مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

طیف گسترده‏ای از سنگ‏های پلوتونیک، از مافیک تا فلسیک، شامل انواع گابرو‏ها، دیوریت‏ها، تونالیت‏ها، گرانودیوریت‏ها، مونزوگرانیت‏ها، سینوگرانیت‏ها و گرانیتوئید‏های لوکوکرات در مجموعه­ی پلوتونیک الوند، منطقه­ی سنندج- سیرجان، ایران یافت می‏شوند. سن این مجموعه به ژوراسیک میانی وابسته است. در این مجموعه سنگ‏های گرانیتی و دیوریتی از اجزای اصلی هستند. گرانیت­ها حاوی پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، کوارتز و بیوتیت هستند و دیوریت­ها از پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت و کمی تیتانیت و آپاتیت تشکیل شده­اند. در برخی برونزد‏ها، گرانیت‏ها و دیوریت‏های آلایش یافت پیدا می‏شوند که حاوی زینوکریست‏های بزرگ هضم نشده آندالوزیت (به­طور بخشی تا کامل به سیلیمانیت تبدیل شده) همراه با حاشیه‏های واکنشی غنی از اسپینل و فلدسپار هستند. این زینوکریست‏ها از تخریب کانی‏های سنگ‏های پلیتی و ورود آن‏ها به درون ماگما‏های میزبان حاصل شده‏اند. نسبت‏های ایزوتوپی ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr در گرانیت‏های مورد بررسی از 7101_/0 تا 7245_/0 و دیوریت‏های آلایش یافته از 7048_/0 تا 7079_/0( با  Sr_iبیش از 704_/0) در تغییر است. طیف نسبت‏های ¹⁴³Nd/¹⁴⁴Nd در سنگ‏های گرانیتی از 51234_/0 تا 51240_/0 و در دیوریت‏های آلایش یافته از 51244_/0 تا 51252_/0 است. مقادیر Nd(t) برای گرانیت‏های مورد بررسی از 2_/3- تا 98_/3- و برای دیوریت‏های آلایش یافته از 78_/0- تا 35_/2- است. در نمودار ¹⁴³Nd/¹⁴⁴Nd در مقابل ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr، گرانیت‏ها در قلمرو سنگ‏های پوسته‏ای تصویر می‏شوند؛ همچنین دیوریت‏های با خاستگاه گوشته‏ای، به سبب آلایش با سنگ‏های متاپلیتی به سمت سنگ‏های با خاستگاه پوسته‏ای میل کرده‏اند. این نتایج اهمیت شناخت آلایش را در سنگ‏های پلوتونیک با مواد پوسته­ی فوقانی (متاپلیتی) در هنگام تفسیر چنین سنگ‏هایی مشخص می‏کند.