در منطقهی جنوب شرقی تبریز، سنگهای آتشفشانی سهند با سن پلیوکواترنری در بخش شمال غربی زون ایران مرکزی رخنمون دارند. این مجموعه شامل سنگهای آذرآواری (توف و ایگنیمبریت) و گدازهها (ریولیت، ریوداسیت، داسیت و آندزیت) است که با مرز دگرشیب روی واحدهای رسوبی با سن میوسن قرار دارد. کانیهای اصلی این سنگها شامل پلاژیوکلاز و هورنبلندند که در یک خمیرهی ریز بلور و شیشهای قرار دارند. بافت این سنگها پورفیری است. کانیشناسی ناهمگن، شواهد زمین شیمیایی، صحرایی و بافتی همچون بافت غربالی در پلاژیوکلازها، حاشیههای خلیجی در تمام بلورها، منطقهبندی نوسانی در پلاژیوکلازها، بالا بودن مقدار کوارتز اصلی و حضور برونبومهای کاملاً گرد شده نشان دهندهی این است که ماگمای اولیه حین صعود، دستخوش دگرگونیهای ماگمایی از جمله جدایش، تبلور بخشی، هضم و آلایش شده است. در دگرگونی ماگمایی سنگهای آتشفشانی سهند فرایندهای (AFC) موثر بوده که با شواهد کانیشناسی و ژئوشیمیایی قابل درک است. بررسی ترکیب شیمیایی سنگهای حدواسط تا اسیدی نشان میدهد که ماگمای تشکیل دهندهی سنگهای یاد شده کلسیمی- قلیایی است و در گسترهی ماگماهای پتاسیم متوسط قرار میگیرند. الگوی عناصر کمیاب خاکی این سنگها به شدت جدا شده است و فاقد بی هنجاری منفی Eu است. محیط زمینساختی این سنگها در گسترهی کمانهای ماگمایی پس از برخورد و کمانهای حاشیهی قارهای فعال قرار میگیرد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |