مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

اسکارن‌های تنگ حنای نی‌ریز در بخشی از ردیف افیولیتی زاگرس جای داشته و بنابراین جزیی از ایالت‌های ساختاری زاگرس محسوب می‌شوند. بر اساس بررسی­های جاری، این اسکارن‌ها را می‌توان در چهار گروه اصلی زیر قرار داد:

1- ولاستونیت اسکارن 2- اوژیت- ولاستونیت اسکارن 3- گروسولار- ولاستونیت اسکارن 4- آندرادیت- تیتانیت - اوژیت - ولاستونیت اسکارن. بنابر ویژگی‌های ژئوشیمیایی، اسکارن‌های منطقه تنگ حنا در گستره­ی اسکارن‌های کلسیم­دار (calcic skarn) قرار دارند. اسکارن‌های نوع چهارم (حاوی تیتانیت) میزان TiO₂ در مواردی به 4٪ می­رسد که به لحاظ تمرکز REE و عناصر فرعی دیگر در کانی تیتانیت دارای اهمیت به­سزایی است. شواهد صحرایی و کانی‌شناسی ثابت کرد اسکارن‌های بررسی شده از نوع اسکارن داخلی (endoskarn) هستند. این شواهد عبارتند از درصد بالای کانی‌های سیلیکاتی آهکی و غیر فلزی با درصد پایین کانی‌های فلزی. بنابراین اسکارن‌های تنگ حنا به­خاطر کانی‌های غیر فلزی مثل ولاستونیت و گارنت حایز اهمیت­اند. بررسی دنباله­ی پاراژنتیکی کانی‌ها و نمودار تغییرات %TiO₂ و %Al₂O₃ نسبت به %CaO نشان داد که ولاستونیت اسکارن‌ها در مرحله­ی اولیه و آندرادیت - تیتانیت - اوژیت - ولاستونیت اسکارن‌ها در مرحله­ی تأخیری اسکارن‌ها تشکیل شده‌اند.