مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

کانسار میشدوان بافق یکی از مناطق شناخته شده­ی ایران مرکزی است که دارای پتانسیل معدنی از کانی­های گروه سیلیمانیت است. سازندهای رخنمون شده بیشتر از سنگ­های دگرگون ناشی از دگرگونی ناحیه­ای وابسته به دوره ی پرکامبرین هستند. کانی­های گروه سیلیمانیت در زمینه­ی انواع شیست­ها پراکنده هستند. منطقه زمین ساخته بوده و در مراحل بعد از دگرگونی ناحیه­ای، توده­های آذرین نفوذی نیز در سنگ­ها تزریق شده­اند. منطقه­ی مورد بررسی دارای گسترشی در حدود 95 کیلومتر مربع است که بر اساس نوع، مقدار و کیفیت کانی­های گروه سیلیمانیت به چهار بلوک ذخیره، تقسیم­بندی شده است. در هریک از بلوک­ها ترانشه­ها و چاهک­های اکتشافی حفر شد. نمونه­­برداری به صورت سیستماتیک از رخنمون­های سطحی، ترانشه­ها و چاهک­ها انجام شد. برای شناسایی نوع ماده­ی معدنی، از میان نمونه­های گرفته شده، تعدادی نمونه برای بررسی مقاطع نازک و تعدادی نیز برای آنالیزهای XRD و XRF ارسال شدند. با توجه به بررسی­های انجام گرفته مشاهده شد که ماده­ی معدنی از نوع کیانیت و سیلیمانیت بوده و کانی آندالوزیت به­ندرت دیده می_­شود. با توجه به نوع سنگ­های اطراف و درجات دگرگونی آن­ها و بررسی­های مقاطع نازک و XRD، تغییر فاز آندالوزیت اولیه به سیلیمانیت و کیانیت در اثر دگرگونی در دمای بالای مجاورتی، به­عنوان عامل مهم این پدیده معرفی می­شود. همچنین با توجه به نتایج XRD از نمونه­های برداشت شده که فقط یک نمونه مقدار کمی کیانیت نشان داده است، چنین به نظر می­رسد که عیار کلی ماده­ی معدنی کم بوده و از این نظر وضعیت رضایت بخشی را از منطقه نشان نمی­دهد. از این رو فرآوری این ماده­ی معدنی با مشکلات زیادی همراه بوده یا احتمالا فاقد توجیه اقتصادی است.