Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy
مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران
www.ijcm.ir
Basic Sciences
http://ijcm.ir
1
admin
1726-3689
2588-4719
10.61186/ijcm
fa
jalali
1388
10
1
gregorian
2010
1
1
17
4
online
1
fulltext
fa
بررسی ویژگیهای ژئوشیمیایی و کانیشناسی زغال سنگهای حوزه زغالی کارمزد، البرز مرکزی، استان مازندران
Study of geochemistry and mineralogy in Karmozd coal Basin Central Alborz, Mazandran Province.
تخصصي
Special
پژوهشي
Research
<p><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">معادن کارمزد در استان مازندران (ایران) به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمی­ترین مناطق تولیدکننده زغال سنگ در حوزه زغالی البرز مرکزی مطرح است. در تابستان 84 به منظور بررسی ویژگی­های ژئوشیمیایی و کانی­شناسی زغال­سنگ­های حوزه زغالی کارمزد، از زغال سنگ، سنگ میزبان و باطله­های زغالی، نمونه بردارهایی انجام گرفت. از نظر زمین­شناسی تمام لایه­های قابل کار زغال­سنگ در سری میانی کارمزد با سن لیاس قرار دارند که شامل تناوبی از ماسه سنگ­های درشت دانه، کنگلومرای ریز دانه، ماسه سنگ­های ریز دانه خاکستری، همراه با لایه­های شیل و آرژیلیت است. این زغال­سنگ­ها در گروه کم گوگرد و کم خاکستر رده­بندی می­شوند. بر اساس نتایج کانی­شناسی و ژئوشیمی جز اکسید فسفر </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">P<sub>2</sub>O<sub>5</sub></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> اکسیدهای دیگر به کانی­های موجود در زغال­سنگ وابسته­اند. نتایج ماتریس همبستگی، آنالیز خوشه­ای و آنالیز مولفه اصلی نشان می­دهد، بین درصد اکسیدهای </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>-SO<sub>3</sub></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">CaO-MgO-MnO</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد و در دو گروه مجزا قرار می­گیرند. این اکسیدها به ترتیب با کانی­های پیریت با خاستگاه سین ژنتیک و کانی­های کلسیت و دولومیت با خاستگاه اپی ژنتیک است. ارتباط مثبت بین درصد اکسیدهای </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">SiO<sub>2</sub>, Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, </span></span><br>
<span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Na<sub>2</sub>O + K<sub>2</sub>O</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">TiO<sub>2</sub></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> به مراتب ضعیف­تر از گروه­های دیگر است می­باشد؛ که به­دلیل حضور کانی­های رسی، کوارتز و آناتاز با خاستگاه آواری است. براساس نتایج به­دست آمده مقدار عناصرجزئی و نادر جز </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Cl</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> به اجزای معدنی در زغال­سنگ وابستگی دارند؛ به­طوری که خاستگاه فلزات سنگین، عناصر </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Rb</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">-</span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">V</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و عناصر</span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">Sr, Ba, Nb, Ce, Zr, Mo, W, Th, U, Y </span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> به ترتیب به کانی­های سولفیدی، کانی­های رسی و سنگ­مادر وابسته­اند. در زغال­سنگ­های کارمزد تمرکز </span></span></span><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:11.0pt;">TiO<sub>2</sub></span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و اغلب عناصر جزئی و نادر بیشتر از زغال­سنگ­های جهان است.</span></span></span></p>
<p>The Karmozd coal mine in Mazandaran Province (Iran) is one of the largest and oldest active coal mines in Central Alborze Coal Basin. A complete geochemistry and mineralogy characterization of Karnozd coal has been conducted in summer, 2005 by sampling of coal, coal tailing and country rock coal Basin.The coal layers (Lias) is embedded in the middle of Karmozd litostratigraphic unit. It is composed of a sequence of fine to coarse grain sandstone, and fine grain conglomerate along with shale and argillite. These coals are classified as low sulphur, ash group. Mineralogy and geochemistry results indicate that, excluding P<sub>2</sub>O<sub>5</sub>, all main oxides are related to the existing minerals within the coal layers. So that on the basis of correlation matrix, cluster analysis and principle component analysis (PCA), a strong and meaningful relationship exist between the amount of <span dir="RTL">"</span>SO<sub>3</sub>-Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub><span dir="RTL">"</span> and <span dir="RTL">"</span>CaO-MgO-MnO<span dir="RTL">"</span> which classify them into two distinct groups. The first group is originated from syngenetic pyrite and the second one from epigenetic calcite and dolomite. Presence of minerals such as clay minerals, quartz and anatase with detrital origin cause the relationship between oxides of <span dir="RTL">"</span>SiO<sub>2</sub><span dir="RTL">"</span>, <span dir="RTL">"</span>Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub><span dir="RTL">"</span>, <span dir="RTL">"</span>Na<sub>2</sub>O+K<sub>2</sub>O<span dir="RTL">"</span> and <span dir="RTL">"</span>TiO<sub>2</sub><span dir="RTL">"</span> become much weaker than other oxides. On the basis of our study, the amount of minor and rare elements except Cl, are related to inorganic material in coal. As the origin of <span dir="RTL">"</span>heavy metals<span dir="RTL">"</span>, <span dir="RTL">"</span>V-Rb<span dir="RTL">"</span> and <span dir="RTL">"</span>Y, U, Th, W, Mo, Zr, Ce, Nb, Ba and Sr<span dir="RTL">"</span> related to sulfide minerals, clay minerals and rock source respectively. The concentratin of TiO<sub>2 </sub>and most minor and trace elements in Karmozd’s Coal are much more than that of the world coals.</p>
ژئوشیمی, کانیشناسی, زغالسنگ, حوزه زغالی کارمزد, البرز مرکزی, ایران.
Geochemistry, mineralogy, Coal, Karmozd coal Basin, Central Alborz, Iran
655
670
http://ijcm.ir/browse.php?a_code=A-10-134-233&slc_lang=fa&sid=1
محسن
قلیپور
10031947532846001902
10031947532846001902
Yes
باشگاه پژوهشگران جوان
سید احمد
مظاهری
10031947532846001903
10031947532846001903
No
دانشگاه فردوسی مشهد
مصطفی
رقیمی
10031947532846001904
10031947532846001904
No
دانشگاه گلستان
غلامحسین
شمعانیان
10031947532846001905
10031947532846001905
No
دانشگاه گلستان