مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

تعیین میزان پایداری، تغییرات کانی­شناسی و واکنش­های گرمایی کانی­های سرپانتین، می­تواند در تعیین ساز و کار فرورانش، ماگماتیسم و عمق صفحات فرورونده بسیار راهگشا باشد. طی فرایند فرورانش، واکنش­های گرمایی، باعث آزاد شدن آب کانی­های سرپانتینی می­شود. این امر نقش به سزایی را در فرایندهای آتشفشانی وابسته به فرورانش ایفا می­کند. در این کار پژوهشی، رفتار گرمایی و تغییرات کانی­شناختی کانی لیزاردیت (سرپانتین)، وابسته به منطقه افیولیتی نیریز، در گستره­های گرمایی متفاوت و در فشار جوی، با پراش پرتو X (XRD) و آنالیزهای DTA-TG، مورد بحث و بررسی قرار می­گیرد. بررسی­ها نشان داد که، واکنش­های آبزدایی (Dehydration) لیزاردیت­های طبیعی، که به مدت یک ساعت، در دمای 100 تا 150 درجه سانتیگراد گرما گرفته­اند، واکنش­های هیدورکسیل زدایی (Dehydroxilation) آنها در گستره دمایی 550 تا 690 درجه سانتیگراد صورت می­گیرد. لیزاردیت­های طبیعی تا دمای 550 درجه سانتیگراد پایدار بوده و در دمای600 درجه سانتیگراد به الیوین (فورستریت) تبدیل می­شوند. همچنین در دمای 700 درجه سانتیگراد، پیروکسن (انستاتیت) در نتیجه تجزیه لیزاردیت تشکیل می­شود. بین واکنش­های آب زدایی و تبلور، آمورف شدن، در دمای 600 درجه سانتیگراد رخ داده و باعث تشکیل مقادیر اندکی آب و سیلیس آزاد شده است.