دوره 25، شماره 4 - ( 10-1396 )
جلد 25 شماره 4 صفحات 774-761 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rostami-hussory M, ghasemi H, kavan nang P, rezaii M, mobasheri M. Mineralchemistry and thermobarometry of Jurassic diabase dikes swarm from West Reza-Abad (South West of Biarjomand). www.ijcm.ir 2018; 25 (4) :761-774
URL: http://ijcm.ir/article-1-994-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-994-fa.html
رستمی‌حصوری مجتبی، قاسمی حبیب‌الله، کاوان نانگ پانگ، رضایی مهدی، مباشری محسن. شیمی کانی‌ها و زمین دما- فشارسنجی دسته دایکهای دیابازی ژوراسیک، غرب رضاآباد (جنوب‌غربی بیارجمند). مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1396; 25 (4) :761-774
مجتبی رستمی‌حصوری* 
1، حبیب‌الله قاسمی1 ، پانگ کاوان نانگ2 ، مهدی رضایی1 ، محسن مباشری1
1، حبیب‌الله قاسمی1 ، پانگ کاوان نانگ2 ، مهدی رضایی1 ، محسن مباشری1
1- دانشگاه صنعتی شاهرود
2- آکادمی سینیکا
2- آکادمی سینیکا
چکیده: (4109 مشاهده)
در منطقه رضا آباد در شرق شاهرود، دسته دایکهای دیابازی (گابرو/ دیوریتی) با روندهای شمال غربی- جنوب خاور، مجموعه دگرگونی- آذرین پرکامبرین ایران مرکزی را قطع کردهاند. این سنگها دارای بافتهای میان دانهای، افیتی و نیمهافیتی هستند. کانیهای اصلی تشکیلدهنده این سنگها شامل کلینوپیروکسن (اوژیت تا دیوپسید)، پلاژیوکلاز (الیگوکلاز- آندزین و لابرادوریت- بیتونیت) و آمفیبول (مگنزیوهورنبلند) است. آپاتیت، اسفن و منیتیت نیز کانیهای فرعی آنها را تشکیل میدهند. براساس شیمی کلینوپیروکسنها، ماگمای اولیه سازنده این سنگها دارای ماهیت قلیایی و بیانگر جایگاه درون ورقهای بوده است. برآوردهای دما- فشارسنجی روی کانی کلینوپیروکسن بیانگر گستره دمایی 1100 تا 1200 درجه سانتیگراد و فشار 1 تا 10 کیلوبار با تراکمی در گستره 4 تا 8 کیلوبار برای تبلور این سنگهاست. براین اساس میتوان شروع تبلور کلینوپیروکسنها را در آشیانه ماگمایی موجود در عمق 25 کیلومتری معادل با پوستهی میانی در نظرگرفت.
واژه‌های کلیدی: شیمی کانی، دما- فشارسنجی، دایک دیابازی، جایگاه پشت‌کمان، رضاآباد، ژوراسیک، ایران‌مرکزی.
فهرست منابع
1. [1] ابتهاج م.، "پترولوژی و ژئوشیمی دایک های دیابازی منطقه باختر بند هزارچاه"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، (1393).
2. [2] اصغرزاده ز.، "زمین‌شناسی، ژئوشیمی و پترولوژی دایکهای دیابازی منطقه دلبر"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، (1392).
3. [3] دادپور م.، "پترولوژی و ژئوشیمی سنگ‌های بازالتی موجود در قاعده توالی رسوبی ژوراسیک منطقه جمیل (خاور سهل) و اهمیت ژئودینامیکی آنها"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، (1393).
4. [4] مقدسی ص.، "پترولوژی، پتروژنز و جایگاه چینه‌نگاری سنگ‌های آتشفشانی ژوراسیک در زون البرز خاوری"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، (1382).
5. [5] قاسمی ح.، جمشیدی خ.، "ژئوشیمی، سنگ‌شناسی و الگوی تکتونوماگمایی پیشنهادی برای تشکیل سنگ‌های بازی قلیایی در قاعده‌ی سازند شمشک"، زون البرز خاوری، مجله بلورشناسی و کانی‌شناسی ایران، شماره 4 (1390) ص 699 - 714.
6. [6] قاسمی ح.، جمشیدی خ.، "بررسی خصوصیات ناحیه منشأ سنگ‌های آلکالن بازیک قاعده سازند شمشک در البرز خاوری"، فصلنامه زمین‌شناسی ایران، شماره 27 (1392) ص 17 - 29.
7. [7] جمشیدی خ.، "مطالعه ماگماتیسم مافیک قاعده سازند شمشک در زون البرز خاوری"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، (1389).
8. [8] Wilmsen M., Fursich F., Emami K., Majidifard M., Taheri J., "The Cimmerian Orogeny in northern Iran: tectono-stratigraphic evidence from the foreland", Terra Nova 21 (2009) 211–218. [DOI:10.1111/j.1365-3121.2009.00876.x]
9. [9] حسینی ح. س.، صادقیان م.، قاسمی ح.، "سنگ‌شناسی، زمین‌شیمی و جایگاه چینه‌شناختی اجتماعات دایکی دیابازی قطع‌کننده توده گرانیتوییدی بند هزارچاه (جنوب‌خاور شاهرود) شاهدی بر ماگماتیسم سیمرین میانی"، مجله ژئوشیمی زرند، شماره 4 (1393) ص 310-318.
10. [10] حسینی ح. س.، صادقیان م.، جای م.، قاسمی ح.، "شیمی کانی، دمافشارسنجی و پتروژنز فوج دایک بازیک بند هزار چاه (جنوب خاور شاهرود)"، فصلنامه پترولوژی، شماره 25 (1395) ص 81-96.
11. [11] بلاغی ز.، صادقیان م.، قاسمی ح.، محجل م.، جای م.، " کانی شناسی، زمین‌شیمی و سن پرتوسنجی دایکهای مافیک موجود در مجموعه‌ی دگرگونی دلبر، بیارجمند(جنوب خاور شاهرود)"، مجله بلورشناسی و کانی‌شناسی ایران، شماره 3 (1393) ص 471 - 484.
12. [12] Hanski E., Mertanen S., Ramo T., Vuollo J., "Dyke swarms: Time markers of crustal evolution", Taylor & Francis Group (2006) London: 3–26. [DOI:10.1201/NOE0415398992]
13. [13] نوایی ا.، صالحی راد م.، مجیدی ب.، " نقشه زمین‌شناسی 1:250000 خارتوران"، سازمان زمین‌شناسی کشور، (1379).
14. [14] سلامتی ر.، شافعی ع.، سعیدی ع.، باباخانی ع.، "نقشه زمین‌شناسی 1:100000 احمدآباد"، سازمان زمین‌شناسی کشور، (1378).
15. [15] Gill R., "Igneous rocks and processes a practical guide", Department of Earth Sciences Royal Holloway University of London (2010) 472.
16. ]16[ قاسمی ح.، الهیاری س.، طاهری ع.، صادقیان م.، "موقعیت چینه‌شناختی و تحلیل بافتی سنگ‌های آتشفشانی نوار آتشفشانی- رسوبی عباس‌آباد، شمال خاور شاهرود"، مجله پژوهش‌های چینه نگاری و رسوب شناسی، سال 29، شماره 50 (1392) ص 25-42.
17. [17] Best G., "Igneous and metamorphic petrology", Blackwell Science (2003) 729.
18. [18] Morimoto N., Fabrise J., Ferguson A., Ginzburg I. V., Ross M., Seifert F.A., Zussman J., Akoi K., Gottardi G., "Nomenclature of pyroxenes", American Mineralogist 173 (1988) 1123-1133.
19. [19] نوری ف.، عزیزی ح.، رشیدنژاد عمران ن.، "ویژگی‌های ماگمایی و زمین‌دما – فشارسنجی توده گابرویی وناکو، جنوب خاور صحنه با استفاده از شیمی دو کانی پیروکسن و پلاژیوکلاز"، فصلنامه پترولوژی، شماره 24 (1394) ص 131-150.
20. [20] سخایی ز.، داودیان ع.، شبانیان ن.، پایداری م.، "رهیافتی بر ویژگی‌های ماگمای سازنده‌ی گابروهای شمال خمین بر پایه‌ی شیمی کانیایی کلینوپیروکسن"، مجله بلور شناسی و کانی شناسی ایران، شماره 3 (1394) ص 533-544.
21. [21] Schweitzer E. L., Papike J. J., Bence A. E., "Statistical analysis of clinopyroxenes from deep sea basalts", American Mineralogist 64 (1979) 501-513.
22. [22] Deer W.A., Howie R.A., Zussman J., "An introduction to the rock forming minerals", Longmans 696 p, 2th editions, London (1992).
23. [23] Yavuz F., "WinAmphcal: A Windows program for the IMA-04 amphibole classification." Geochemistry, Geophysics, Geosystems 8.1 (2007).
24. [24] Leak B.E.,Wooley A.R., Arps C.E.S., Birch W.D., Gilbert M.C., Grice J.D., Hawthorne F.C., Kato A., Kisch H.J., Krivovichev V.G., Linthout K., Laird J., Mandarino J.A., Maresch W.V., Nickel E.H., Rock N.M.S., Schumacher J.C., Smith D.C, Stephenson N.C.N., Ungaretti L., Whittaker J.W., youzhi G., "Nomenclature of amphiboles:Report of The subcommittee on amphiboles of the International Mineralogical Association,commission on new minerals and mineral names", The Canadian Mineralogist 82(1997) 219-246.
25. [25] Aparicio A., "Relationship between clinopyroxene composition and the formation environment of volcanic host rocks", IUP J Earth Sci (2010)4(3) 1-11.
26. [26] Le Bas M.J., "The Role of Aluminium in Igneous Clinopyroxenes with Relation to Their Parentage", American Journal of Science 260(4) (1962) 267-288. [DOI:10.2475/ajs.260.4.267]
27. [27] Shellnutt J. G., Lee T. Y., Yang C. C., Hu S. T., Wu J. C., Iizuka Y., "A mineralogical investigation of the Late Permian Doba gabbro, southern Chad: Constraints on the parental magma conditions and composition", Journal of African Earth Sciences 114 (2016) 13-20. [DOI:10.1016/j.jafrearsci.2015.11.005]
28. [28] Leterrier J., Maury R. C., Thonon P., Girard D., Marchal M., "Clinopyroxene composition as a method of identification of the magmatic affinities of paleo-volcanic series", Earth and Planetary Science Letters 59(1) (1982) 139-154. [DOI:10.1016/0012-821X(82)90122-4]
29. [29] Nisbet E. G., Pearce J. A. "Clinopyroxene composition in mafic lavas from different tectonic settings", Contributions to mineralogy and petrology 63(2) (1977) 149-160. [DOI:10.1007/BF00398776]
30. [30] شیردشت‌زاده ن.، صمدی ر.، "آشنایی با روشهای زمین دماسنجی و زمین فشارسنجی"، انتشارات دانشگاه اصفهان، (1389) ص 99.
31. [31] Yavuz F., "WinPyrox: A Windows program for pyroxene calculation classification and thermobarometry", American Mineralogist 98.7 (2013): 1338-1359. [DOI:10.2138/am.2013.4292]
32. [32] Aydin F., Thompson R. M., Karsli, O. Uchida H., Burt J. B., Downs R.T., "C2/c pyroxene phenocrysts from three potassic series in the Neogene alkaline volcanics, NE Turkey: their crystal chemistry with petrogenetic significance as an indicator of P–T conditions", Contributions to Mineralogy and Petrology 158 (2009) 131-146. [DOI:10.1007/s00410-009-0374-9]
33. [33] Putirka K. D., "Thermometers and barometers for volcanic systems", Reviews in Mineralogy and Geochemistry 69.1 (2008) 61-120. [DOI:10.2138/rmg.2008.69.3]
34. [34] Nimis P., Taylor W.R., "Single clinopyroxene thermobarometry for garnet peridotites. Part I. Calibration and testing of a Cr-in-Cpx barometrer and an enstatite-in-Cpx thermometer", Contributions to Mineralogy and Petrolgy 139 (2000) 541-554. [DOI:10.1007/s004100000156]
35. [35] Soesoo A., "A multivariate statistical analysis of clinopyroxene composition: empirical coordinates for the crystallisation PT-estimations", Geological Society of Sweden (Geologiska Föreningen) 119 (1997): 55-60. [DOI:10.1080/11035899709546454]
36. [36] جمشیدی خ.، "پترولوژی، ژئوشیمی و پتروژنز گنبدهای آداکیتی شمال باشتین، سبزوار"، پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، (1394).
37. [37] Motaghi K., Tatar M., Shomali Z. H., Kaviani K., Priestley K., "High resolution image of uppermost mantle beneath NE Iran continental collision zone", Physics of the Earth and Planetary Interiors 208 (2012) 38-49. [DOI:10.1016/j.pepi.2012.07.006]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
