دوره 31، شماره 2 - ( 3-1402 )
جلد 31 شماره 2 صفحات 276-261 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rostam pour Moghadam beglar H, Nekouei A, Sani Ghalhar H, Najmi F, Hafezi Moghadas H. Petrology, geochemistry and petrogenesis of igneous units in the Kuh-Rakhneh district: with respect to mineralization process (Southwest of Birjand, South Khorasan Province). www.ijcm.ir 2023; 31 (2) :261-276
URL: http://ijcm.ir/article-1-1760-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1760-fa.html
رستم پور مقدم بگلر حسین، نکویی امیر، ثانی قالهر حسین، نجمی فاطمه، حافظی مقدس حمید. سنگ‌شناسی، زمین شیمی و سنگ زایی واحدهای آذرین منطقه کوه رخنه: با نگرشی بر روند کانه‌زایی آن (جنوب‌غرب بیرجند، استان خراسان جنوبی). مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1402; 31 (2) :261-276
1- گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
2- گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
چکیده: (838 مشاهده)
منطقه کوه رخنه در جنوب غرب معدن قلعه زری در شهرستان بیرجند و در بخش مرکزی پهنه ساختاری لوت واقع است. زمینشناسی منطقه شامل تناوب سنگهای آتشفشانی با ترکیب داسیت تا آندزیت است و واحدهای نیمه عمیق شامل گرانودیوریت پورفیری، تونالیت پورفیری، پیروکسن دیوریت پورفیری، دیوریت پورفیری و کوارتز دیوریت پورفیری هستند که در آنها نفوذ نمودهاند. پهنه های دگرسانی رخنمون یافته در منطقه مورد بررسی شامل پروپیلیتی-کلریتی، سرسیتی، آرژیلیک، سیلیسی و کربناتی شـدن هستند که دگرسانیهای سیلیسی و آرژیلیک ارتباط نزدکی با روند کانیسازی دارند. کانیسازی در قالب سه رگه اصلی (A، B وC) با روند جنوبشرق-شمالغرب درون پهنههای گسلی در واحدهای آندزیتی و دیوریتی رخ داده است. کانههای اولیه شامل پیریت، کالکوپیریت و کانههای ثانویه بورنیت، کالکوسیت، کوولیت و مالاکیت هستند. کانیسازی درون این رگهها نیز به صورت رگه-رگچهای، تودهای، جانشینی و برشی ایجاد شده است. ترکیب شیمیایی این تودههای نیمهعمیق نوع I بیشتر بین متاآلومین تا کمی پرآلومین متغیر بوده و ماهیت آهکی قلیایی است. همچنین ناهنجاری منفی Eu و نسبت کمتر از یک Eu/Eu* (96/0-54/0) نشانگر حضور کانی پلازیوکلاز در خاستگاه ماگماست. مقادیر پایین عنصرهای Nb وTi در این واحدها بیانگرتشکیل آنها در جایگاه زمینساختی وابسته به پهنه فرورانش در کرانه فعال قارهای است. بر اساس دادههای زمین شیمیایی به دست آمده از تجزیه عنصرهای جزئی و خاکی نادر، ماگمای سازنده این واحدهای نیمهعمیق از ذوب بخشی حدود 1 تا 5 درصد گارنت اسپینل لرزولیت در گوشته غنی شده و در عمق حدود 65 تا 67 کیلومتر تشکیل شده است.
فهرست منابع
1. [1] Aghanabati S. A., "Geology of Iran (in Persian)", Geological Survey and Mineral Exploration of Iran, Tehran (2004) 586pp.
2. [2] Malekzadeh Shafaroudi A. and Karimpour M. H.,"Petrography and petrogenesis of intrusive rocks in the northeast of Nayband, East of Iran", Petrology (2013) 4(16): 105-124 (in Persian).
3. [3] Malekzadeh Shafaroudi A., Karimpour M. H. and Stern, C. R., "The Khopik porphyry copper prospect, Lut Block, Eastern Iran: Geology, alteration and mineralization, fluid inclusion, and oxygen isotope studies", Ore Geol. Rev. 65 (2) (2015): 522-544. [DOI:10.1016/j.oregeorev.2014.04.015]
4. [4] Samiee S., Karimpour M. H., Ghaderi M., Haidarian Shahri M. R., Klöetzli U. and Santos J. F., "Petrogenesis of subvolcanic rocks from the Khunik prospecting area, south of Birjand, Iran: Geochemical, Sr-Nd isotopic and U-Pb zircon constraints", Journal of Asian Earth Sciences 115(2016): 170-182. [DOI:10.1016/j.jseaes.2015.09.023]
5. [5] Lotfi M., "Geological and geochemical investigations on the volcanogenic Cu, Pb, Zn, Sb ore-mineralizations in the Shurab-Gale Chah and northwest of Khur (Lut, east of Iran)", Ph.D thesis, der Naturwissenschaften der Universitat Hamburg, Germany, (1982) pp. 151.
6. [6] Abdi M. and Karimpour M. H., "Petrochemical characteristics and timing of Middle Eocene granitic magmatism in Kooh-Shah, Lut Block, Eastern Iran", Acta Geol. Sin. 87 (2013): 1032-1044. [DOI:10.1111/1755-6724.12108]
7. [7] Arjmandzadeh R., Santos J.F.,"Sr-Nd isotope geochemistry and tectonomagmatic setting of the Dehsalm Cu-Mo porphyry mineralizing intrusives from Lut Block, eastern Iran", International Journal of Earth Sciences, v. 103 (2013), p.123-140. [DOI:10.1007/s00531-013-0959-4]
8. [8] Nakhaei M., Mazaheri S. A., Karimpour M. H., Stern C. R., Zarrinkoub M. H., Mohammadi S. S. and Heydarian shahri M. R.,"Geochronologic, geochemical, and isotopic constraints on petrogenesis of the dioritic rocks associated with Fe skarn in the Bisheh area, Eastern Iran", Arab. J. Geosci. (2015): 1-15. [DOI:10.1007/s12517-015-1834-3]
9. [9] Najafi A., Karimpour M. H. and Ghaderi M.,"Application of fuzzy AHP method to IOCG prospectivity mapping: A case study in Taherabad prospecting area, eastern Iran", International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation 33 (2014): 142-154. [DOI:10.1016/j.jag.2014.05.003]
10. [10] Karimpour M. H., "Comparison of Qaleh Zari Cu-Au-Ag deposit with other iron oxides Cu-Au (IOCG-Type) deposits and new lassification, Iran", J. Crystallogr. Mineral. 13(2005): 165-184c.
11. [11] Karimpour., M., "Review of age, Rb-Sr geochemistry and petrogenesis of Jurassic to Quaternary igneous rocks in Lut Block, Eastern Iran", Geopersia, v. 1(2011), p.19-54.
12. [12] Griffis R., Meixner H., JohnsG., Abedian N., "Map of Dehsalm, geological survey and mineral exploration of Iran", )1992(.
13. [13] Shafaii Moghadam H., Khademi M., Hu Z., Stern R.J., Santos J.F., Wu Y., "Cadomian (Ediacaran-Cambrian) arc magmatism in the ChahJam-Biarjmand metamorphic complex (Iran): Magmatism along the northern active margin of Gondwana", Gondwana Research 27(2011), 439-452. [DOI:10.1016/j.gr.2013.10.014]
14. [14] Stocklin J., and Nabavi M., "Tectonic map of Iran", Geological Survey and Mineral Exploration of Iran (1973).
15. [15 Hosseinkhani A., Karimpour M. H., Shafaroudi A. M., and Santos J. F., "U-Pb geochronology and petrogenesis of intrusive rocks: Constraints on the mode of genesis and timing of Cu mineralization in SWSK area, Lut Block", Journal of Geochemical Exploration, 177 (2017), p. 11-27. [DOI:10.1016/j.gexplo.2017.02.001]
16. [16] Esmaeily D., Nedelec A., Valizadeh M.V., Moore F. and Cotton J., "Petrology of the Jurassic Shah-Kuh granite (eastern Iran), with reference to tin mineralization", Journal of Asian Earth Sciences, 25(2005): 961-980. [DOI:10.1016/j.jseaes.2004.09.003]
17. [17] Whitney D.L., Evans, B.W., "Abbreviations for names of rock-forming minerals", American Mineralogist 95 (2010), 185-187. [DOI:10.2138/am.2010.3371]
18. [18] Cox K., Bell J., and Pankhurst R., "The interpretation of igneous rocks", George Allen and Unwin, London (1979). [DOI:10.1007/978-94-017-3373-1]
19. [19] Ross P.S., and Bedard J.H., "Magmatic affinity of modern and ancient subalkaline volcanic rocks determined from trace-element discriminant diagrams", Can J Earth Sci 46(2009):523-839. [DOI:10.1139/E09-054]
20. [20] Shand S. J., "Eruptive Rocks; Their Genesis, Composition, Classification, and their Relation to Ore Deposits", with a chapter on Meteorites (revised second edition). Hafner Publishing Company, New York (1943).
21. [21] Chappell BW., White AJR., "I-and Stype granites in the Lachlan fold belt: Royal
22. Society of Edinburgh Transactions. Earth Sciences", 83(1992): 1-269. [DOI:10.1017/S0263593300007951]
23. [22] Rollinson H. R., "Using Geochemical Data: evaluation, presentation, interpretation", Longman, Harlow, England (1993).
24. [23] Sun S.S., and McDonough W. S., "Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts:
25. implications for mantle composition and processes", Geological Society, London, Special
26. Publications, v. 42(1989), no. 1, p. 313-345. [DOI:10.1144/GSL.SP.1989.042.01.19]
27. [24] Pearce J. A. and Parkinson I. J., "Trace element models for mantle melting: application to volcanic arc petrogenesis. In: Magmatic Processes in Plate Tectonics" (Eds. Prichard, H. M., Albaster, T., Harris, N. B. W. and Neary, C. R.) 76(1993): 373-403. Geological Society of London Special Publication. [DOI:10.1144/GSL.SP.1993.076.01.19]
28. [25] Wilson M., "Igneous Petrogenesis: a global tectonic approach", Chapman & Hall, New York (1989). [DOI:10.1007/978-1-4020-6788-4]
29. [26] Martin H., "Adakitic magmas: modern analogues of Archaean granitoids", Lithos 46 (1999): 411- 429. [DOI:10.1016/S0024-4937(98)00076-0]
30. [27] Boynton W. V., "Cosmochemistry of the rare earth elements, Meteorite studies. In: Rare Earth Element Geochemistry" (Ed. Henderson, P.) (1985)115-1522. [DOI:10.1016/B978-0-444-42148-7.50008-3]
31. [28] Nicholson K.N., Black P.M., Hoskin P.W.O., Smith I.E.M., "Silicic volcanism and back-arc extension related to migration of the Late Cainozoic Australian- Pacific plate boundary", Journal Volcanology Geothermal Research 131(2004), 295-306. [DOI:10.1016/S0377-0273(03)00382-2]
32. [29] Helvacı C., Ersoy E., Sözbilir H., Erkül F., Sümer Ö., Uzel B., "Geochemistry and 40Ar/39Ar geochronology of Miocene volcanic rocks from the Karaburun Peninsula: implications for amphibole-bearing lithospheric mantle source, Western Anatolia", Journal Volcanology Geothermal Research 185(2009), 181-202. [DOI:10.1016/j.jvolgeores.2009.05.016]
33. [30] Taylor S. R., McLennan S. M., "The continental crust, its composition and evolution, an examination of the geochemical record preserved in sedimentary rocks", Blackwell, Oxford (1985).
34. [31] Ying J., Zhang H., Sun M., Tang Y., Zhou X. and Liu X., "Petrology and geochemistry of
35. Zijinshan alkaline intrusive complex in Shanxi province, Western North China Craton: Implication for magma mixing of different sources in an extentional regime", Lithos 98(2007): 45-66. [DOI:10.1016/j.lithos.2007.02.001]
36. [32] Pearce J.A., Harris N.B.W., Tindle A.G., "Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks", Journal of Petrology 25(1984), 956-983 [DOI:10.1093/petrology/25.4.956]
37. [33] Schandl E.S., Gorton M.P., "Application of high field strength elements to discriminate tectonic settings in VMS environments" Econ. Geol. 97(2002), 629-642. [DOI:10.2113/gsecongeo.97.3.629]
38. [34] Haase K, A, N., Stroncik D., Garbe S., Stoffers P., "Formation of island arc dacite magmas by extreme crystal fractionation, an example from Brothers Seamount, Kermadec island arc SW Pacific", Journal of Volcanology and Geothermal Research, 152(2006), 316-330. [DOI:10.1016/j.jvolgeores.2005.10.010]
39. [35] Pearce J, A., Peate D, W., "Tectonic implications of the composition of volcanic arc magmas", Annual Review of Earth and Planetary,Sciences 23(1995), 251-285. [DOI:10.1146/annurev.ea.23.050195.001343]
40. [36] Aldanmaz E., Pearce J.A., Thirlwall M. F., Mitchell J. G., "Petrogenetic evolution of late Cenozoic, post-collision volcanism in western Anatolia, Turkey", Journal of Volcanology and Geothermal Research 102(2000): 67-95. [DOI:10.1016/S0377-0273(00)00182-7]
41. [37] Wang K., Plank T., Walker J.D., Smith E., "A mantle melting profile across the Basin and Range, SW USA", Journal of Geophysical Research 107(2002), 5-21. [DOI:10.1029/2001JB000209]
42. [38] Temel A., Gundogdu MN., Gourgard A., "Petrolo- gical and geochemical characteristic of Cenozoic high-K calcalkaline volcanism in Konya, central Anatolia, Turkey", Journal of Volcanology and Geothermal Research, 85(1998): 327-354. [DOI:10.1016/S0377-0273(98)00062-6]
43. [39] Woodhead J., Eggins S., and Johnson R., "Magma genesis in the New Britain island arc: Further insights into melting and mass transfer processes", Journal of Petrology, v. (1998) 39, p. [DOI:10.1093/petroj/39.9.1641]
44. [40] Cotton J., Le Dez A., Bau M., Caroff M., Maury R.C., Dulski P., Fourcade S., Bohn M., Brousse R., "Origin of anomalous rare-earth element and yttrium enrichments in subaerially exposed basalts, evidence from French Polynesia", Chemical Geology 119(1995), 115-138. [DOI:10.1016/0009-2541(94)00102-E]
45. [41] Martin H., "The Archaean grey gneisses and the genesis of the continental crust", In: The Archaean crustal evolution (Ed. Condie, K. C.) (1995) 205-259, Elsevier, Amsterdam. [DOI:10.1016/S0166-2635(08)70224-X]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
