ذخیره منگنز استاج در 40 کیلومتری جنوب غربی شهرستان سبزوار، در ایران مرکزی واقع شده است. با توجه به شواهد صحرایی و بررسیهای میکروسکوپیکی، واحدهای سنگشناسی منطقه عبارتند از: پیروکسن هورنبلند تراکی آندزیت، توفهای سبز بلوری با ترکیب آندزیتی، پیروکسن هورنبلند آندزیت، پیروکسن آندزیت- بازالت، چرت و سنگ آهک. این واحدهای زمینشناسی متعلق به دوره کرتاسه پسین بوده و شاید گواهی بر خاستگاه آتشفشانی – رسوبی کانیسازی منطقه باشد. تجزیه شیمیایی و کانیشناختی به روشهای XRF، ICP-OES، XRD و بررسیهای میکروسکوپیکی بر روی کانسنگهای منگنز استاج انجام شد. نتایج به دست آمده از تحلیل XRD فقط کانی پیرولوسیت را تأیید نمود، اما کانی پسیلوملان و براونیت فقط در بررسیهای میکروسکوپیکی تشخیص داده شدند. نتایج تجزیه شیمیایی کانسنگهای منگنز مقادیر بالای Si (01/17 – 54/75 %)، Ba (ppm 300 – 1965)، Sr ( ppm 200 – 844 ) ، MnO/Fe2O3 (62/1 – 61/58) و مقادیر پایین Zn (ppm 34 – 79)، U (ppm 20 – 71)، Co (ppm 2 – 16)، Ni (ppm 2 – 10) و Th (ppm 2 – 5) را نشان میدهد. نتایج تحلیلهای ژئوشیمیایی نشانگر تهنشست محلولهای منگنزدار به همراه سیلیس به علت تغییرات فیزیکوشیمیایی آب دریا بوده و همچنین نشان دهنده خاستگاه گرمابی زیردریایی برای این کانیسازی هستند. ماده معدنی به صورت عدسی و لایهایشکل در داخل سنگهای آذرآواری ( توفهای سبز بلوری با ترکیب آندزیتی و توف قرمز ) به صورت همروند با سنگهای میزبان دیده میشود. ماده معدنی دارای بافت تودهای، دندریتی، نواری، بادامکی و شعاعی بوده و از نظر کانیشناسی بیشتر از پیرولوسیت، براونیت و پسیلوملان تشکیل شده است. دگرسانی سنگ دیواره در کمر پایین کانسار بیشتر شامل دگرسانی پروپلیتیک و سیلیسی و آرژیلیکی است. کانیسازی استاج از لحاظ ویژگیهای مختلف از جمله ماهیت آتشفشانی – رسوبی توالی سنگهای میزبان، شکل هندسی، ساخت و بافت و کانیشناسی بیشترین شباهت را با کانسارهای منگنز آتشفشانی- رسوبی (بروندمی) نشان میدهد.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |