دوره 25، شماره 4 - ( 10-1396 )
جلد 25 شماره 4 صفحات 856-845 |
برگشت به فهرست نسخه ها
اشرف ترکیان* 
1، سارا شکیبا1 ، سیداحمد مظاهری2 ، محمدرضا قاسم پور3
1، سارا شکیبا1 ، سیداحمد مظاهری2 ، محمدرضا قاسم پور3
1- دانشگاه بوعلی‌سینا
2- دانشگاه فردوسی مشهد
3- دانشگاه شهرکرد
2- دانشگاه فردوسی مشهد
3- دانشگاه شهرکرد
چکیده: (3808 مشاهده)
تودهی گرانیتوئیدی رودگز در جنوب بجستان واقع شده است، تورمالین در منطقه به دو صورت تودهی گرانیتوئیدی رودگز را همراهی میکند، به عنوان کانی اصلی در سنگ لوکسولیانیت شرکت دارد، و به صورت رگههای کوارتز – تورمالین با ستبرای حدود 30 سانتیمتر. براساس بررسیهای سنگنگاری و تجزیهی ریزکاوالکترونی، تورمالینها از نوع شورلیت- دراویت – فوئیتیت با تمایل به سمت شورلیت بوده و در گروه قلیایی و Vacancy قرار میگیرند. در مقایسه با ترکیب ایدهآل شورلیت- دراویت، بسیاری از نمونههای تورمالین، دارای فضاهای خالی در موقعیت قلیایی و مقدار آلومینیم بالاتری هستند. افزایش آلومینیم در موقعیت اکتاهدرال در تورمالینهای مورد بررسی، بازتابی از ترکیب جانشینیهای پروتونزدایی (تبادل O-OH) و فضاهای خالی در موقعیت قلیایی است و نشاندهنده خاستگاه ماگمایی آنهاست. در مقابل وجود منطقهبندی، رگهای بودن، مقدار منیزیم بالا در مقایسه با آهن در برخی نمونهها و قرارگیری در گسترهی خارجی و دور از بردارهای وابسته به تورمالینهای ناقص از نظر قلیایی و پروتونزدایی، نشان دهندهی خاستگاه گرمابی این تورمالینهاست. بنابراین، براساس این نتایج به نظر میرسد که تورمالین همراه تودهی لوکسولیانیت و رگهها در اثر تقابل شارههای غنی از بور ماگمایی– گرمابی از خاستگاه توده گرانیتوئیدی رودگز با انواع سنگهای کوارتز- تورمالین و متاپلیتی- متاپسامیتی میزبان تشکیل شدهاند.
واژه‌های کلیدی: لوت، بجستان، رودگز، گرانیتوئید، لوکسولیانیت، کوارتز-تورمالین.
فهرست منابع
1. [1] Raith J. G., Riemer N., Schoner N., Meisel T., "Boron metasomatism and behaviour of rare earth elements during formation of tourmaline rocks in the eastern Arunta Inlier, central Australia", Contribution to Mineralogy and Petrology., 147, (2004) 91-109. [DOI:10.1007/s00410-003-0548-9]
2. [2] Burianek D., Novak M., "Compositional evolution and substitutions in disseminated and nodular tourmaline from leucocratic granites: Examples from the Bohemian Massif, Czech Republic". Lithos, 95 (2) (2007) 148–164. [DOI:10.1016/j.lithos.2006.07.006]
3. [3] Griffin W.L. et al., "Trace elements in tourmalines from massive sulfide deposits and tourmalines: geochemical controls and exploration applications". Economic geology, 91, (1996) 657-675. [DOI:10.2113/gsecongeo.91.4.657]
4. [4] Dutrow B., Henry D. J., "Complexly zoned fibrous tourmaline: A record of evolving magmatic and hydrothermal fluids", Canadian Mineralogist, 38, (2000) 131-143. [DOI:10.2113/gscanmin.38.1.131]
5. [5] Stokline J., "Structural history and Tectonics of Iran; a review", American Association of petroleum Geologist Bulletin, 52, (1968) 1229-1258.
6. ]6[ نبوی م.، "دیباچه‌ای بر زمین‌شناسی ایران"، انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور،(1355)، 109ص.
7. ]7[ آقانباتی ع.، "زمین‌شناسی ایران"، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، (1383)، 606 ص.
8. [8] Camp V., Griffis R., "Character, genesis and tectonic setting of igneous rocks in the Sistan suture zone, eastern Iran", Lithos, 15, (1982), 221-239. [DOI:10.1016/0024-4937(82)90014-7]
9. [9] Tarkian M., Lotfi M., Baumann A., "Tectonic, magmatism and the formation of mineral deposits in central Lut, East of Iran", Geological Survey of Iran, Rep. No. 57, (1983), 357-383.
10. [10] Tirrul R., Bell I. R., Griffis R. J., Camp V. E., "The Sistan suture zone of eastern Iran", Geol. Soc. Am. Bull 94, (1983), 134-156.
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1983)94<134:TSSZOE>2.0.CO;2 [DOI:10.1130/0016-7606(1983)942.0.CO;2]
11. [11] Jung D., Keller J., Khorasani R., Marcks Chr., Baumann A., Horn P., "Petrology of the Tertiary magmatic activity the northern Lut area, East of Iran", Ministry of mines and metals, GSI, geodynamic project (geotraverse) in Iran, No. 51, (1983), 285-336.
12. [12] پورلطیفی ع.، "نقشه زمین‌شناسی 100000/1 فردوس، سازمان زمین‌شناسی کشور "، (1382).
13. [13] محمدزاده لاری م.، "بررسی پترولوژی سنگهای پلوتونیکی شرق و جنوب شرق بجستان"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، (1376)، 130ص.
14. [14] Eftekhar-Nejad J., Ruttner A., "Geological sheet map of Ferdows, 1/250000 scale", Geological Survey of Iran, Tehran, (1977).
15. [15] Bullen T.D., Clynne M.A., "Trace element and isotopic constraints on magmatic evolution at Lassen Volcanic Center, California", Journal of Geophysical Research, vol. 95(1990) p. 19 671-19 691
16. [16] شکیبا س.، "مطالعه کانی‌شناختی، ژئوشیمیایی و پترولوژیکی توده‌های آذرین رودگز بالا (جنوب شرقی بجستان"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد، (1392)،119ص.
17. [17] Shonosuke O.H.T.A., "Diffusion- Limited Aggregation and Crystal growth". KTK Scientific publishers (1991) 220-233.
18. [18] Keith H.D., Padden F.J., "A phenomenological theory of spherolite crystallization", Journal of Applied Physics. 34, (1963) 2409-2421. [DOI:10.1063/1.1702757]
19. [19] Dini A., Crretti A., Innocenti F., Rocchi S., Westerman D. S., "Sooty sweat stains or tourmaline spots? The Argonauts at Elba Island (Tuscany) and the spread of Greek trading in the Mediterranean Sea", In Piccardi, L., Masse, W.B. (eds.) Myth and Geology, Geological Society, London, Special Publications 273 (2007) 227-243. [DOI:10.1144/GSL.SP.2007.273.01.18]
20. [20] Balen D., Broska I., "Tourmaline nodules: products of devolatilization within, the final evolutionary stage of granitic melt", Geological Society, London, Special Publication 350 (2011), 53-63. [DOI:10.1144/SP350.4]
21. [21] Hawthorne F. C., Henry D. J., "Classification of the minerals of the tourmaline group". European journal of mineralogist 11 (1999) 201-215. [DOI:10.1127/ejm/11/2/0201]
22. [22] Yavuz F., Gultekin A.H., Karakaya M.C., "CLASTOUR: a comuter program for classification of the minerals of the tourmaline group", Computers Geosciences 28(2002) 1017-1036. [DOI:10.1016/S0098-3004(02)00012-2]
23. [23] Darrell J., Henry Milan novak (Chairman), Frank C., Hawthorne Andreas Ertl., Barbara L., Dutrow Pavel Uher, Federico Pezzotta, "Nomenclature of the tourmaline-supergrop minerals", American Mineralogist, volume 96. Pages 895-913 (2011).
24. [24] Henry D. J., Dutrow B.L., "Compositional zoning and element partitioning in nikeloan tourmaline from a metamorphosed karst bauxite from Samos, Greece", American mineralogist, 86, (2001) 1130-1142. [DOI:10.2138/am-2001-1002]
25. [25] Burt D.M., "Vector representation of tourmaline compositions". American mineralogist, 74 (1989) 826-839.
26. [26] Bleeken G. V. D., Corteel C., Haute P. V. D., "Epigenetic to low-grade tourmaline in the Gdoumont metaconglomerates (Belgium): A sensitive probe of its chemical environment of formation", Lithos 95 (2) (2007) 165–176. [DOI:10.1016/j.lithos.2006.07.005]
27. [27] Pirajino F., Smithies R. H., "The FeO / (FeO + MgO) ratio of tourmaline: A useful indicator of spatial variations in granite-related hydrothermal mineral deposits", Journal of geochemical explorations 42 (1992) 371-381.
28. [28] Trumbull R.B., Chaussidon M., "Chemical and boron isotopic composition of magmatic and hydrothermal tourmaline from the Sinceni granite–pegmatite system in Swaziland". Chemical Geology 153 (1999) 125–137. [DOI:10.1016/S0009-2541(98)00155-7]
29. [29] Deer W.A., Howie R.A., Zussrnam J., "An introduction to the rock-forming minerals", Longman Group UK Limited (1992).
30. [30] London D., Manning D.A.C., "Chemical variation and significance of tourmaline from Southwest England", Economic Geology, 90 (1995) 495– 519. [DOI:10.2113/gsecongeo.90.3.495]
31. [31] Grew E. S., Anovitz L. M., "Boron mineralogy, petrology and geochemistry", Reviews in mineralogy, 33 (1997).
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |