RT - Journal Article T1 - Petrogenesis of Plio-Quaternary post-collisional adakitic rocks in northwest Marand JF - ijcmir YR - 2011 JO - ijcmir VO - 18 IS - 4 UR - http://ijcm.ir/article-1-500-fa.html SP - 709 EP - 722 K1 - Adakite K1 - Neotethys K1 - subduction K1 - Urumieh Dokhtar Magmatic Arc K1 - Northwest Iran. AB - در شمال­غرب مرند در بخش شمالی نوار آتشفشانی ارومیه-دختر مجموعه­ای از سنگ­های آتش­فشانی با ترکیب آندزیت، داسیت، بازالت­های سدیک، پتاسیک و اولتراپتاسیک قلیایی برونزد دارند که در گستره­ی زمانی میوسن بالائی تا کواترنری به سطح زمین راه یافته­اند. این مقاله به بخش ترکیب­های آندزیتی و داسیتی این سنگ­ها می پردازد که به­طور پراکنده از داخل مجموعه آذرآواری بیرون ریخته­اند. این سنگ­های آتشفشانی دارای بافت پرفیری هستند که شامل فنوکریست­های پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن و به مقدار کم بیوتیت هستند. از لحاظ ژئوشیمیایی این سنگ­ها دارای مقادیرSiO2 در گستره­ی 8/67 – 5/57 درصد وزنی، Al2O3 (5/14 تا 3/16)،Sr (577- 1185) بالا، نسبت­های بالای Sr/Y (7/30- 46/84) و La/Yb (27/13- 36/61) و مقادیر پایین Y (2/11-2/20) هستند که نشان­دهنده ویژگی آداکیتی این ماگماها هستند. ویژگی­های ژئوشیمیائی نمونه­های منطقه­ی با آداکیت­های پر سیلیس (Sr<1100 ppm, Na2O+K2O<11 %wt, MgO = 0.85-3.5) همخوانی دارد که نشان می­دهد آداکیت­های منطقه­ی مورد بررسی همانند آداکیت­های پرسیلیس از ذوب صفحه­ی بازالتی فرورونده به وجود آمده­اند. همچنین این سنگ­ها از عناصر LILEs و LREEs غنی­شدگی نشان می­دهند (33/6- 39/26(Ce/Yb)N=) و دارای تهی­شدگی نسبی از عناصر انتخابی HFSEs مانند Ta, Ti و Nb هستند. الگوی شدید جدایشی در REE و نیز مقادیر پایین HREEs و Y ممکن است به دلیل وجود گارنت و یا آمفیبول در پسمانده­ی جامد ماگمای این سنگ­ها باشد. همچنین مقادیر بالای استرانسیم و بیهنجاری منفی تانتالیم، نیوبیوم و تیتانیم می­تواند نشانگر عدم حضور پلاژیوکلاز و حضور اکسیدهای آهن و تیتان در تفاله­ی باقیمانده­ی ذوب باشد. ویژگی­های ژئوشیمیائی سنگ­های منطقه نشان می­دهند که شکسته شدن صفحه­ی اقیانوسی فرورونده و ذوب باقیمانده­ی این صفحه موجب تولید ماگماتیسم آداکیتی منطقه­ی شمال­غرب مرند شده­اند. همچنین بالا بودن مقادیر باریم، توریم و روبیدیم می­تواند در اثر آغشتگی ماگما با مواد پوسته­ای در طول صعود ماگماست. LA eng UL http://ijcm.ir/article-1-500-fa.html M3 ER -