امروزه تشکیل زهاب اسیدی معدن یکی از مهمترین عوامل آلودگی معادن زغالسنگ به شمار میآید، معادن زغالسنگ کارمزد در استان مازندران بهعنوان یکی از بزرگترین و قدیمیترین مناطق تولید کنندهی زغالسنگ در حوضهی زغالی البرز مرکزی مطرح است. نمونهبرداری از زغالسنگ، سنگ میزبان، زهابهای معدنی و کانیهای ثانویه سطحی در تابستان 84 انجام شد. بر اساس بررسیهای هیدروژئوشیمی دو نوع زهاب در معادن زغالسنگ کارمزد وجود دارند که شامل زهابهای اسیدی (59/4 pH =) از نوع Mg-SO4 و زهابهای خنثی تا قلیایی از نوع Na-HCO3-SO4 است. مهمترین عامل در تشکیل زهابهای اسیدی عدم تخلیه زهاب معدنی از تونل غیر فعال 13 و تماس طولانی مدت آب با کانیهای سولفیدی است، در نتیجه غلظت SO42- همزمان با اکسایش پیریت افزایش مییابد. بررسی نمودارهای پراکنش بیانگر آن است که با افزایش سولفات میزان pHو غلظت HCO3- کاهش و EC, TDS ، (PO4)3- و غالب کاتیونها و فلزات سنگین افزایش مییابد. مدلسازی هیدروژئوشیمیایی نشان میدهد، در زهابهای اسیدی کانیهای ژاروسیت، آلونیت، هیدروکسیدها و اکسیدهای آهن و آلومینیوم به صورت غالب ابر اشباع است، در صورتی که کانیهای کربناتی نظیر کلسیت، دولومیت، آراگونیت و رودوکروزیت به صورت اشباع است. نتایج پراش پرتو ایکس (XRD)، حضور کانیهای ناتروژاروسیت، پیکرینگیت، هالوتریکیت، ژیپس و اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن را در نهشتههای ناشی از زهاب اسیدی اثبات کرد. بنابر نمودارهای ژیبس لیتولوژی پدیده ی غالب و مهمترین عامل افزایش غلظت یونی در زهابهای معدنی اسیدی و خنثی تا قلیایی است.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |