مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

 منطقه­ی قروقچی در شمال غرب اصفهان، در ایران مرکزی قرار گرفته است. شیل­های سیاه سازند نای­بند به سن تریاس پسین به­عنوان اصلی­ترین واحد زمین­شناسی در منطقه رخنمون دارد، و یک حوضچه آب اسیدی در بستر شیل­های سیاه در قروقچی تشکیل شده است. در اطراف این حوضچه کانی­های سولفاتی با تنوع رنگی مشاهده می­شوند. هدف از این پژوهش شناخت گونه­ی کانیایی مشاهده شده در اطراف دریاچه و ارتباط شیل­های سیاه بستر حوضچه و منطقه است. نتایج آزمایش­های XRD نشان می­دهند که این کانی­ها فریکوپیاپیت (Fe⁺³₄(SO₄).20H₂O)، تاماروگایت (NaAl(SO4)₂.6H₂O)، کیسریت (MgSO₄.H₂O)، بلودیت (Na₂Mg(SO₄).4H₂0) و ژیپس هستند. فرایند هوازدگی و تجزیه­ی کانی­های مختلف شیل سیاه سازند نای­بند، سبب آزاد شدن اجزای سازنده­ی کانی­های سولفاتی شده است. فرایند زهاب اسیدی تولید شده از هوازدگی پیریت باعث تخریب کانی­های موجود در شیل سیاه و آزادشدن کاتیون­های موجود در ساختار آن­ها ­شده است که به دنبال آن نهشت کانی­های ثانویه موجود در منطقه در پاسخ به تعادل اسیدی محیط، صورت می­گیرد. از نظر ژئوشیمیایی، از ویژگی­های چشمگیر شیل سیاه منطقه در مقایسه با شیل NASC، غنی­شدگی در LREE Σ (ppm463_/140) و تهی­شدگی در HREEΣ (ppm0375_/5) است که روندی مشابه شیل میانگین را نشان می­دهد.