مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

برای بررسی ویژگی‌های ماگماتیسم پالئوزوئیک در ایران مرکزی، برونزدهای آتشفشانی مناطق ابیانه، زفره-‌باقرآباد و دالمه مورد بررسی قرار گرفت و با مناطق مشابهی همچون جهق و پل خاوند مقایسه شدند. افق­های آتشفشانی که طی چند فاز پیاپی فوران کرده­اند، به­صورت جریانی از گدازه با ساخت توده‌ای و بالشی و به­صورت میان لایه‌ای در ماسه‌سنگ‌ها و رسوب­های کربناتی رخنمون دارند. نمودارها و شواهد مختلف حاکی از ماهیت انتقالی ماگما (تولئیتی با گرایش به سمت قلیایی) و جایگاه تشکیل درون صفحه­ی قاره‌ای است که با وجود حرکت­های کششی در ایران مرکزی در خلال پالئوزوئیک سازگار است. پیدایش سنگ­های نفوذی کربونیفر در باقرآباد و زفره شواهدی از رخداد ضعیف ماگماتیسم ناشی از حرکت­های محلی کششی- فشارشی در صفحه­ی ایران مرکزی است. در مقیاس جهانی این حرکت­ها با کوهزایی هرسی‌نین قابل مقایسه است.