مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

 منطقه­ی مورد بررسی در استان کرمان و در شمال شرق شهرستان بافت و نزدیک به رابر واقع شده است. این بخش که در تقسیمات ساختاری منطقه­های ایران در نوار ماگمایی ارومیه-دختر قرار دارد در استان کرمان وابسته به نوار دهج-ساردوئیه است که به موازات کمان ماگمایی ارومیه-دختر قرار گرفته است. بیشتر دنباله­های آتشفشانی این ناحیه شامل آندزیت­، آندزیت بازالت، داسیت و به مقدار کمتر بازالت و تراکی­آندزیت به سن ائوسن هستند که همراه با سنگ­های آذرآواری و پیروکلاستیک شامل گدازه­ها و روانه­های ایگنیمبریتی قرار گرفته­اند. از نظر کانی­شناسی، این واحدها شامل کانی­های پلاژیوکلاز و هورنبلند و کلینوپیروکسن به عنوان کانی­های اصلی و کانی­های بیوتیت، کوارتز و کانی­های کدر بعنوان کانی­های با فراوانی کمتر هستند. بر اساس داده­های ژئوشیمیایی، عناصر اصلی و کمیاب این سنگ­ها در گستره انواع آهکی-قلیایی پتاسیم متوسط قرار گرفته و دارای ماهیت شبه آلومین هستند. بنابر آنالیزهای ایزوتوپی انجام شده و رسم نمودار ایزوکرون­های مربوطه سن 5_/2±7_/45 میلیون سال (ائوسن زیرین) برای سنگ­های آتشفشانی به دست آمده است. بر اساس داده­های ایزوتوپی بدست آمده معلوم شد که نسبت ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr برای واحدهای مورد بررسی بین 704759_/0 تا 705933_/0 متغیر است و میزان نسبت و تغییرات از 512711_/0 تا 512823_/0 و از 15_/2 تا 82_/3 متغیر است که از نظر ترکیبی نشانگر خاستگاه گوشته­ای است. بنابراین تغییرات مشاهده شده­ی نسبت­های ایزوتوپی در واحدهای مورد بررسی، اثر قابل توجه هضم مواد پوسته بالایی به همراه فرایند تبلور تفریقی در یک سیستم باز را ثابت می­کند. وجود بیهنجاری منفی از Eu و غنی شدگی از LREE نسبت به HREE و بالا بودن مقدار عناصر ناسازگار LIL نسبت به HFS به همراه بی­هنجاری منفی شاخص Nb، Ti و P در واحدهای مود بررسی دلیلی بر غلبه رژیم وابسته به فرورانش پوسته­ی اقیانوسی نئوتتیس صفحه­ی عربی به زیر صفحه­ی ایران مرکزی در حاشیه­ی فعال قاره­ای در منطقه است که نتایج حاصل با دیگر بررسی­های انجام گرفته در منطقه­ی ارومیه-دختر همخوانی و قابل قیاس است. ماگمای اولیه­ی سنگ­های آتشفشانی منطقه احتمالاً از ذوب بخشی گوشته که خود در اثر تماس با شاره­های مشتق شده از پوسته اقیانوسی در حال فرورانش است و از عناصر کمیاب غنی شده، ریشه گرفته است.