجانی، غرب فریمان، شمال شرقی ایران. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1397; 26 (4) :813-823
زهرا اعلمی نیا* 
1، شیرین فتاحی2 ، علی عسکری3
1، شیرین فتاحی2 ، علی عسکری3
1- دانشگاه اصفهان
2- دانشگاه تبریز
3- دانشگاه فردوسی مشهد
2- دانشگاه تبریز
3- دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (2715 مشاهده)
کانسار مس بزجانی در 30 کیلومتری غرب شهرستان فریمان در استان خراسان رضوی واقع است. سرپانتینیتها و بازالتهای توالی افیولیتی فریمان سنگ میزبان این کانسار هستند. ذخیره معدنی از دو بخش زیرین و بالایی تشکیل شده است. بخش زیرین پهنه داربستی (استرینگر) را شکل داده است که در آن سولفیدهای اولیه به صورت رگهای، رگچهای و افشان دیده میشوند و بخش بالایی ساختار عدسی شکل دارد که در آن سولفیدهای اولیه به صورت نواری، کروی و ریزدانه دیده میشوند. بررسیهای کانیشناسی نشان میدهد که پیریت، مارکاسیت، کمتر کالکوپیریت، بورنیت، اسفالریت، گالن، مس طبیعی و مگنتیت کانیهای اولیه این کانسار هستند که توسط کانیهای ثانویهای همچون کوپریت، تنوریت، کوولیت، کالکوسیت، کریزوکولا، مالاکیت، آزوریت، جاروسیت، لیمونیت و هماتیت همراهی میشوند. بر اساس زمینشیمی عناصر کم تحرک، سنگهای آذرین مافیک میزبان ذخیره در موقعیت زمینساختی بونینیت قرار میگیرند. محاسبات تغییرات جرم نشان میدهند که در تکوین ذخیره مس بزجانی، عناصری چون Cu، Pb، Th، As، Ag، Tl و U دچار غنیشدگی شدهاند. نتایج بدست آمده از سنگ میزبان، ساخت و بافت، کانیشناسی و زمینشیمی آشکار میکنند که ذخیره بزجانی شباهت زیادی به کانسارهای سولفید تودهای مس- روی همراه با سنگهای آذرین مافیک دارد. این ذخیره در تکامل خود چهار مرحله دگرسانی گرمابی، هوازدگی زیردریایی، دگرگونی ناحیهای، و اکسایش سطحی را پشت سر گذاشته است.
واژه‌های کلیدی: کانسار مس، بونینیت، توالی افیولیتی، فریمان.
فهرست منابع
1. [1] Noghreyan M. K., " Evolution geochimique, mineralogique, et structurale d'un edifice ophiolitique singulier: Le massif de Sabzevar (Partie Central), NE d'Iran", These Sci, Univ. de Nancy I, France (1982) 239p.
2. [2] Khalatbari Jafari M., Babaie H. A., Gani M., "Geochemical evidence for Late Cretaceous marginal arc-to-backarc transition in the Sabzevar ophiolitic extrusive sequence, northeast Iran", Journal of Asian Earth Sciences 70–71 (2013) 209–230. [DOI:10.1016/j.jseaes.2013.03.015]
3. [3] Lensch G., Mihm A., Alavi-Tehrani N., " The postophiolitic volcanism north of Sabzevar/Iran: geology, petrography and major element geochemistry", Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Monatshefte, Stuttgart (1980) 686–702.
4. [4] Cann J., McCaig A., Yardley B., "Rapid generation of reaction permeability in the roots of black smoker systems, Troodos ophiolite, Cyprus", Geofluids 15, (2015) 179-192. [DOI:10.1111/gfl.12117]
5. [5] Patten C.G.C., Pitcairn I. K., Teagle D.A.H., "Hydrothermal mobilisation of Au and other metals in supra-subduction oceanic crust: insights from the Troodos ophiolite", Ore Geology Reviews (2017). doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.oregeorev.2017.02.019. [DOI:10.1016/j.oregeorev.2017.02.019]
6. [6] Yang K., Scott S. D., "Magmatic degassing of volatiles and ore metals into a hydrothermal system on the modern sea floor of the eastern Manus back-arc basin, western Pacific", Economic Geology 97, (2002) 1079-1100. [DOI:10.2113/gsecongeo.97.5.1079]
7. [7] Rastad E., Monazami Miralipour A., Momenzadeh M., "Shekh-Ali Copper deposit, a Cyprus- type VMS deposite in SouthEast Iran", Journal of sciences, Islamic Republic of Iran 13(1) (2002) 51-63.
8. [8] Aftabi A., Ghorbani Z., Maclean W.H., "Metamorphic texture and geochemistry of Cyprus- type massive sulfide lenses at Zurabad, Khoy, Iran", Journal of Asian Earth Sciences 27 (2006) 523- 533. [DOI:10.1016/j.jseaes.2005.06.001]
9. [9] Vaezipour M. J., Soheili M., "Geological map of Fariman scale 1:100000", Geological Survey of Iran, Tehran, Iran, (2008).
10. [10] Whitney D. L., Evans B. W., "Abbreviations for names of rock-forming minerals", American Mineralogist 95 (2010) 185-187. [DOI:10.2138/am.2010.3371]
11. [11] Wang C. Y., Zhou M. F., Qi L., Hou S., Gao H., Zhang Z., and Malpas J., "The Zhaotongnative copper deposit associated with the Permian Emeishan flood basalts, Yunnan, southwestChina", International Geology Review 48 (2006) 742–753. [DOI:10.2747/0020-6814.48.8.742]
12. [12] Frantzon H., Zierenberg R., and Schiffman P., "Chemical transport in geothermal systems in Iceland evidence from hydrothermal alteration", Journal of Volcanology and Geothermal Research 173 (2008) 217–229. [DOI:10.1016/j.jvolgeores.2008.01.027]
13. [13] Hannington, M.D., "The formation of atacamite during weathering of sulfdes on the modern seafloor", The Canadian Mineralogist 31 (1993) 945–956.
14. [14] Williams P. A., "Oxide Zone Geochemistry", Ellis Harwood, New York (1990) 286 pp.
15. [15] Gillis K. M., Robinson P. T., "Patterns and processes of alteration in the lavas and dykes of the Troodos Ophiolite, Cyprus", Journal of Geophysical Research: Solid Earth 95 (1990) 21523-21548. [DOI:10.1029/JB095iB13p21523]
16. [16] Jenner F., Arculus R., Mavrogenes J., Dyriw N., Nebel O., Hauri E., "Chalcophile element systematics in volcanic glasses from the north western Lau Basin", Geochemistry, Geophysics, Geosystems 13 (2012).
17. [17] Sun S.S., McDonough W.F., "Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts, implications for mantle composition and processes In:Saunders A.D., and Norry M.J. eds. Magmatism in the ocean basins", Geological Society of London Special Publication 42 (1989) pp 313-345. [DOI:10.1144/GSL.SP.1989.042.01.19]
18. [18] Munch P., Duplay J., Cocheme J. J., "Alteration of silicic vitric tuffs interbedded in volcanoclastic deposites of the Southern Basin and Range Province, Mexico: Evidences for hydrothermal reaction", Clays and Clay Minerals 44 (1996) 49-67. [DOI:10.1346/CCMN.1996.0440105]
19. [19] Vogt K., Kostner H.M., "Zur Mineralogie, Kristallchemie und Geochemie einiger Montmorillonite aus Bentoniten", Clay Minerals 13 (1978) 25-43. [DOI:10.1180/claymin.1978.013.1.03]
20. [20] Zeilinski R. A., "The mobility of uranium and other elements during alteration of rhyolite ash to montmorillonite: a case study in the Troublesome formation, Colorado, U.S.A", Chemical Geology 35 (1982) 185-204. [DOI:10.1016/0009-2541(82)90001-8]
21. [21] Laviano, R., Mongelli, G., "Geochemistry and mineralogy as indicators of parental affinity for Cenozoic bentonites: A case study from S. Croce Di Magliano (southern Appennines, Italy)", Clay Minerals 31 (1996) 391-401. [DOI:10.1180/claymin.1996.031.3.09]
22. [22] Costa M.L., Araujo E.S., "Application of multi-element geochemistry in Au-phosphate-bearing lateritic crusts for identification of their parent rocks", Journal of Geochemical Exploration 57, (1996) 257- 272pp.
23. [23] Jowitt S. M., Jenkin G. R. T., Coogan L. A., Naden J., "Quantifying the release of base metals from source rocks for volcanogenic massive sulfide deposits: Effects of protolith composition and alteration mineralogy", Journal of Geochemical Exploration 118 (2012) 47-59. [DOI:10.1016/j.gexplo.2012.04.005]
24. [24] Pearce J. A., "Supra-subduction zone ophiolites: the search for modern analogues", Special Papers-Geological Society of America, (2003) 269-294.
25. [25] Franklin J. M., "Volcanic-associated massive sulphide base metals, in Eckstrand, O.R., Sinclair, W.D., and Thorpe, R.I., eds.", Geology of Canadian Mineral Deposit Types: Geological Survey of Canada, Geology of Canada, no. 8 (1996) 158-183.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
