مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

منطقه­ی پی­جویی آنتیموان سیرزار در شمال غرب تربت جام در استان خراسان رضوی واقع شده است. کانی­سازی به صورت رگه­ای و جانشینی در سنگ میزبان کربناتی (پرمین) تشکیل شده است. کانی­سازی اولیه در دو مرحله رخ داده است: 1) گالن ± پیریت ± کالکوپیریت ± اسفالریت ± سولفوسالت± سولفید مس-آنتیموان همراه با باطله­ی کوارتز و باریت و 2) استیبنیت ± پیریت ± اسفالریت ± فولوپیت همراه با باطله­های کوارتز، باریت، دولومیت و کلسیت. کانی­های ثانویه منطقه­ی اکسنده نیز شامل والنتینیت، بیندهمیت، مالاکیت، آزوریت، کوولیت، آنگلزیت، سروزیت، گوتیت، هماتیت و اکسیدهای آنتیموان است. مهمترین دگرسانی­های سنگ میزبان شامل سیلیسی­شدن، باریتی­شدن و دولومیتی­شدن است. تجزیه گالن با استفاده از SEM نشان داد که در ساختار گالن مقدار بالایی از نقره، آرسنیک و آنتیموان حضور داشته و فقیر از بیسموت است. این نشاندهنده­ی تشکیل این کانی در دمای پایین است. سولفوسالت­های به صورت ادخال در گالن نیز دارای آنتیموان بیشتر نسبت به بیسموت هستند که این موضوع را تایید می­کند. استیبنیت نیز دارای مقادیر فرعی نقره است. بررسی­های دماسنجی روی کانی­های کوارتز، باریت و کلسیت نشان می­دهد که کانی­سازی مرحله­ی اول در دمایی بین 318 تا 371 درجه­ی سانتیگراد به وجود آمده است، در حالیکه کانی­سازی مرحله­ی دوم  همراه با کوارتز، باریت و دولومیت در دمایی بین 188 تا 275 درجه سانتیگراد و همراه با کلسیت در دمایی بین 132 تا 197 درجه­ی سانتیگراد تشکیل شده است. منطقه­ی کانی­سازی سیرزار از نظر سنگ میزبان، چگونگی تشکیل و پاراژنز کانیایی شبیه به معدن Xikuangshan چین است. منطقه­ی پی­جویی سیرزار به خاطر ترکیب کانی­شناسی و بررسی­های دماسنجی، یک کانسار اپی­ترمال با دما پایین است.