مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

زون ساختاری البرز در شمال ایران، میزبان نهشته‌های بوکسیتی متعددی است. نهشته­ی بوکسیتی قشلاق با طول 2 کیلومتر و ضخامت حدود 20 متر یکی از این نهشته‌هاست که در بخش شرقی زون ساختاری البرز قرار دارد. این نهشته به شکل یک افق چینه‌سان در بین سنگ‌آهک‌های پرمین و سنگ‌آهک‌های دولومیتی تریاس تشکیل شده است. مرز زیرین این افق بیشتر موج‌سان است، در حالی که مرز بالایی آن با سنگ‌آهک‌های دولومیتی فرادیواره هم‌ساز است. بر اساس شواهد کانی‌شناسی و بافتی، این نهشته را می‌توان از بالا به پایین به پنج واحد مجزا تقسیم کرد: 1) واحد بوکسیت بالایی با ضخامت حدود 5 متر، متشکل از بوهمیت، هماتیت، کائولینیت، روتیل و سوانبرگیت، 2) واحد کائولینیت بالایی با ضخامت تقریبی 2 تا 3 متر که بیشتر از کانی‌های رسی تشکیل شده است، 3) واحد بوکسیت سخت با ضخامت تقریبی 5_/1 متر که بیشتر از کانی‌های هماتیت، کائولینیت، بوهمیت و دیاسپور تشکیل یافته است، 4) واحد کائولینیت پایینی با ضخامت 1 تا 4 متر و متشکل از کائولینیت، بوهمیت و دیاسپور و 5) واحد بوکسیت پایینی با ضخامت 4 تا 6 متر. بررسی­های بافتی و ساختاری، هر دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را برای بوکسیت‌ها نشان می‌دهد. تلفیق یافته‌های زمین‌شناسی، بافتی و کانی‌شناسی نهشته بوکسیت قشلاق نشان می‌دهد که این نهشته از نوع بوکسیت کارستی بوهمیتی- دیاسپوری است.