مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

چهارگوش برندق، واقع در شمالشرق زنجان، بخشی از حوزه چند فلزی طارم - زنجان
است. شواهد صحرایی و مطالعات میکروسکوپی نشان از رابطه نزدیک بین بیهنجاری های
زمین شیمیایی بدست آمده و زون های دگرسان ناحیه دارند. بر اساس مشاهدات صحرایی و
مطالعات کانی شناسی این زون های دگرسان از لحاظ وسعت، موقعیت مکانی، و مجموعه
کانیهای تشکیل دهنده، متفاوت بوده و در امتداد زون برشی منطقه و حاشیه رودخانه قزل اوزن
گسترش دارند. زون های دگرسان اصلی مرتبط با زون برشی منطقه، به دو نوع جدا از هم
دگرسانی 1( اسید سولفاتی هیپوژن )مثل زون های سیلیسی، آلونیتی، آرژیلیک پیشرفته،
سریسیتی، و پروپلیتیک( و 2( اسید سولفاتی سوپرژن )با مجموعه کانیایی جاروسیت، آلونیت،
لیمونیت، گوتیت، ژیپس و سولفور طبیعی( طبقه بندی میشوند. زون دگرسانی حاشیه رودخانه
خنثی )زون های آرژیلیکی، کالکسیلیکاتی و pH قزل اوزن شامل انواع دگرسانی های با
زئولیتی( است. در کل این زون های دگرسان در اثر عملکرد یک سیستم زمین گرمایی وسیع
طی الیگوسن فوقانی - میوسن میانی تشکیل شده اند. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که
تفاوت در میزان واکنش آبگونها با سنگهای دربرگیرنده باعث ایجاد این دو نوع دگرسانی شده
است. با توجه به نوع زون های دگرسان و نتایج بهدست آمده از بررسی های زمین شیمی
اکتشافی، این ناحیه دارای پتانسیل مناسبی برای اکتشاف ذخایر طلا و نقره اپی ترمالی
)وراگرمایی( و چند فلزی )طلا- نقره- مس- سرب - روی( است.