مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

: از خاستگاه، روند تکاملی، ویژگی­های نهشته­های بادرفتی در شمال شرق ایران و ارتباط آن­ها با دیرینه اقلیم کواترنر، اطلاعات اندکی وجود دارند. بررسی­های کانی­شناختی، بافتی و ترکیب زمین شیمیایی بادرفت­های استان گلستان نشان می­دهد که خاستگاه همه­ی سنگ­های آذرین فلسیک (بیشتر گرانیتی و گرانودیوریتی) هستند. نمونه­های بررسی شده ترکیب شیمیایی یکنواختی را نشان می­دهند که می­توانند نشانگر تاریخچه­ی دگرسانی همسان آن­ها باشد. شاخص شیمیایی دگرسانی درجات متفاوتی از هوازدگی (ضعیف تا متوسط) را در خاستگاه فلسیک پیشنهاد می­کند. کانی­های سنگین مشتق شده از خاستگاه ماگمایی مانند زیرکن، تورمالین، آپاتیت، تیتانیت و فیلوسیلیکات­هایی مانند کلریت، بیوتیت و مسکوویت از عوامل اصلی کنترل کننده­ی ترکیب شیمیایی سنگ­اند. بررسی­هایی که با میکروسکوپ الکترونی روبشی روی دانه­های کوارتز انجام گرفت، نشان داد که حجم بزرگی از اجزای در اندازه سیلت در اثر فرایندهای یخساری و در عصر یخساری پلیستوسن ایجاد شده­اند. این مواد سپس با بادهای مناطق خشک و نیمه خشک آسیای میانه (مانند صحراهای بزرگ ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان) به حرکت در آمده و به نظر می­رسد که در پشت سدهای توپوگرافیکی محلی شمال ایران بدام افتاده باشند.